1 Ekim'de yeni dönem başlıyor. Çalışan emeklilere ve kız çocuklarına kötü haber var.

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanunu"nun 1 Ekimde yürürlüğe girecek maddeleri ile sosyal güvenlik alanında yeni
bir dönem başlayacak.
Sigortacılık alanında getirilen bazı düzenlemeler göre, kendi nam ve
hesabına çalışanlar (Bağ-Kur"lular), iş kazası ve meslek hastalığı ile analık
halinde ayakta tedavilerde günlük kazancının üçte ikisi, yatarak tedavide ise
yarısı oranında geçici iş göremezlik ödeneği alabilecek.
Malullük aylığı için daha önce en az yüzde 66 oranında çalışma gücü kaybı
aranırken, yeni dönemde bu oran yüzde 60"a indirilecek.
İsteğe bağlı sigortalılık için daha önce SSK sigortalısında en az 3 yıl,
Emekli Sandığı iştirakçisinde en az 10 yıl sigortalılık süresi aranırken, 1
Ekimden sonra sigortalılık şartı kaldırılacak, ayrıca kısmi isteğe bağlı
sigortalılık imkanı getirilecek.
Tarım Bağ-Kur"luları ve köy muhtarlarına 15 günlük prim karşılığı 30
günlük hizmet kazanma olanağı sağlanacak. 15 günlük esas alınan prim tutarı, her
yıl bir gün artırılarak 15 yıl sonra 30 gün üzerinden prim alınacak.
Yurt dışına götürülecek işçiler için sadece kısa vadeli ve Genel Sağlık
Sigortası (GSS) kapsamı zorunlu tutulacak, dilerlerse isteğe bağlı sigortaya
devam etmeleri sağlanacak. Prim oranları yüzde 13,5-19"a düşürülerek, prim yükü
azaltılan işverenlerin uluslararası alanda rekabet güçleri arttırılacak. Bu
durumdaki sigortalıların bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri daha önce sağlık
yardımından faydalanamazken 1 Ekimden itibaren sağlık yardımı alabilecekler.

KADIN SİGORTALILAR

Başkasının sürekli bakımına muhtaç derecede özürlü çocuğu bulunan kadın
sigortalılara, 1 Ekimden sonra geçen hizmet sürelerinin dörtte birinin hem prim
ödeme gün sayılarına eklenmesi hem de emeklilik yaşından indirilmesi
sağlanacak.
Kadın sigortalılar, doğumdan sonra işten ayrılmış olmaları ve çocuğun
yaşaması şartıyla en fazla 2 defa azami 4 yıllık süreyi borçlanabilecek.
Emekli Sandığı iştirakçilerinin eş ve çocuklarına ölüm aylığı
bağlanabilmesi için en az 10 yıllık hizmet şartı aranırken, yeni dönemde 5 yıl ve
daha fazla hizmeti olan iştirakçinin ölümü durumunda hak sahiplerine ölüm aylığı
bağlanacak.
Kendi nam ve hesabına çalışanlar yüzde 20 sağlık, yüzde 20 sigorta primi
ödemekteyken yeni dönemde toplamda yüzde 40 olan prim oranı yüzde 33,5"e
indirilecek.
Cenaze yardımı, emzirme ve evlenme ödeneği almayan kendi nam ve hesabına
çalışanlara, 1 Ekimden itibaren cenaze yardımı, cenaze ödeneği ile evlenecek hak
sahibi yetim kız çocuklarına aylığının 2 yıllık tutarı evlenme ödeneği
verilecek.

EMEKLİLİKTEN SONRA ÇALIŞMA, ASKERLİK BORÇLANMASI

SSK kapsamında 1 Ekimden önce sigortalı olan ya da emekliliği hak edenler
için, emeklilik sonrası çalışmaya devam etmeleri durumunda yüzde 30 oranında
sosyal güvenlik destek primi ödenecek.
Bu oranın yüzde 7,5"ini çalışan, geri kalan kısmını işveren karşılayacak.
Ayrıca yapılan işin niteliğine göre yüzde 1-6,5 iş kazası ve meslek hastalığı
primi yine işveren tarafından ödenecek. Çalışan isterse, sosyal güvenlik destek
primi yerine diğer sigorta kollarının primlerini ödeyip emeklilikteki aylığını
artırabilecek.
1 Ekimden sonra sigortalı olup emekliliği hak eden birisi sosyal güvenlik
destek primi ödeyerek çalışamayacak. Emekli bir sigortalı çalışmak istediğinde
emekli aylığı kesilecek.
Bağ-Kur kapsamında emekli olup yine Bağ-Kur kapsamında iş yapan kişiler,
emekli aylığı kesilmeden yüzde 12 oranında sosyal güvenlik destek primi ödeyerek
çalışabilecek. Bu oran, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren her yıl 1
puan artırılarak yüzde 15"e çıkacak.
Askerlik borçlanması 1 Ekimden önce daha avantajlı olacak. Mevcut
uygulamada askerlik borçlanması için borçlanılacak her bir ay için asgari ücretin
yüzde 20"si tutarında ödeme yapılması gerekiyor. 1 Ekimden sonra bu oran yüzde
32"ye yükselecek.
Ayrıca borçlanma miktarının ödenmesine ilişkin sürede kısaltılacak.
Mevcut uygulamada ödemeler 6 aya kadar taksitle yapılabilirken, yeni uygulamada
ödeme süresi 1 ayla sınırlı olacak.
Emekli aylıkları artık enflasyonun değişim oranı kadar artırılabilecek.
Emekli aylıklarının hesaplanmasına ilişkin kazançların güncellenmesinde, 1
Ekimden sonraki çalışılan süreler için gelişme hızının yüzde 100"ü yerine yüzde
30"u dikkate alınacak.

YIPRANMA HAKKI KALKACAK

Halen çalışmakta olan tüm sigortalıları kapsayacak şekilde, iş kazası ve
meslek hastalığı nedeniyle yüzde 25 ve daha yukarı oranda sakat kalan işçilere
bağlanan gelirlere uygulanmakta olan alt sınır kalkacak. Böylece 1 Ekimden sonra
sakat kalan işçiye ödenecek gelir, 1 Ekimden önceki miktarın önemli oranda
gerisinde kalacak.
Gazeteciler, matbaa işçileri, gemi adamları, uçuş personeli, kaynakçı,
şeker sanayi çalışanları, posta dağıtıcısı gibi meslek gruplarının "yıpranma
hakkı" olarak bilinen fiili hizmet süresi zammı kaldırılacak.
Sendika ve konfederasyonların başkan ve yönetim kurulu üyelerinin zorunlu
sigortalı sayılması nedeniyle bu kişiler için de prim ödenecek.
Kamuda çalışan işçilere yapılan ilave ödemelerden de prim kesintisi
yapılacak, diğer ödemeler de prime tabi olabilecek.
Çalışan ya da kurumdan aylık alan çocuksuz dul eşe bağlanacak ölüm aylığı
oranı yüzde 75"ten yüzde 50"ye düşecek.
İşçiler için malullük ve ölüm aylığını hak etmek için 5 yıllık
sigortalılık süresini doldurmak ve 900 gün prim ödemiş olmak şartı, halen
çalışmakta olanları da kapsayacak şekilde 10 yıllık sigortalılık süresini
tamamlamış ve 1800 gün prim ödemiş olma şeklinde yeniden düzenlenecek.
Kocanın, ölüm aylığı için prim gün sayısına ilişkin şartı taşımaması
durumunda askerlik hizmeti borçlanılabilirken, 1 Ekimden sonra askerlik
borçlanmasıyla ölüm aylığı bağlama durumu ortadan kalkacak.

SAĞLIK HİZMETLERİNDEN YARARLANMA ŞARTLARI

GSS ile tüm vatandaşlar sağlık riskleri ve sağlık harcamaları yönünden
güvence altına alınacak. Ülkede ikamet eden tüm kişiler (vatansızlar ve
sığınmacılar dahil) GSS"den yararlandırılacak.
Bağ-Kur"luların sağlık hizmetlerinden yararlanmaları için gerekli olan
240 günlük prim gün sayısı 30 güne indirilecek. Böylece çiftçiler ve esnaf,
sigortalı olduktan 1 ay sonra sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek.
Mevcut uygulamada Bağ-Kur"luların, sağlık hizmetlerinden
yararlanabilmeleri için hiç prim borçlarının bulunmaması gerekirken, 60 günlük
borcun bulunması halinde bile sağlık yardımlarından yararlanmaları imkanı
getirilecek.
Ayrıca iş kazası, meslek hastalığı, acil haller gibi durumlarda,
Bağ-Kur"lunun sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için, borcunun olup
olmadığına bakılmayacak.
SSK"lıların sağlık hizmetlerinden yararlanması için gerekli olan 90 ve
bakmakla yükümlü oldukları için gerekli olan 120 günlük prim gün sayıları 30"a
indirilecek.
Sağlık hizmetlerinden yararlanılabilmesi için 1 yıl içinde 30 gün prim
ödeme şartında, askerlik, grev gibi nedenlerle geçen süreler son 1 yıl hesabında
dikkate alınmayacak.
İşten ayrılan sigortalılar, prim borcu olup olmadığına bakılmaksızın 6 ay
süreyle sağlık hizmetlerinden yararlanabilirken bu süre 90 güne düşecek.

KADEMELİ SAĞLIK PRİMİ

Aile içindeki kişi başı geliri asgari ücretin 1/3"ünden az olanların,
vatansızlar ve sığınmacıların, 65 yaş veya özürlü aylığı, şeref aylığı, vatani
hizmet aylığı, terörle mücadele aylığı alanların, harp malullerinin, Sosyal
Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından bakılan çocukların, köy
korucularının, dünya ve olimpiyat şampiyonlarının Genel Sağlık Sigortası primleri
devlet tarafından karşılanacak.
Çalışması nedeniyle sigortalı olmayan veya ailesinde sigortalı
bulunmayanlardan, aile içindeki kişi başına geliri; asgari ücretin 1/3"ü ile
asgari ücret arasında olanlar 24 YTL, asgari ücret ile asgari ücretin iki katına
kadar olanlar 73 YTL, asgari ücretin iki katından fazla olanlar 146 YTL ödeyerek
sağlık hizmetlerinden istisnasız yararlanabilecek.
Bu uygulamaya geçiş sürecinde Yeşil Kart uygulaması 2 yıl daha devam
edecek, bu sürenin sonunda yürürlükten kaldırılacak.

KIZ ÇOCUKLARININ DURUMU

18 yaşından küçükler, herhangi bir şart aranmaksızın sağlık
hizmetlerinden yararlanabilecek. Bu kapsamdakiler, 18 yaşından sonra ise kendi
adlarına veya anne-babaları üzerinden GSS kapsamında olmaya devam edecek.
1 Ekimden sonra 18 yaşını dolduran kız çocukları anne-babalarının sağlık
yardımından yararlanamayacak. Ancak, halen 18 yaşından büyük olup anne-babasının
sigortalılığı nedeniyle sağlık hizmetlerinden yararlanmakta olanların, çalışma ve
evlenme gibi hallerle durumları değişmezse bu hakları da sürecek.
Bağ-Kur"lu hastanın yol ve refakatçi giderleri Sosyal Güvenlik Kurumu
tarafından karşılanacak. Mevcut uygulamada, sadece SSK ve Emekli Sandığı
mensuplarının yol ve refakatçi giderleri kurumca karşılanıyor.
İsteğe bağlı sigortalılık uygulamasında da değişikliğe gidilecek. Mevcut
uygulamada, isteğe bağlı sigortalı olabilmek için SSK"da 1080 gün (3 yıl), Emekli
Sandığı"nda 3 bin 600 gün (10 yıl) çalışmış olmak gerekiyor. Ayrıca emekli olana
kadar da sağlık hizmetlerinden yararlanılamıyor. Yeni düzenlemeyle isteğe bağlı
sigortalı olabilmek için gerekli olan çalışma şartı kaldırılıyor. Artık dileyen,
isteğe bağlı sigortalı olabilecek ve sigortalı olduğu sürece sağlık
hizmetlerinden yararlanabilecek. Bu düzenlemeyle, part­time (kısmi zamanlı)
çalışanlar ile usta öğreticilere de ay içinde eksik kalan günlerini isteğe bağlı
olarak tamamlayabilecek.
Yurt içinde yapılamayan tetkikler yurt dışında yapılabilecek.

KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ KURUMCA KARŞILANACAK

Aşılar, kanser tarama testleri gibi kişiye yönelik koruyucu sağlık
hizmetleri de ilk defa sağlık sigortası kapsamına alınarak Sosyal Güvenlik Kurumu
tarafından karşılanacak.
Her yaştaki GSS"lilerin diş protez bedelleri Sağlık Hizmetleri
Fiyatlandırma Komisyonunca tespit edilecek fiyatlar üzerinden karşılanacak.
Sağlık hizmeti sunucularının alabilecekleri fark ücretine sınırlama
getirilecek. Hastaneler, belirlenen fiyatın en çok yüzde 30"u kadar fark ücreti
alabilecek. Kamuya ait sağlık hizmeti sunucuları ise sadece otelcilik hizmeti ve
istisnai sağlık hizmetlerinden fark ücreti alabilecek, bunun dışındaki sağlık
hizmetlerinden fark ücreti alamayacak.
Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşmesi bulunsun ya da bulunmasın bütün
sağlık hizmeti sunucuları, acil hallerde, vatandaşlardan herhangi bir fark ücreti
talep edemeyecek.
Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu, tıp eğitimini, hizmet
basamağını, alt yapı ve kaynak kullanımı ile maliyet unsurlarını dikkate alarak
sağlık hizmeti sunucularını fiyatlandırmaya esas olmak üzere ayrı ayrı
sınıflandırabilecek.
Ayaktan tedavilerde 2 YTL katılım payı alınacak. Birinci basamak sağlık
hizmetlerinde bu katılım payını almamaya ya da daha düşük miktarlar tespit etmeye
kurum yetkili olacak.
Kurum, devlet hastaneleri ve üniversite hastanelerinde yapılan
muayenelerde ise sevkli olarak başvurulup başvurulmadığı dikkate alınarak katılım
payı tutarını yarıya indirebilecek veya 5 kat artırabilecek.
Katılım payı alınmayacak kişi ve haller ise şöyle:
-İş kazasına uğrayan veya meslek hastalığına tutulan genel sağlık
sigortalısı,
-Askeri tatbikat ve manevralarda sağlanan sağlık hizmetleri,
-Afet ve savaş hali nedeniyle sağlanan sağlık hizmetleri,
-Aile hekimi muayeneleri,
-Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri,
-Kurumca belirlenen kronik hastalıklar,
-Kurumca belirlenen hayati öneme haiz ortez, protez, iyileştirme araç ve
gereçleri,
-Organ, doku ve kök hücre nakline ilişkin sağlık hizmetleri,
-Sağlık hizmeti alan genel sağlık sigortalısından veya bunların bakmakla
yükümlü olduğu kişilerce, sağlık hizmetinin gerçekten alınıp alınmadığının,
sigortalı ile hak sahiplerinin malullük, iş göremezlik raporlarında belirtilen
rahatsızlıklarının mevcut olup olmadığının kurum tarafından tespiti için yapılan
sevkler nedeniyle,
-İstiklal Madalyası verilmiş bulunanlara, şeref aylığı alan kişiler ile
bunların eşlerinden,
-Vatani hizmet tertibi aylığı alan kişiler,
-Nakdi tazminat ve aylık bağlanılanlar,
-Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu hükümlerine göre
korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz faydalanan kişiler,
-Harp malullüğü aylığı alanlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamında
aylık alanlar,
-Vazife malulleri,
-Harp okulları ile fakülte ve yüksek okullarda, Türk Silahlı Kuvvetleri
hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askeri öğrenci olanlar ile
astsubay meslek yüksek okulları ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik
eğitimine tabi tutulan adaylar,
-Polis Akademisi ile fakülte ve yüksek okullarda, Emniyet Genel Müdürlüğü
hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüğü
hesabına okumaya devam eden öğrenciler.

milliyet