Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Soner Canko, BKM tarafından yaptırılan ve 2011 yılına ilişkin kredi kartları kullanım alışkanlıklarını içeren "Kart Monitör" araştırmasının sonuçlarını AA'ya açıkladı.
Araştırmaya göre, ödeme sistemleri vergi gelirlerini artırıyor, enflasyonu düşürüyor, ekonomiyi güçlendiriyor ve istihdamı artırıyor.
Araştırmaya katılan iş yeri sahiplerinin yüzde 54'ü kredi kartlarını ülke ekonomisi için önemli bulurken, önemli olduğunu düşünenlerin yüzde 63'ü kredi kartlarının ekonominin kayıt altına alınmasını kolaylaştırdığını, yüzde 42'si ticari faaliyetleri canlandırdığını, yüzde 18'i sektörlerin büyümesini sağladığını belirtiyor.
Bireylerin ise yüzde 49'u kredi kartlarının ülke ekonomisi için önemli olduğunu düşünüyor. Bu bireylerin yüzde 71'i kredi kartlarının ekonominin kayıt altına alınmasını kolaylaştırdığını, yüzde 42'si ticari faaliyetleri canlandırdığını, yüzde 16'sı sektörlerin büyümesini sağlayıp iş olanaklarını artırdığını, yüzde 13'ü ise kağıt tasarrufu sağladığı düşüncesini taşıyor.
Kart Monitör 2011 araştırmasına göre, nakit para yerine kredi kartı harcamalarındaki 1 liralık artışın GSYH'yı 1,42 lira artırdığı dikkati çekerken, nakit yerine kredi kartı kullanımının artmasının enflasyon üzerinde olumlu etkiler yarattığı göz önünde bulundurulduğunda, tüketim harcamalarında nakit yerine kredi kartı kullanımının aynı dönemde enflasyonu 0,017 oranında azalttığı ortaya çıktı.
Diğer yandan, araştırmaya göre, bin liralık nakit ödeme yerine kartlı ödeme sisteminin kullanılması vergi gelirlerini 20 lira artırıyor.
"Kamu alacakları kredi kartıyla ödenebilecek"
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Kart Monitör Dergisinde yer alan açıklamasında, mükelleflerin vergi borçlarını daha kolay ödemelerine imkan sağlamak için özel ödeme şekillerinin öngörüldüğünü hatırlatarak, amme alacaklarının bankalar ve postaneler aracılığıyla ödenebilmesine imkan sağlandığını ifade etti.
Diğer taraftan bankalara motorlu taşıtlar vergisi, trafik cezaları, karayollarından geçiş yapanların aranılan geçiş ücreti ve idari para cezalarını tahsil etme yetkisi verildiğini belirten Bakan Şimşek, diğer kamu alacaklarının da kredi kartıyla ödenmesi konusunda çalışmaların sürdüğünü bildirdi.
Maliye Bakanlığı kamu borçlarının kredi kartıyla ödenmesi ve taksitlendirilmesi için çalışma başlatmış, yeni düzenleme kapsamında devlete olan kira, elektrik, su, kredi ve benzeri borçların tamamında kredi kartının kullanılabileceği, ekonominin kayda alınmasında teşvik edici bir araç olarak görülen kartlı ödeme sistemlerinin devletin bütün birimlerinde kullanılacağı belirtilmişti.
Beşte biri üç veya daha fazla kredi kartı sahibi
Araştırmanın kredi kartı kullanımıyla ilgili diğer konu başlıklarına bakıldığında, bireylerin yüzde 58'i kredi kartlarını önemli bulurken, kredi kartlarının en önemli özelliklerinde yüzde 62 oranla nakit kullanma ihtiyacını azaltması ve yüzde 40 oranla taksitli ödeme imkanı sunması ilk iki sırada yer aldı.
Kredi kartı kullanan bireylerin yüzde 42'sinin tasarruf yaptığını belirttiği araştırmaya göre, yüzde 61'lık kesim kredi kartı kullandıkları için yanlarında daha az para taşıyor.
Bireylerin yüzde 56'sı kredi kartlarını her yerde kullanabilirken, faturalarını kredi kartıyla ödemek isteyenlerin oranı yüzde 13 düzeyinde bulunuyor.
2011 itibarıyla kredi kartı sayısına bakıldığında, yüzde 54'lük kesim tek kredi kartına sahipken, yüzde 25'lik kesimde iki kredi kartı, yüzde 21'inde ise üç veya daha fazla kredi kartı bulunuyor. Kredi kartı sahiplerinin yüzde 20'si ek kart kullanıyor. Tek ek karta sahip olanların oranı yüzde 15 iken, yüzde 4'ü iki ek karta, yüzde 1'i üç veya daha fazla ek karta sahip.
İnternet ve telefonla alışveriş yapanların yüzde 66'sını üst gelir grubunun oluşturduğu araştırmaya göre, 10 kişiden 3'ü internet ve telefonla alışveriş yapıyor.
Büyük kısmı 301-500 lira arasında harcama yapıyor
BKM'nin Kart Monitör araştırmasında, kredi kartı kullanım sıklığı ve kredi kartı kullanarak yapılan aylık ortalama alışveriş tutarları da belirlendi.
2011 yılında kredi kartlarıyla aylık ortalama 829 lira alışveriş yapılırken, 2005'deki 521 liralık düzey dikkate alındığında 2011'e kadar yüzde 70'lik bir artış olduğu görülüyor.
Kredi kartı kullanan tüketicilerin harcama tutarında en büyük kısmı oluşturan yüzde 22'lik kesim aylık 301-500 lira arasında harcama yaparken, yüzde 16'lık kesim 101-300 liralık ortalama harcama tutarı gerçekleştiriyor. 3 bin liranın üzerinde aylık ortalama harcama yapanların oranı ise yüzde 4 olarak dikkati çekiyor.
Kullanıcıların yüzde 68'i limitin yarısını aşmıyor
Araştırmaya göre, kredi kartları ayda ortalama 8,1 kez kullanılırken, tüketicilerin yüzde 19'u ayda 4-5 defa kredi kartı kullanıyor. Hemen hemen her gün kredi kartı kullananların oranı ise yüzde 15 düzeyinde bulunuyor.
2003 yılında bin lira olan ortalama kredi kartı limiti 2011 yılında 2 bin 541 liraya ulaşırken, ortalama limit kullanımında erkeklerin 3 bin 150 lira, A sosyoekonomik grubun ise 4 bin 647 lira limit kullanımı gerçekleştirdikleri görülüyor.
En fazla tercih edilen kredi kartı limiti yüzde 28 ile 1-2 bin lira aralığında iken, bunu yüzde 26 ile 501-bin lira aralığı izledi. 20 bin lira üzerinde limiti olan kartları kullanmayı tercih eden tüketici oranı ise yüzde 2 oldu.
Tüketicilerin limitlerini sonuna kadar kullanmayı tercih etmediğinin ortaya çıktığı BKM Kart Monitör araştırmasına göre, kredi kartı kullanıcılarının yüzde 68'i kart limitinin yüzde 50'sini aşmıyor. Kullanılan ortalama limit ise yüzde 47 seviyesinde bulunurken, sadece yüzde 8'lik kesim kredi kartı limitini yüzde 85 ve üzerinde bir oranda kullanıyor.
"Gümrüklerde önemli proje başlatacağız"
BKM Genel Müdürü Soner Canko, araştırma sonuçlarına ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, kart kullanımının kayıt dışı ekonominin kayıt içine alınmasına katkısına dikkati çekerek, "Bizim mümkün olduğu kadar 'cebinizde paranız olsa bile lütfen bunları banka kartıyla, ön ödemeli kartla ama mutlaka kartla yapın, kayıt dışıyla mücadeleye destek verin' sloganını kart kullanıcılarının akıllarına bir şekilde kazımamız lazım" dedi.
Tüm kamu alacaklarının kredi kartıyla ödenmesiyle ilgili bu yıl önemli bir adım atacaklarını vurgulayan Canko, "Bizim Maliye ile önemli bir işbirliğimiz var. Geçtiğimiz senelerde Gelir İdaresi Başkanlığı'ndaki tahsilatlar başladı. Bu sene gümrüklerde önemli bir proje başlatacağız. Gümrüklerde nakitsiz bir ödemeler altyapısı kurmaya çalışıyoruz. Bunu orada başlattığımız zaman da tüm devlet kurumlarına yaygınlaştırılabilecek bir altyapı olacak. Ama bu sene içinde değilse bile, önümüzdeki 2-3 yıl içinde orta vadede sanıyorum kartla ödeme olmayan bir e-devlet kurumu kalmayacak" şeklinde konuştu.
Kredi kartı kullanıcılarının yüzde 42'sinin tasarruf yapmasının ilginç bir veri olduğuna işaret eden Canko, örneğin bir tüketicinin bin liralık alışverişi peşin yerine 10 taksitle yaptığını, bin lira ile bankada yatırım fonu, döviz gibi enstrümanlar aldığını, alışverişini her aya eşit taksitlere bölerek bir yandan tasarruf alışkanlığını geliştirdiğini söyledi.
Organize perakendede kartlı ödeme yüzde 80 oranında
Perakende sektörünün temsilcilerinden aldıkları görüşlerin, organize perakende sektöründe ödeme yöntemi tercihlerinde kartlı ödeme sistemlerinin kullanımının yüzde 80 oranında olduğunu gösterdiğini belirten Canko, taksit, öteleme ve puan uygulamalarının perakende cirosunu artırdığını, kredi kartıyla yapılan tüm işlemlerin kayıt altına alındığını, kredi kartlarının çek-senet uygulamalarının yerini alarak iş yerleri için kolaylık sağladığını vurguladı.
Nakitsiz toplum hedefine de değinen Canko, zincir mağazaların en büyük sorunlarından birinin tüm mağazalarından nakit toplama operasyonu olduğunun altını çizdi.
Her akşam mağazalar kapandığında mağazaların, çalışanların ve paranın güvenliği kapsamında kasaları toplamak için zırhlı araçlar, güvenlikçiler veya başka firmalara para ödendiğini belirten Canko, "Perakendeciler ve iş yeri sahipleri de nakdi azaltmak istiyor. Onlar da nakdin operasyonunun maliyetinden bıkmış durumdalar" dedi.
Kredi kartının hala şehirli bir ürün olduğunu ifade eden Canko, toplam 82 milyon banka kartının ise ağırlıklı olarak kırsalda bulunduğunu, kırsal kesimdeki kredi kartı sahipliği oranıyla ilgili önümüzdeki dönemde bir araştırma gerçekleştireceklerini belirtti.
