Otuz dört yıldır kürtajın serbest olduğu İtalya’da Anayasa Mahkemesi, isteğe bağlı gebeliğin sonlandırılmasıyla, “embriyon haklarının ihlal edildiği’ yönünde görüş bildiren yerel mahkemenin kararını yersiz buldu.

Türkiye’de tartışmaların odak noktasına oturan kürtaj, 16 yaşında hamile kalan bir genç kızın açtığı dava üzerine İtalya’nın da gündemine geldi. Katolik aleminin merkezi Vatikan’ın gölgesinde, halk oylamasıyla 1978 yılında ülkede serbest bırakılan kürtaj, genç kızın, ‘reşit olmayanlar için ebeveynlerden izin almaya gerek duymadan gebelik sonlandırma’ talebi üzerine Spoleto Mahkemesi’nce değerlendirmeye alındı. Mahkeme bu talebi görüşürken, ülkede halihazırda bulunan 90 güne kadar kürtaj hakkının, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM)  ‘insan embriyosunu mutlak koruma kanunu’ ile çeliştiği kanaatine vardı.

Kürtaj, emriyon haklarını ihlal etmektir

Annenin ya da bebeğin hayati tehlikesi olmadan, ortada gebeliği sonlandırmaya zorlayacak ciddi gerekçeler bulunmadan gerçekleştirilen kürtajla, Anayasa’daki insan haklarıyla ilgili maddelere aykırı davranıldığı ve ‘embriyonun haklarının ihlal edildiği’ görüşünü bildiren yerel mahkemenin bu kararı, Anayasa Mahkemesi'nce de değerlendirmeye alındı.
Ülkede kürtaj hakkını tanıyan 194/78 No’lu yasanın 4’üncü maddesini tekrar analiz eden Anayasa Mahkemesi ise, yerel mahkemenin düştüğü çelişkinin yersiz olduğuna ve kürtajın bir hak olduğuna hükmetti.

Kadın bedenini koruyalım

Anayasa Mahkemesi’nin bu kararı, İtalya genelinde memnuniyetle karşılandı. Sosyal paylaşım siteleri Twitter ve Facebook’ta geniş yankı bulan karar, “194 No’lu yasayı ve kadınların seçme hakkını koruyalım” yorumlarıyla İtalyanlardan destek buldu.
Siyaset yapan kadınlar da yorumlarını geciktirmedi. Sağlık eski Bakanı Livia Turco, “Bu karar, seçim hakkı, kadın sağlığı ve hayatın korunması temeline oturan 194 No’lu yasaya saldırılamayacağını gösterdi” derken, Komunist İtalyanlar Partisi Sekreteri Oliviero Diliberto, “Anayasa Mahkemesi, bir katliamı önledi” diye konuştu.

Vicdani retçi doktorlar

İtalya’da yasal olmasına karşın hekimler, inançları ve vicdanlarını gerekçe göstererek, kürtaj yapmama hakkına sahip. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, “vicdani retçi” olarak da tanımlanan bu hekimlerin oranı, son yıllarda artış göstererek, her 10 doktordan 7’sine tekabül etmeye başladı.

Öte yandan, ülkedeki yarı resmi devlet ajansı ANSA, bu kararla ilgili abonelerine geçtiği haberde, kürtaj tartışmalarının sadece İtalya’da değil, Türkiye başta olmak üzere Ukrayna, İspanya ve ABD’de yaşandığını vurguladı.

Kürtaja ağır ceza vardı

İtalya’da kürtaj, yasak olmasının dışında günah da sayılıyordu. Kürtaj yaptıran kadın için 7 ila 12 yıl, hekim ya da sağlık görevlisi için 1ila 4 yıl, teşvik eden üçüncü bir kişi için de 6 ay-2 yıl aralıklarında hapis cezası öngörülüyordu. Ancak Vatikan’ın tüm muhalefetine rağmen kürtaj hakkı, 1978 yılında yapılan bir referandumla kabul edildi.
Kürtaj, son olarak 2008 yılında, sınırlayıcı önlemler alınması için yasa tasarısı hazırlanması talebiyle ülke gündemine gelmişti.