İmar Barışı ya da İmar Affı; imar mevzuatına göre yapılmayan veya gecekondu yapıların mülkiyet ve uygulama sorunlarını düzenleyen kanuna denir. İmar affı, kaçak ve çarpık yapılaşmayı engellemek için ilk defa 1984 yılında çıkarılmıştır. İmar barışı, afet bölgelerini ya da riskli bölgeleri kanunlar yardımıyla düzenler. Cumhuriyet döneminin farklı zamanlarında imar düzenlemeleri olmuştur.
İmar barışı, bireylerin devletle anlaşmazlık durumunu ortadan kaldırıp, ruhsatsız ya da ruhsat ilkelerine aykırı olan yapıların kayıt altına alınmasını sağlayarak, bu yapılara yasallık kazandırılmasını hedefler.
İmara ve ruhsata aykırı olarak inşa edilmiş yapılar imar affından yararlanabilir. İmar affından bir binanın yararlanabilmesi için en geç 31 Aralık 2017’de inşa edilmiş olması gerekiyor. 2012 yılında yürürlükten kalkan imar affı, sonrasında yapılan değişiklikler sonucunda yeniden yürürlüğe girerek 15 Haziran 2019 tarihine kadar uzatılmıştı.
Depolama, sanayi, tarımsal, turistik, alanlarda ve askeri bölgelerde yer alan yapılar ve boğaz hattındaki bölgeler de imar affı kapsamı dışında bulunmaktadır.
Bir taşınmaz üzerinde birden çok pay sahibi olduğunda, pay sahiplerinin taşınmaz üzerindeki hak oranlarını gösteren tapu belgelerine hisseli tapu denir.
Hisseli bir taşınmazda inşa edilen yapı için imar affında bulunacak hissedarların başvuruda bulunması gerekmektedir. Bu başvurulara Yapı Kayıt Belgesi denir.
Yapı Kayıt Belgesi, İmar Barışı kapsamında değerlendirilen ve uygun olan yapılar için oluşturulacak belgedir. Yapı Kayıt Belgesi Başvuruları e-Devlet üzerinden yapılmaktadır.
Kişilerin yapı kayıt belgesi alabilmek için ödeme yapması gerekmektedir. Ödeme miktarı; bina yapısı ve binanın özellikleri olarak değişkenlik göstermektedir. Ödenmesi gereken miktar e-Devlet üzerinden öğrenilebilmektedir. Online başvuruda bulunup, ödeme yapan kişiler 24 saat içinde Yapı Kayıt Belgesi’ni alabilmektedir.
Depremden sonra yeniden imar affı gündeme geldi. "İmar Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi" TBMM Başkanlığında yeniden komisyona sevk edilmişti. BBP (Büyük Birlik Partisi) Genel Başkanı ve Ankara Milletvekili Mustafa Destici, ekimde konuyla ilgili açıklama yapmıştı. Açıklama şu şekildeydi:
"Teklif ile; ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla Yapı Kayıt Belgesi başvuruları için daha önce belirlenmiş sürelerin uzatılması ve daha önce bu sürelerden kaynaklı belgeleri iptal edilenler hakkında tesis edilen idari işlemlerin ve para cezalarının iptal edilmesi amaçlanmaktadır."
