Dünyanın en büyük seyahat şirketlerinden İngiliz tur operatörü Thomas Cook'un iflasında, Çinli ortağın teklifinin kabul görmemesi ve İngiliz hükümetinin görüşmelerde kurtarma paketine katkıda bulunmayı kabul etmemesi dikkati çekiyor. İngiliz Sivil Havacılık Kurumu'ndan (CAA) yapılan açıklamada, İngiliz tur operatörünün, kurtarma görüşmelerinin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından ticari faaliyetlerine son verildiği duyuruldu.



HÜKÜMET DESTEK VERMEDİ

İngiliz hukuk şirketi Latham & Walkins bünyesinde hafta sonu süren kurtarma görüşmelerinde, son çare olarak İngiliz hükümetinden destek istenirken, hükümetten talep edilen desteğin alınamamasının ardından şirketin kaçınılmaz olarak iflasının açıklandığı belirtildi.



İngiltere Başbakanı Boris Johnson, konuya ilişkin New York'ta yaptığı değerlendirmede, "İngiliz hükümetinden 150 milyon sterlin seviyesinde sübvansiyon talep edildiği doğru. Bu, vergi mükellefleri için büyük bir para. Şirketlerin karşılaştıkları zorluklar karşısında ileride yaratabilecek ahlaki bir zarar ortaya koyar" ifadelerini kullandı.

900 MİLYON STERLİNLİK KURTARMA PAKETİ

Thomas Cook'un toplam net borcunun Mayıs 2019'da 1.2 milyar sterline yükseldiği açıklanırken, şirketin en büyük hissedarı Çinli Fosun Grubu'nun liderliğinde 900 milyon sterlinlik kurtarma paketi üzerinde geçen ay uzlaşma sağlanmıştı.

Kredi veren bankaların 200 milyon sterlinlik bir teminat fonu daha istemesi ise görüşmeleri çıkmaza sürükledi.



Fosun Grubu, daha önce şirketin kurtarılması için oluşturulacak destek paketi için tek başına 450 milyon sterlinlik katkıda bulunabileceğini duyururken, grubun ek finansman karşılığında Thomas Cook'un tur operatörlüğü kısmının yüzde 75 hissesini, hava yolu şirketinin ise yüzde 25 hissesini talep ettiği belirtilmişti.

Son teklife göre, kreditörler ve bankalar da 450 milyon sterlin daha finansman sağlayacak ve şirketin borçları silinecekti. Kreditörler ve bankalar, bunun karşılığında hava yolu şirketinin hisselerinin yüzde 75'ini, tur operatörü şirketinin ise yüzde 25 hissesini devralacaktı.



HİSSEDARLAR KABUL ETMEDİ

Söz konusu teklif, hissedarlar tarafından kabul görmedi ve şirket, son olarak İngiliz hükümetinden 150 milyon sterlinlik destek talep etti. İngiliz hükümeti ise gelecekte ticari faaliyetleri nedeniyle zor durumda kalabilecek şirketlere örnek teşkil etmemek amacıyla söz konusu talebi reddetti.

Çinli Fosun Grubu'ndan bugün yapılan açıklamada, "Şirketimiz, Thomas Cook konusunda diğer iştiraklerle, kredi alınan bankalarla, başlıca hissedarlarla ve diğer taraflarla birlikte teklif edilen yeniden sermayelendirme konusunda uygulanabilir çözüm bulunamamasından dolayı hayal kırıklığı yaşamaktadır. Pozisyonumuz süreç boyunca değişmedi. Fakat maalesef diğer faktörler değişti." ifadelerine yer verildi. Fosun Grubu, Thomas Cook Grubu'nda halihazırda yüzde 18.1 ile en büyük hissedar konumunda bulunuyor. Teklifin kabul edilmesi halinde Fosun Grubu'nun Thomas Cook Grubu içerisindeki etkinliği önemli oranda artacaktı.



SADECE FAİZE 1.2 MİLYAR STERLİN

Fosun Grubu'nun "pozisyonunun değişmediğini açıklaması", finansman teklifinin geçerli olduğu anlamına gelirken, kurtarma paketine müdahil diğer ortakların sunulan şartları kabul etmediği anlaşılıyor. Bu arada, Thomas Cook'un diğer önemli hissedarları Invesco Asset Management, Standard Life Investment, Marathon Asset Management, Orbis Investment Management, Capital Guardian Trust, Blackrock Investment Management, Jupiter Asset Management, Norges Bank Investment ve Legal General Investment Management olarak sıralanıyor.

Thomas Cook Grubu CEO'su Peter Frankhauser, daha önce, şirketin 1.1 milyar sterlinlik finansman paketine ihtiyacı olduğunu açıklamıştı. Borçlarını yönetmekte giderek zorlanan Thomas Cook, 2011 yılından bu yana sadece borçlarının faizi için 1.2 milyar sterlin ödemek zorunda kaldı.

20 BİN KİŞİ İŞSİZ KALDI

178 yıllık Thomas Cook'un, kurtarma görüşmelerinin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından bu sabah saatlerinde ticari faaliyetlerine son verildiği açıklanmıştı. Böylece kurtarma için yapılan son dakika görüşmelerinden sonuç alınamaması üzerine şirket resmen battı. Şirketin iflasıyla İngiltere'de 9 bin, tüm dünyada ise 20 bin kişi işini kaybetmiş oldu. 



İLKLERİN ŞİRKETİ OLMUŞTU

Thomas Cook, turizm sektörünün küresel boyutta gelişmesine önemli katkılarda bulunmuş bir ilklerin şirketiydi. İngiliz iş insanı Thomas Cook tarafından, 1841 yılında kuruldu. Koyu bir dindar olan Thomas Cook, 1830'larda İngiltere'de içki karşıtı 'Ölçülülük Hareketi'ne katıldı. Bu hareketin üyeleri ülke genelinde alkol kullanımının zararları konusunda insanları eğitmeye çalışıyordu. 



Leicester şehrinde yaşayan Cook, 5 temmuz 1841 yılında, 18 kilometre uzaktaki Loughborough kentindeki bir alkol karşıtı mitinge katıldı. Ancak Cook Leicester'dan yaklaşık 500 kişiyle beraber gidecekti. Thomas Cook bu 500 kişinin ulaşımını organize etti ve karşılığında kişibaşı 1 şilin ücret aldı. Bu tarihin ilk 'turu' olarak kayıtlara geçti. Bu organizasyon Thomas Cook'un bir şirket kurmasına yol açtı. Sonraki 4 yıl boyunca Cook, yakın şehirlere alkol karşıtlarını taşıyarak faaliyetlerini devam ettirdi. 



İLK YURTDIŞI TURUNU 1855'TE ORGANİZE ETTİ

İşinde giderek güven duyulan bir insan haline gelen Thomas Cook 1851 yılında Büyük Londra Fuarı'na 150 bin kişi taşıdı. 1855 yılında ise ilk yurtdışı turunu gerçekleştirdi. Cook, iki farklı grupla beraber Belçika, Almanya ve Fransa turuna çıktı. Turun son durağında katılımcıları Paris'te düzenlenen bir fuara götürdü. 



1866'DA ABD'YE İLK TURU DÜZENLEDİLER

1865 yılında ise oğlu John Mason Cook ile ortak oldu ve şirketinin adını Thomas Cook & Son olarak değiştirdi. Yeni ortağıyla beraber şirket artık Avrupa dışına da turlar düzenlemeye başladı.  1866 yılında İngiltere'den ABD'ye düzenlenen ilk turu organize etti. John Mason Cook'un rehberliğinde düzenlenen bu turda tatilciler Amerikan İç Savaşı'nın yaşandığı tarihi savaş alanlarını gezme fırsatı buldu. 



Buradan sonra şirket modern turizmin temelini atmaya başladı. Artık satılan turlara yol ve otelin yanında önceden anlaşılmış lokantalarda belli sayıda öğünler de dahildi. Bunun yanında seçilmiş tren hatlarında tur süresi boyunca müşterilerin tek bir bilet alması yeterli oluyordu.



Hatta bugün bir yenilik gibi sunulan esnek tatil planları 1870'lerde Thomas Cook & Son müşterilerine sunuluyordu. Dileyen müşterilere daha tarihi ve turistik gezilerin yer aldığı, yoğun ulaşım gerektiren turlar düzenlenirken, daha çok otelde kalmak isteyen müşterilere de bu isteklerine göre paketler ayarlanıyordu. 

İNGİLİZ ORDUSUNU MISIR'DAN SUDAN'A TAŞIDI

1872'de ise Thomas Cook&Son tarihin ilk rehberli dünya turuna imza attı. Tur fiyatına ABD'ye gemi bileti, bu ülkedeki tren yolculuğu, ABD'den Japonya'ya ardından da Çin'e gemi bileti ile Çin ve Hindistan'daki kara ulaşımı dahildi. Baba-oğul arasındaki fikir ayrılıkları 1878'de Thomas Cook'un emekli olmasına yol açtı. Oğul Cook 1880'lerde Mısır ve Ortadoğu turlarına başladı. 



1880'lerden itibaren Thomas Cook & Son sadece turistlerin değil İngiliz ordusunun da ulaşımını sağlamaya başladı. 1884 yılında General Charles Gordon, Sudan'da çıkan bir isyan sonucu yaklaşık bir yıl süren bir kuşatmaya maruz kalmıştı. Gordon'u kurtarmaya giden İngiliz ordusunun ulaşımını bölgeyi çok iyi bilen Thomas Cook & Son firması sağladı. Firma artık dünyanın dört bir yanında ofisleri bulunan küresel bir deve dönüşmüştü. 



DOĞU EKSPERİS'NİN İŞLETMECİSİNE SATILDI

John Mason Cook'tan şirketi devralan, Frank Henry, Thomas Albert ve Ernest Edward kardeşler şirketi babaları ve dedelerinin hayal bile edemeyeceği bir büyüklüğe ulaştırdı. Ancak süpriz bir şekilde 1928 yılında şirketi Doğu Ekspersi'nin işletmecisi olan Compagnie Internationale des Wagons-Lits et des Grandes Express Européensfirmasına sattılar. 



1992'DE ALMANLARIN OLDU

1942 yılında Thomas Cook & Son, İngiliz demiryolu şirketi Hays Wharf Cartage Company'ye satıldı. 1948 yılında bu şirketin devletleştirilmesiyle Thomas Cook & Son da devlket şirketi haline geldi.  1974'te adı Thomas Cook Group olarak değiştirilen firma 1977 yılında ise Midland Bank tarafından satın alındı. 1992 yılında Midland Bank HSBC tarafından satın alındı, Thomas Cook Group ise bu satın almanın ardından Alman Westdeutsche Landesbank'a satıldı. 2001 yılında firma Alman C&N Touristic AG tarafından satın alındı ve Thomas Cook AG ismini aldı. 

Bugün iflas eden Thomas Cook Group ise 2007 yılında Thomas Cook AG ve MyTravel Group'un birleşmesiyle ortaya çıkmıştı. Thomas Cook Group'un 500 kişiyle başlayan yolculuğu bugün sahip olduğu havayolu şirketi, oteller ve acentelere rağmen borçlarının altında kalarak son buldu.