Milliyet yazarı Songül Hatısaru'nun konuştuğu Kalp Damar Cerrahı Prof. Dr. Melih Us, hemen herkesin dilinde olan ‘huzursuz bacak sendromu' ile ilgili bilinmeyenleri anlattı. 'Huzursuz bacak sendromu'nun, aslında çoğunlukla bacaklardaki iç varis hastalığından kaynaklandığını belirten Us, hastalığın hayatımızı riske edecek kadar tehlikeli sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekti.

- Venöz yetmezlik nedir?

Toplardamarların genişlemesi hastalığına varis deniyor. Damar genişlediğinde yer çekiminin etkisi ile laktik asit (kirli kan) bacakta kalıyor. Bu da kişiyi her sabah yorgun uyandırır. Laktik asit vücuda çok zarar verir. Hastalık uzun sürede yavaş yavaş, sinsice oluştuğu için kişi bunu fark etmiyor.

- Tanısı zor bir hastalık mı?

Maalesef, huzursuz bacak sendromu ile ilgili olarak hasta yıllarca nörolog ya da ortopedistlerde dolaşır. Bir gün, bir de damarlara bakalım dediklerinde sebebin iç varis olduğu anlaşılır. Toplumuzda çok yaygın. Erkek çocuklara yüzde 40, kız çocuklara yüzde 60 oranında aileden geçer. Varis hastalığında en büyük korkumuz ileri safhalarında, genişleyen damarlarda kan yeterince yukarı çıkamadığı ve ilerleyemediği için pıhtıya sebep olabilmesi. Allah korusun pıhtı damarlardan kalbe, oradan da akciğere atabilir. Hayatı tehdit edecek boyutlara varabilir. Bu nedenle iç varisi ciddiye almak gerekiyor.

AMELİYAT SON ÇARE

- Tehlikeli olan iç varis mi?

Varisin sebebi yüzde 85 oranında içeriden kaynaklanır. Dışarıdaki damara köpük, lazer, radyofrekans yapın, damarı çıkarın, kesin, bağlayın, kalıcı sonuç alınmaz. Varisin gerçek sebebi olan iç varis, gerçek anlamda tedavi edilmedikçe, kalıcı tedaviye ulaşmak mümkün olmaz.

Dış varis tedavisinde gerçek sebebe yönelik tedavi yapılmadığından bir süre sonra varis tekrarlıyor. Çünkü toplardamar ağı bacakta çok geniştir, örümcek ağı gibi birçok damar var. O damarı alıyorsunuz, öbür damarda çıkıyor. Halk arasında varis tekrarlar diye bir önyargı var. Haksız ama o önyargı buradan kaynaklanır işte.

- Peki her iç varis mutlaka tedavi edilmeli mi?

Grade 1 ve 2 seviyesinde varis çorabı ve ilaç desteği sağlıyoruz. Grade üç ameliyatlık sınır. Ancak ben burada da ameliyat etmiyorum. 4'üncü seviye ise şişlik ve yaraların devreye girdiği son aşamadır. Sürekli reflü vardır ve bu seviyede mecburen ameliyat ediyorum.

- Neden mecburen dediniz? Zor bir ameliyat mı?

Çünkü iç varis ameliyatları kolay ameliyatlar değil. Çünkü reflüye engel olmak için bizim yapacağımız kapak ve işlemler, orijinalinden daha iyi değil. Grade 4'ten sonra artık kapakçıklar çalışmıyor demektir.

KAŞINTI VEYA YANMA

- Bu kadar ciddi bir hastalığın hiç mi belirtisi yok?

İlk zamanlarda yolculuklarla şişmeler olur, bir iki günde zor iner. Veya diz altında kaşıntı olur, hastalar cildiyeciye gider. Veya ayak tavanında yanmalar olur. Veya anlam verilemeyecek şekilde yorgunluk olur. Ama hastalar genellikle "40, 50, 60 yaşına geldim, bu nedenle giderek yoruluyorum" diye düşünür. Oysa hastalık 15 - 20 yılda geliştiğinden, laktik asit devamlı bacaklarda biriktiği için yorgunluk yapar. Şikâyeti olan hastalar genellikle, ilaç ve varis çorabı veya ileri aşamalarında ameliyattan sonra, "Kendimi kuş gibi hafif hissediyorum, çok rahatladım" der. Bunun sebebi laktik asitin azalmasıdır.

- Başka belirtileri var mı?

Belirtilerden birisi de gece huzursuz uykudur, hasta bacağını oraya koyar olmaz, buraya koyar olmaz, iki bacağının arasına yastık koyar olmaz, bacağını sallar yine olmaz. Çünkü laktik asit, tüm gün bacakta birikir, gece de huzursuz eder, uykuyu bozar. İleri aşamalarda bacakta bir türlü geçmeyen yara açılır. Bu nedenle şekerle karıştırılır. Oysa bacaktaki yaranın çoğunlukla sebebi venöz yetmezliktir. Kramplar ilk zamanlarda olur. Huzursuz bacak sendromu denir, sonra düzelir. Hasta düzeldi zanneder, oysaki sensörler artık cevap vermez hale gelir. Hasta kirli kana alışır dolayısıyla sessiz dönem başlar. Hasta kramp var dediğinde, bu nedenle rahatlarım, sensörler çalıştığı için. İlk zamanlarda ağrı vardı, artık yok derse sürecin ilerlediğini gösterir. Yüzme, bütün kasları çalıştırdığı için venöz yetmezlik için çok iyidir. Buna rağmen yüzme esnasında kramp oluyorsa dikkatli olmak gerekli. Bu da, hastalığın bulgularından olabilir... Derinden ilerler genellikle. Bir gün aniden bacak şişer. Veya Allah korusun ileri aşamalarda bir sinek ısırığından kapanmayan yaralar oluşabilir.