Ortadoğu, dün bölgeyi büyük bir endişeye sürükleyen şok suikast haberiyle uyandı. ABD’nin, İran Devrim Muhafızları Komutanı Kasım Süleymani ve Haşd-i Şabi Komutanı Ebu Mehdi el Mühendis’in bir hava saldırısında öldürüldüğünü duyurması gündeme bomba gibi düştü. Pentagon’dan yapılan açıklamada, “ABD ordusu, Başkan’ın talimatı ile, ABD tarafından yabancı terör örgütü olarak tanınan İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü’nün Komutanı Kasım Süleymani’yi öldürerek (bölgedeki) ABD personelini korumak için kararlı ve savunma amaçlı bir adım atmıştır” denildi. “Süleymani aktif olarak Irak ve bölgedeki Amerikan diplomat ve askerlerine yönelik saldırı planı yapıyordu” ifadeleri dikkat çekti.

Süleymani’nin Şam’dan uçakla geldiği, Bağdat Havalimanı’nda bekleyen araca bindikten saniyeler sonra ABD SİHA’sının saldırıyı gerçekleştirdiği öğrenildi. Saldırıda 7 kişi hayatını kaybederken, Süleymani’nin kimliği parmağındaki yüzük sayesinde teşhis edilebildi.



İran’dan ‘acı intikam’ sesleri

Sadece İran’ın değil, tüm Ortadoğu’nun en önemli ve en güçlü isimlerinden biri olan Süleymani’nin öldürülmesi tüm dünyada şok etkisi yarattı. Suikast İran’da ve Şii dünyasında büyük tepkiyle karşılandı. İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, İran ulusuna başsağlığı dilerken, “Onun gidişiyle onun yaptığı iş durdurulmayacak ve yolu kapanmayacak. Suçluları acı bir intikam bekliyor” ifadelerini kullandı. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise, “İran ve bölgenin özgür ulusları, ABD’nin işlediği bu korkunç suçun intikamını kuşkusuz alacaktır” dedi.

Olağanüstü toplanan İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi’nden yapılan açıklamada ise ABD’den uygun bir  zaman ve mekânda “sert bir intikam” alınacağı belirtildi.

Suikastı “Çok tehlikeli ve aptalca” olarak yorumlayan İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, “ABD, haydutça maceracılığının tüm sonuçlarından sorumlu olacaktır” değerlendirmesinde bulundu. İran Hükümet Sözcüsü Ali Rebii, ABD’nin, Süleymani’yi öldürerek, “kırmızı çizgiyi aştığını” söyledi. Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, suikastla ülkesinin egemenliğini ihlal olduğunu belirterek, “Irak ve bölgede yıkıcı bir savaşın fitilinin ateşlendiğini” savundu. Irak’ta Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr, Süleymani’nin ABD saldırısında öldürülmesinin ardından, komutasındaki Mehdi Ordusu ve Yevm el-Mevud Tugayı’na “Irak’ı korumak için hazır olma” talimatı verdi.



Kudüs Gücü Komutanlığı görevine Süleymani’nin yardımcısı Tuğgeneral İsmail Kaani’nin getirildiği açıklandı.

Üç günlük yas ilan edildi

İran’da birçok kentte cuma namazının ardından toplanan binlerce kişi, ABD’yi protesto etti. Ülkede üç günlük yas ilan edilirken, Süleymani’nin cenazesinin yarın defnedileceği açıklandı. Bağdat’ta bugün yapılacak törenin ardından cenazenin Tahran’a götüreleceği ve pazar günü Tahran Üniversitesi’nde  İran lideri Ali Hamaney’in de katılacağı ikinci bir tören yapılacağı açıklandı. Süleymani’nin memleketi Kirman’da toprağa verileceği belirtildi.



Trump: Daha önce yok edilmeliydi

ABD Başkanı Donald Trump, suikastın hemen ardından twitter hesabından bir ABD bayrağı paylaşmakla yetindi. Trump daha sonra yaptığı paylaşımda, “İran hiçbir savaşı kazanmadı, ama hiçbir müzakereyi de kaybetmedi” ifadelerini kullandı. Trump, ardından, “Süleymani, binlerce Amerikalıyı öldürdü veya ağır şekilde yaraladı. Birçoğunu da öldürmeyi planlıyordu ama yakalandı. Yıllar önce yok edilmeliydi” açıklaması yaptı. Trump son açıklamasında ise, “Dün attığımız adımı bir savaşı başlatmak için değil, savaşı durdurmak için attık. İran’da bir rejim değişikliği peşinde değiliz” dedi.

ABD bir tugay asker gönderdi

Pentagon, Süleymani’nin öldürülmesinin ardından 82’nci Hava İndirme Tümeni’nden bir tugayın tamamının bölgeye gönderileceğini bildirdi. Açıklamada, “Tugay, ABD personel ve tesislerine yönelik artan tehdide karşı tedbiren ve uygun bir adım olarak Kuveyt’te konuşlandırılacak” denildi. Asker sayısıyla ilgili AA muhabirine konuşan bir savunma yetkilisi, hafta içinde sevk edilen 750 askerle toplam sevkiyatın 3 bin 500 olduğunu söyledi. Öte yandan ABD Dışişleri Bakanlığı tüm vatandaşlarına Irak’ı terk etme çağrısı yaptı. ABD ayrıca, tüm konsolosluk hizmetlerinin durdurulduğunu da bildirdi. Açıklamada, “ABD vatandaşları mümkünse hava yoluyla, bu olmazsa diğer ülkeler üzerinden kara yoluyla ülkeyi terk etmelidir” denildi.

İsviçre üzerinden karşılıklı mesaj

İran, General Kasım Süleymani’nin öldürülmesinin ardından Washington yönetiminden bir mesaj aldığını ve bu mesaja gerekli cevabın İsviçre’nin Tahran Büyükelçiliği aracılığıyla verildiğini açıkladı. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musevi, Süleymani’nin öldürülmesinin ardından İsviçre hükümeti aracılığıyla Washington yönetiminden bir mesaj aldıklarını söyledi. ABD’nin İran’daki diplomatik temsilciliğini yürüten İsviçre’nin Tahran Büyükelçisi’nin dün ikinci kez bakanlığa çağrıldığını aktaran Musevi, “ABD’nin mesajına gerekli cevap kendisine iletildi” dedi. Musevi, mesajların içeriğine ilişkin ise bilgi vermedi.



‘İstihbarat Irak’tan çıktı’

Irak’taki milis gücü Haşdi Şabi, Kasım Süleymani ve Ebu Mehdi el-Mühendis’e yönelik bilgilerin Iraklı taraflarca ABD’lilere verildiğinin tahmin edildiğini belirtti. Haşdi Şabi tarafından yapılan yazılı açıklamada, Suriye’nin başkenti Şam’dan gelen Süleymani’nin uçağının yerel saatle akşam 11’de Bağdat Uluslararası Havalimanı’na iniş yaptığı ifade edildi. Mühendis’in Süleymani ile aynı uçakta olmadığı ancak onu karşılamak için havalimanına gittiği aktarılan açıklamada, istihbarat bilgisinin Iraklı bazı taraflarca ABD’lilere sızdırıldığının tahmin edildiği belirtildi. Açıklamada, saldırının tam olarak araçların hareket etmesi ve havalimanın çıkış kapısına ulaşmasıyla vuku bulduğu vurgulandı.