Bebeklerde sarılık, yeni doğmuş bir bebeğin cildinde ve gözlerinde sarı renk değişimidir. Bebek sarılığı, bebeğin kanında kırmızı kan hücrelerinin sarı bir pigmenti olan fazla miktarda bilirubin (bil-ih-ROO-bin) içerdiğinden oluşur.

Bebek sarılığı, özellikle 38. gebelik haftasından önce doğan bebeklerde (erken doğmuş bebekler) ve bazı emzirilen bebeklerde yaygın bir durumdur. Bebek sarılığı genellikle bir bebeğin karaciğeri kan dolaşımındaki bilirubinden kurtulacak kadar olgunlaşmadığı için oluşur. Bazı bebeklerde altta yatan bir hastalık bebek sarılığına neden olabilir.

35. gebelik haftası ile tam term arasında doğan bebeklerin çoğu sarılık için tedaviye ihtiyaç duymaz. Nadiren, alışılmadık derecede yüksek bir bilirubin seviyesi, özellikle şiddetli sarılık için belirli risk faktörlerinin varlığında yenidoğanı beyin hasarı riskine sokabilir. Bu denli riskli bir durum olmasından dolayı bebeklerde sarılık nedir? Bebeklerde sarılık nasıl anlaşılır sorularının cevapları anne ve babalar tarafından merak edilir. 

Bebeklerde sarılık nasıl anlaşılır sorusunun cevabı oldukça basittir. Bebeklerde sarılık ilk olarak cilt tonundaki değişimlerle kendini gösterir. Bebek sarılığının ana belirtisi olan deride ve göz beyazlarında sararma, genellikle doğumdan sonraki ikinci ve dördüncü günler arasında ortaya çıkar.

Bebeklerde sarılığı kontrol etmek için bebeğinizin alnına veya burnuna hafifçe bastırın. Bastığınız yerde cilt sarı görünüyorsa, muhtemelen bebeğinizde hafif sarılık vardır. Bebeğinizde sarılık yoksa, ten rengi bir anlığına normal renginden biraz daha açık görünmelidir.

Bebeğinizi iyi ışık koşullarında, tercihen doğal gün ışığında muayene edin.

Çoğu hastanenin taburcu olmadan önce bebekleri sarılık açısından muayene etme politikası vardır. Amerikan Pediatri Akademisi, yenidoğanların rutin tıbbi kontroller sırasında ve hastanede en az sekiz ila 12 saatte bir sarılık açısından muayene edilmesini önermektedir.

Bilirubin seviyelerinin genellikle en yüksek olduğu doğumdan sonraki üçüncü ve yedinci günler arasında bebeğiniz sarılık açısından muayene edilmelidir. Bebeğiniz doğumdan 72 saat sonra taburcu edilirse, taburcu olduktan sonraki iki gün içinde sarılığı kontrol etmek için bir takip randevusu alın.

Aşağıdaki belirti veya semptomlar, şiddetli sarılık veya aşırı bilirubinden kaynaklanan komplikasyonları gösterebilir. Aşağıdaki durumlarda doktorunuzu arayın:

Bebeğinizin cildi daha sarı olur

Bebeğinizin karnındaki, kollarındaki veya bacaklarındaki cilt sarı görünür

Bebeğinizin gözlerinin beyazları sarı görünür

Bebeğiniz halsiz veya hasta görünüyorsa 

Bebeğiniz kilo almıyor veya yetersiz besleniyorsa

Bebeğiniz yüksek sesle ağlıyorsa

Bebeğiniz sizi ilgilendiren başka herhangi bir belirti veya semptom geliştirirse

Fazla bilirubin (hiperbilirubinemi), sarılığın ana nedenidir. Sarılığın sarı renginden sorumlu olan bilirubin, "kullanılmış" kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasından salınan pigmentin normal bir parçasıdır.

Yenidoğanlar, yaşamın ilk birkaç gününde kırmızı kan hücrelerinin daha fazla üretimi ve daha hızlı parçalanması nedeniyle yetişkinlerden daha fazla bilirubin üretir. Normalde karaciğer, bilirubini kan dolaşımından filtreler ve onu bağırsak yoluna bırakır. Yeni doğmuş bir bebeğin olgunlaşmamış karaciğeri genellikle bilirubini yeterince hızlı çıkaramaz ve fazla bilirubine neden olur. Bu normal yenidoğan koşullarından kaynaklanan sarılık, fizyolojik sarılık olarak adlandırılır ve tipik olarak yaşamın ikinci veya üçüncü gününde ortaya çıkar.

Altta yatan bir bozukluk bebek sarılığına neden olabilir. Bu durumlarda sarılık, genellikle bebek sarılığının daha yaygın olan formundan çok daha erken veya çok geç ortaya çıkar. Sarılığa neden olabilecek hastalıklar veya durumlar şunları içerir:

Bebeğinizin kanında bir enfeksiyon (sepsis)

Diğer viral veya bakteriyel enfeksiyonlar

Annenin kanı ile bebeğin kanı arasında bir uyumsuzluk



Biliyer atrezi, bebeğin safra kanallarının tıkandığı veya yaralandığı bir durum

Bebeğinizin kırmızı kan hücrelerinin hızla parçalanmasına neden olan bir anormalliği

Sarılık için başlıca risk faktörleri, özellikle komplikasyonlara neden olabilecek şiddetli sarılık şunları içerir:

Erken doğum. 38. gebelik haftasından önce doğan bir bebek, bilirubini tam zamanlı bebekler kadar hızlı işleyemeyebilir. Prematüre bebekler de daha az beslenebilir ve daha az bağırsak hareketine sahip olabilir, bu da dışkı yoluyla daha az bilirubinin atılmasına neden olur.

Doğum sırasında ciddi morarma. Doğum sırasında moraran yenidoğanlar, daha fazla kırmızı kan hücresinin parçalanması nedeniyle daha yüksek bilirubin seviyelerine sahip olabilir.

Annenin kan grubu bebeğininkinden farklıysa, bebek plasenta yoluyla kırmızı kan hücrelerinin anormal derecede hızlı parçalanmasına neden olan antikorlar almış olabilir.

Anne sütüyle beslenen bebekler, özellikle emzirmede zorluk çeken veya emzirmeden yeterli besin alamayanlar, sarılık riski daha yüksektir. Dehidrasyon veya düşük kalorili alım, sarılığın başlamasına katkıda bulunabilir. Bununla birlikte, emzirmenin faydaları nedeniyle uzmanlar hala tavsiye etmektedir. Bebeğinizin yeterince beslendiğinden ve yeterince su aldığından emin olmanız önemlidir.

Şiddetli sarılığa neden olan yüksek bilirubin seviyeleri, tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara neden olabilir.

Akut bilirubin ensefalopatisi

Bilirubin, beyin hücreleri için toksiktir. Bir bebekte şiddetli sarılık varsa, akut bilirubin ensefalopatisi adı verilen bir durum olan bilirubinin beyne geçme riski vardır. Hızlı tedavi, önemli kalıcı hasarı önleyebilir.

Halsizlik

Uyanma zorluğu

Yüksek perdeli ağlama

Kötü emme veya beslenme

Boyun ve vücudun geriye doğru kavislenmesi

Ateş

Kernikterus

Kernikterus, akut bilirubin ensefalopatisinin beyinde kalıcı hasara neden olması durumunda ortaya çıkan sendromdur. Kernicterus şunlara neden olabilir:

İstemsiz ve kontrolsüz hareketler (atetoid serebral palsi)

Kalıcı yukarı bakış

İşitme kaybı

Diş minesinin yanlış gelişimi

Hafif sarılık, bir bebeğin karaciğeri olgunlaşmaya başladığında genellikle kendiliğinden düzelir. Sık beslenmek (günde 8 ila 12 kez) bebeklerin vücutlarından bilirubini geçirmelerine yardımcı olacaktır.

Daha şiddetli sarılık başka tedaviler gerektirebilir. Fototerapi, bebeğinizin vücudundaki bilirubini parçalamak için ışığı kullanan yaygın ve oldukça etkili bir tedavi yöntemidir.

Fototerapide bebeğiniz mavi spektrum ışık altında özel bir yatağa yatırılırken sadece bebek bezi ve özel koruyucu gözlük takılır. Bebeğinizin altına fiber optik bir battaniye de yerleştirilebilir.

Çok şiddetli vakalarda, bebeğin bir donörden veya bir kan bankasından az miktarda kan aldığı bir kan değişimi gerekli olabilir.

Bu, bebeğin hasarlı kanını sağlıklı kırmızı kan hücreleriyle değiştirir. Bu aynı zamanda bebeğin kırmızı kan hücresi sayısını artırır ve bilirubin seviyelerini düşürür.

Yenidoğan sarılığını önlemenin gerçek bir yolu yok. Hamilelik sırasında kan grubunuzu test ettirebilirsiniz.

Doğumdan sonra, yenidoğan sarılığına yol açabilecek kan grubu uyumsuzluğu olasılığını dışlamak için gerekirse bebeğinizin kan grubu test edilecektir. Bebeğinizde sarılık varsa, daha şiddetli hale gelmesini önlemenin yolları vardır:

Bebeğinizin anne sütü yoluyla yeterince beslendiğinden emin olun. Bebeğinizi ilk birkaç gün günde 8-12 kez beslemek bebeğinizin susuz kalmamasını sağlar, bu da bilirubinin vücuttan daha hızlı geçmesine yardımcı olur.

Bebeğinizi yaşamının ilk beş gününde ciltte ve gözlerde sararma gibi sarılık belirtilerine karşı dikkatlice izleyin.

Bebeğinizde sarılık belirtileri olduğunu fark ederseniz, derhal doktorunuzu arayın.

Bebek sarılığının en iyi koruyucusu yeterli beslenmedir. Anne sütüyle beslenen bebekler, yaşamlarının ilk birkaç günü boyunca günde sekiz ila 12 beslenme almalıdır. Formülle beslenen bebekler genellikle ilk hafta her iki ila üç saatte bir 1 ila 2 ons (yaklaşık 30 ila 60 mililitre) mama almalıdır.