Dünyanın en büyük internet ansiklopedisi Wikipedia'nın Türkiye'de erişime engellenmesiyle ilgili olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yaptığı başvuru görüşülmeye başlandı.



AİHM, Nisan 2019'da Wikipedia'nın bağlı bulunduğu Wikimedia Vakfı'nın yaptığı başvuruyla ilgili olarak 2 Temmuz'da bir duruşma yaptı ve bu hafta duruşmanın detayları kamuoyuyla paylaşıldı.

Wikimedia Vakfı'nın, Wikipedia'nın tamamına yönelik erişim engelinin ifade özgürlüğünün ihlali olduğu gerekçesiyle yaptığı başvuruyu değerlendiren AİHM, davanın taraflarına konuyla ilgili olarak 7 soru yöneltti.

Mahkeme, Türkiye'den sorulan soruları 24 Ekim 2019 tarihine kadar yanıtlamasını istedi.



AİHM tarafından yöneltilen soruların içerisinde internet sitelerinin tamamen yasaklanmasının ifade özgürlüğünün ihlali anlamına gelip gelmediği ve 2015'te çıkartılan 'İnternet Yasası'nın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile uyumlu olup olmadığı yönünde maddeler de bulunuyor.



AYM'NİN YAKLAŞIMI AİHM'İN GÜNDEMİNDE

AİHM'in Wikipedia'nın başvurusuyla ilgili olarak gündemine aldığı önemli konulardan biri Anayasa Mahkemesi'ne yapılan başvuru oldu. Wikipedia'nın Anayasa Mahkemesi'ne yaptığı bireysel başvurunun 2 yıldır sonuçlandırılmadığına dikkat çeken mahkeme, AYM'nin 'etkin iç hukuk yolu' olup olmadığı konusunda taraflardan görüş istedi.

Bilindiği üzere AİHM başvuruları sadece etkin iç hukuk yolları tüketildikten sonra yapılabiliyor.

AİHM ayrıca Anayasa Mahkemesi'nin internet sitelerinin tamamen yasaklanması konusuna yaklaşımı ve bu tip kararların ifade özgürlüğü ile çelişip çelişmediğine yönelik bir incelemesi olup olmadığına ilişkin bilgi istedi.

AİHM: TÜM SİTEYİ ENGELLEMEKTEN BAŞKA TEDBİR ALINAMAZ MIYDI?



Wikimedia Vakfı'nın Türkiye'ye karşı AİHM'de açtığı davada mahkemenin gündemindeki konulardan biri de 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkındaki Kanundu.

Mahkeme Türkiye'ye, 2015 yılında yürürlüğe giren kanunun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile uyumlu olup olmadığını sorarken, yasanın tüm sitenin erişime kapatılmasından başka tedbirler alınabilmesine olanak tanıyıp tanımadığı sorusunu iletti.

AİHM ayrıca taraflardan, kanunun yarattığı etkiyi değerlendirmek için 5651 sayılı kanun çerçevesinde bugüne kadar erişime engellenen URL ve websitelerinin sayısı ile ilgili bilgi talep etti.

Mahkeme tarafından taraflara sorulan sorulardan biri de, kısıtlamanın açık, acil ve belirli bir ihtiyaca yanıt veriip vermediği ve amacıyla orantılı olup olmadığı yönünde oldu.

AİHM ayrıca taraflara, yetkililer tarafından ortaya konulan nedenlerin kısıtlamayı gerekçelendirebilecek nitelikte olup olmadığını sordu.



WIKIPEDIA NEDEN ERİŞİME ENGELLENMİŞTİ?

Dünyanın en büyük internet ansiklopedisi Wikipedia'nın tüm dillerdeki edisyonları 29 Nisan 2017 sabahı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından Türkiye'den erişime engellenmişti.



"Türkiye'yi terör örgütleriyle aynı zeminde gösteren ifadelerin bulunması" erişime engel olarak gösterilirken daha sonra Wikipedia'nın İngilizce edisyonunda yer alan 'Kuzey Suriye'de Türk işgali', 'Suriye İç Savaşı'na yabancı müdahalesi' ve 'Devlet destekli terörizm' maddelerinde Türkiye ile ilgili yer alan ifadelerin erişim engeline neden olduğu belirtildi.

Dönemin Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, erişim engelinden bir süre sonra yaptığı açıklamada, "Yanlış bilgileri kaldırsınlar, yayınlara izin verelim" ifadelerini kullanmıştı.

5 Mayıs 2017'de Wikimedia Vakfı, idari tedbir kararı alan Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliği'ne başvurarak kararın kaldırılmasını talep etmiş ancak talep reddilmişti.

Bunun üzerine vakıf 9 Mayıs'ta Anayasa Mahkemesi'ne erişim engelinin kaldırılması talebiyle başvuru yapmıştı.