Noyan Doğan'ın yazısı;
Günlerdir eş dost arayıp, ‘Şu, Gaziantep ve Mardin’deki kazaların sigorta boyutunu bir anlatsan’ diyor. Kimileri, zincirleme kazada sigortanın nasıl devreye gireceğini merak ediyor, kimileri her iki kazada da şoförler kabahatli ise sigorta hem maddi hem bedeni zararları yine de karşılar mı diye soruyor. Bu arada duyumlarıma göre de bazı kişiler her iki kazada yakınlarını kaybedenlerin kapısını çalıp, ‘kendiniz sigortaya başvurmayın, biz size yardımcı oluruz’ diyormuş.
Her iki kazanın da sigorta boyutunu detaylı anlatayım. Önce kısa bir hatırlatma yapalım. Gaziantep’te, devrilen otobüs önceden kaza yapan bir araca müdahale eden ekiplere çarptı ve kazada 15 kişi hayatını kaybetti, 31 kişi de yaralandı. Mardin’de ise freni boşalan TIR, yine bir kazaya müdahale eden ekiplere ve olay yerindeki kalabalığı çarptı ve kazada 20 kişi hayatını kaybederken 26 kişi de yaralandı. Her iki kaza ve kazaya neden olanlar hakkında soruşturma başlatıldı. Şunu hemen belirteyim her iki kazada sigorta açısından zincirleme kazaya girmiyor.
Gaziantep’teki kazadan başlayayım. Kazaya sebebiyet veren aracın otobüs olmasından dolayı öncelikle kazada hayatını kaybeden yolcuların yakınlarına otobüsün zorunlu koltuk ferdi kaza sigortasından vefat eden her bir yolu için 175 bin lira tazminat ödenecek. Ayrıca kazada yaralanan ve tedavi sonucunda sakat kalan yolcular için de sakatlık oranlarına göre 175 bin lira sakatlık tazminatı ödenecek.
Bundan sonrasında ise devreye asıl otobüsün trafik sigortası girecek. Hem kazada ölenlerin yakınlarına hem de yaralanıp sakat kalanlara trafik sigortasından tazminat ödenecek. Otobüslerin karıştığı kazalarda trafik sigortasından ödenecek vefat ve sakatlık teminatlarının limiti; kişi başına 1 milyon TL, kaza başına da 5 milyon TL. Otobüsler için trafik sigortasında ek bir teminat limiti daha var; o da, 13 milyon TL. Yani, toplam ödenecek vefat ve sakatlık tazminatı 18 milyon TL. Buradan yola çıkarsak, Gaziantep’teki kazada hayatını kaybeden 15 kişinin yakınlarına ve kazada yaralanıp da sakat kalanlara toplam 18 milyon TL, trafik sigortasından tazminat ödenecek. Daha doğrusu, 18 milyon TL tazminat pay edilecek.
Yeter mi? Bu tamamen kazada hayatını kaybedenler ve sakat kalanların yaşı, gelir durumuna göre değişir. Sigortacılarla konuştum, tazminatın yetersiz kalacağını ve kişi başına 1 milyon TL’nin üzerine çıkabileceğini söylüyorlar. Peki, trafik sigortasının tazminatı yetmezse ne olacak? İşte o zaman otobüsün sahibi olduğu kişi ya da bağlı olduğu şirket ödemek zorunda kalacak. Şöyle anlatayım. Gaziantep’teki kazada ölenler ve daimi sakat kalanlar için toplam 25 milyon TL tazminata hükmedilirse; bunun 18 milyonu trafik sigortasından karşılanacak, kalan 7 milyon TL’yi ise otobüsün işleteni ödeyecek.
Gelelim, Mardin’deki kazaya. Kazaya sebebiyet veren TIR olduğu için durum farklı. Devreye direk trafik sigortası girecek, kazada ölenlerin yakınlarına ve yaralanıp sakat kalanlara trafik sigortasından tazminat ödenecek. TIR’ların karıştığı kazalarda trafik sigortasından ödenecek vefat ve sakatlık teminatlarının limiti kişi başına 1 milyon TL, kaza başına da 10 milyon TL. Buna göre kişi başına 1 milyon ve toplam 10 milyon TL’lik tazminat kazada hayatını kaybedenlerin yakınları ile sakat kalanlar arasında pay edilecek. Eğer ödenecek vefat ve sakatlık tazminat tutarları bu rakamın üzerinde tutarsa üzerini TIR’ın sahibi ya da işleten şirket ödeyecek. Yine bir örnekle anlatayım. Mardin’deki kazada toplam vefat ve sakatlık tazminatı 20 milyon TL tuttu diyelim; bunun 10 milyon TL’sini trafik sigortasından dolayı sigorta şirketi ödeyecek, kalan 10 milyon TL’yi ise TIR’ın işleteni ödemek zorunda kalacak.
Her iki kazanın sigorta açısından ortak noktalarına da değineyim. Haklı olarak, ‘kazada zarar gören araçların ve işyerlerinin zararları nereden karşılanacak?’ diye soracaksınız. Hem otobüsün hem de TIR’ın karıştığı kazalarda zarar gören araçların ve işyerlerinin maddi zararları her iki aracın da trafik sigortalarından, limitleri dahilinde karşılanacak. Limitler de araç başına 100 bin, kaza başına 200 bin TL. Tabi her iki kazada da maddi teminat limitlerinin yetmeyeceği kesin. Limitler yetmeyeceğinden kazalarda zarar gören araç sahipleri otobüsün ve TIR’ın işletmecisine dava açacak ve zararlarını talep edecekler. Daha açık bir anlatımla her iki kazada da otobüs ve TIR’ın işletmecisi 10 milyonlarca lira tazminat ödeyecek.
Merak edilen bir iki hususun daha altını çizeyim. Her iki kazada da yaralananların tüm sağlık giderleri Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanacak; trafik sigortasından ödenmeyecek. Kazalarda hayatını kaybedenler veya yaralananların TIR ve otobüs şoföründen talep edecekleri manevi tazminatlar da sigortadan karşılanmaz. Son olarak kazada ölenlerin yakınlarına ve yaralananlara bir uyarıda bulunayım. Her kim, ‘kendiniz sigortaya başvurmayın, biz size yardımcı oluruz’ diye kapınızı çalarsa; sakın ola itibar etmeyin, boşuna da bu kişilere alacağınız tazminatı kaptırmayın. Sigorta şirketlerine kendiniz başvurun.
