EYT ile ilgili son dakika açıklaması geldi. EYT'den sonrası milyonlarca vatandaş için erken emeklilik fırsatı doğuyor. Milyonların yüzünü güldüren EYT yasasının ardından emeklilikte ikinci tarihi reform geliyor. Berber, kuaför, marangoz, bakkal, terzilerin de aralarında yer aldığı milyonlarca küçük esnafın emekliliği için gerekli prim gün sayısı SSK'lı çalışanlarla eşitlenecek. Öte yandan Kredi Garanti Fonu, Hazine destekli verilecek EYT kredisinin nasıl kullanılacağına ilişkin detayları paylaştı. İşte emeklilik ile ilgili merak edilen tüm detaylar...

Milyonlarca esnafı ilgilendiren EYT'den sonra emeklilikte ikinci tarihi reform için harekete geçildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in müjdesini verdiği küçük esnafı daha az primle emekli edecek modele ilişkin reforma son şekli verildikten sonra yasa teklifi haline getirilecek. İşte detaylar..

Sabah'tan Hazal Ateş'in haberine göre; milyonlarca esnafın heyecanla beklediği prim reformunda merak edilen bazı soruların yanıtları şöyle:

1-Emeklilik açısından Bağ-Kur ile SGK arasındaki farklar neler?

2008'de gerçekleştirilen sosyal güvenlik reformuyla işçi ve memurların emekliliği için gerekli ödeme gün sayısı 7 bin 200 (20 yıl) olarak belirlendi. Ancak Bağ-Kur'lular için bu süre 9 bin gün (25 yıl) olarak tespit edildi.

Bu nedenle Bağ-Kur'lular daha uzun süre prim ödemek ve daha geç emekli olmak zorunda kalıyor.

SSK'da 7200 prim günüyle kadınlar 58, erkekler 60 yaşını doldurduğunda emekli olurken, Bağ-Kur da ise kadınlar 58, erkekler 60 yaş ve 9 bin prim günü koşullarını birlikte sağlamaları durumunda emekli olabiliyor.

Normal koşullarda SGK'lılar için emeklilik tarihi hesaplanırken ilk işe giriş, sigorta tescil tarihi esas alınırken, Bağ-Kur da ise fiilen prim ödenen güne göre emekli olunuyor.

2-Bu gün itibariyle Bağ-Kur'dan SSK'ya geçsem emekli aylığım artar mı?

Emeklilik için 25 yıl, 9 bin gün şartını yerine getirmesine 3.5 yıl kalan Bağ-Kur'lu kalan 3.5 yılı (1261 günü) prim ödemelerini SSK'lı olarak tamamlarsa emeklilik statüsünü SGK'ya çevirmiş olur.

Böylece daha az prim ödeme ve daha yüksek emekli aylığı alma avantajı elde edilir. 2000 yılı öncesi Bağ-Kur'luların SSK'ya geçmesi durumunda emekli aylığı yüzde 15-20 civarında artıyor.

3-SSK ve Bağ-Kur'da hizmet sürelerim eşit bu durumda hangi statüden emekli aylığı alabilirim?

1 Ekim 2008 ve sonrasında ilk defa sigortalı olanlar çalışma hayatı boyunca en fazla hizmetinin bulunduğu statüden emekliliğe hak kazanıyor.

Bu tarihten önce sigorta girişi olanlar son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla statüden, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu statüden bağlanıyor. Emekli aylığı alınacak zam ve ikramiyeler de ona göre hesaplanıyor.

4-SSK ile Bağ-Kur'da kısmi emeklilik koşulları aynı mı?

SGK'da 8 Eylül 1999 öncesi işe başlayanlarda 3600 günle emeklilik hakkı varken, Bağ-Kur'da en az 5400 gün prim ödemesi halinde emeklilik hakkı bulunuyor.

5-Prim eşitlemesi bütün Bağ-Kur'luları mı kapsayacak?

Çalışma Bakanı Vedat Bilgin'in ifadelerine göre küçük esnafı daha az primle emekli edecek bir model üzerinde çalışılıyor. Reform paketiyle esnafın, emeklilik için gerekli prim gün sayısının SGK'lılarla eşitlenmesi öngörülüyor.

Bu sayede Bağ-Kur'lular 9 bin prim günü yerine 7 bin 200 günde emekli olabilecek. Yapılacak düzenlemeyle iki sigorta kolu arasındaki bin 1800 günlük süre farkı kaldırılarak emeklilik için gerekli prim süresi eşitlenmiş olacak.

6-Emeklilik şartları ve hak kazanma koşulları standart hale mi gelecek?

Evet. Yapılacak düzenlemeyle hem farklı mesleklerde çalışanlar arasında bir eşitleme sağlanmış olacak hem de SSK, Bağ-Kur arasındaki prim gün farkı son bulacak. Prim eşitleme işlemleri giriş tarihine göre değişecek.

Kredi Garanti Fonu, Hazine destekli verilecek EYT kredisinin nasıl kullanılacağına ilişkin detayları paylaştı. Yapılan açıklamada, 50 milyar liralık kredi için “Paket dahilinde kullandırılacak olan kredi yalnızca 7438 Sayılı Kanun kapsamında emekli olacak personelin kıdem tazminatı için kullandırılacak. Bunun dışında herhangi bir nakit/nakit dışı amaç için kullanılamaz” denildi.

Hazine destekli verilecek EYT kredisine, Kredi Garanti Fonu (KGF) açıklık getirdi. KGF’nin internet sitesinde EYT kredisinin detaylarına yer verilirken; toplam 50 milyar liralık kredi için “Paket kapsamında kullandırılacak olan kredi yalnızca 7438 Sayılı Kanun kapsamında emekli olacak personelin kıdem tazminatı için kullandırılacaktır. Bunun dışında herhangi bir nakit/nakit dışı amaç için kullanılamaz” uyarısı yapıldı. Ayrıca kıdem tazminatı ödemelerinin kredi veren tarafından doğrudan emekli olacak çalışanların hesabına yatırılacağı kaydedildi.

6 AYI ÖDEMESİZ 36 AY

KGF’nin internet sitesinde Hazine Destekli Kefaletler başlığı altında, “EYT Destek Paketi” başlığıyla kredinin nasıl kullandırılacağı açıklandı. Son olarak Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, kredi büyüklüğünü 50 milyar lira olarak açıklamıştı. Ürün açıklamasında, 3 Mart 2023 tarihli ve 7438 sayılı yasa çerçevesinde çalışanlarına emeklilik nedeni ile kıdem tazminatı ödeyecek KOBİ ve KOBİ dışı firmaların kıdem tazminatından kaynaklanan finansman ihtiyacının sağlanmasının amaçlanlandığı belirtildi. Azami 6 ay ödemesiz dönem olan kredinin ödemesiz dönem dahil vadesi 36 ay olacak.

13.3 MİLYON LİRA

KOBİ’ler için kefalet üst limiti 10 milyon lira olarak belirlenirken, kefalet oranı yüzde 75 oldu. KOBİ dışındakiler için ise üst limit 20 milyon lira. Bu gruptakiler için ise kefalet oranı yüzde 70 olarak belirlendi. Kefaletle birlikte paket kapsamında KOBİ’ler için 13.3 milyon lira, KOBİ dışı firmalar için 28.5 milyon liraya kadar kredi imkânı sağlanacak.

EYT destek paketinde bankalar Türk Lirası Gecelik Referans Faiz (TLREF) oranını dikkate alacak. TLREF; finansal türev ürünlerde, borçlanma araçlarında ve çeşitli finansal sözleşmelerde değişken faiz göstergesi, dayanak varlık veya karşılaştırma ölçütü olarak kullanılabiliyor. EYT destek paketi kapsamında kullandırılacak kredinin faiz/kârpayı oranı 24 aya kadar vadeli kredilerde TLREF artı 200 baz puan olarak; 24 ay üzeri vadeli kredilerde faiz/kârpayı oranı TLREF artı 300 baz puan olarak uygulanacak. Söz konusu faiz oranları 1-10 çalışanın kıdem tazminatı ödemesinde kullandırılacak krediler için geçerli olacak. 11. çalışandan itibaren kullandırımlar için ise faiz/kâr payı oranı banka tarafından belirlenecek.

BİR DEFAYA MAHSUS KOMİSYON

KGF, verdiği kefaletler karşılığında yararlanıcılardan her bir kefalet kullandırımı için bir defaya mahsus ve peşin olarak kefalet tutarının yüzde 0.5’i oranında kredi verenler aracılığıyla komisyon tahsil edecek.

Yapılandırma durumunda yararlanıcılardan, kefalet bakiyesi üzerinden yüzde 0.5 oranında kredi verenler aracılığıyla peşin olarak komisyon tahsil edilecek. Kredi veren verdiği kredi karşılığında yararlanıcılardan her bir kredi kullandırımı için bir defaya mahsus ve peşin olarak yalnızca kredi tutarının azami yüzde 1’i oranında komisyon tahsil edebilecek. Kredinin vadesinin 1 yıldan az olması halinde, azami oran üç aylık vadelere göre oranlanarak uygulanacak.