Sümer park Alzheimer merkezi yanında yapılan model evin açılışına Nazilli Kaymakamı Caner Yıldız,Nazilli Belediye Başkanı Haluk Alıcık,Akdeniz Üniversitesi Gerontoloji Bölümü Başkanı Prof.Dr.İsmail Tufan,Nazilli İlçe Jandarma Komutanı Seydi Salman,Nazilli Ticaret Odası Başkanı Tacettin Pirinç ve Nazilli’ye bir araştırma için gelen Başkent üniversitesi öğrencileri katıldı.
Bu projenin belediye tarafından yapılan en önemli projelerden biri olduğunu söyleyen Nazilli Belediye Başkanı Haluk Alıcık;”Nazilli Belediyesi olarak yaptığımız en önemli projelerden biri Alzheimer merkezi ve model evdir.Geçtiğimiz günlerde Antalya’da düzenlenen ve belediye başkanlarının katıldığı toplantıya onur konuğu olarak davet edildim.
Orada uzun yaşam ve Alzheimer konuları ön planda görüşüldü.O toplantıda Nazilli’yi çok güzel tanıttığı için sayın hocam İsmail Tufan’a bir kez daha sizlerin huzurunda teşekkür etmek istiyorum.Nazilli Belediyesi olarak bu güzel çalışmanın içinde bulunmaktan dolayı gururluyuz.Burada yaşlılarımızın hayatını kolaylaştıracak bir çalışma örneği sunulmakta.Bu projede emeği geçen herkese teşekkür ediyorum” dedi.
Nazilli’nin hızla gelişen bir şehir olduğunu ve uzun yaşamın merkezi olduğunu belirten Nazilli Kaymakamı Caner Yıldız;”Nazilli 2023 hedefine hızla yaklaşmaktadır.Akdeniz üniversitesi ve belediye başkanımızın büyük destekleri ile yapılan bu model evin Türkiye’de bir örnek olması Nazilli olara bizleri sevindiriyor” dedi.
Yaşlının evi, onun yuvası, kalesi, vatanıdır diyen Akdeniz Üniversitesi Gerontoloji Bölümü Başkanı Prof.Dr.İsmail Tufan;” Çoğu çeyrek asır veya daha fazla süreyi orada geçirmiştir. En sıcak duyguları orada yaşamış, kendisini en savunmasız hissettiği anlarda bile sapasağlam surlarıyla evine sığınmıştır; en samimi, en gerçekçi sevinç ve hüznü orada tatmıştır.
Ama yaşlının evi, hapishane, dışlanma, zorluk ve çile anlamına geliyorsa, o zaman ev artık asli işlevlerini yerine getiremez hale gelmiştir. Orası artık yaşlının yaşamaktan zevk alamadığı bir tuğla yığınına dönüşmüştür. Ve sayın dostlarım, bu yığınlardan ülkemizde ne kadar var, belli bile değildir. İnşa ettiğimiz evler, yaşlılar için “bariyer” olmaktadır.
Onların hayatının önüne çekilen bir çit gibidirler. İşte bu yüzden elele vererek Nazilli Belediyesi mimari Anil beyle tasarladığımiz Model Ev’i kamuya tanıtmaktan büyük bir mutluluk duymaktayım. Bu evi model kılan özelliklerini, sizler biraz sonra evin içini gezerken bizzat görecek, bu tasarımın ardındaki insancıl ve anlamlı derin düşüncelerin varlığını göreceksiniz. Dışarıdan diğer evlerden farksız görünen Model Ev’in içinde yer alan temel farkları, yaşlıların pek çok sorununa pratik çözümler getirmektedir.
Bizler, evin tasarımını yaparken, mevcut evlerin uyarlanması düşüncesinden hareket etmiştir. Böylece zamanla ortaya çıkan ve yaşlıları veya yaşlılığı dikkate almadan inşa edilen binalarımızı da Model Ev’e göre değiştirme olanağı bulunmaktadır. Tabii ki evin yaşlılara göre uyarlanması, evin temel fonksiyonlarında herhangi değişiklik yaratmamaktadır. Aksine bu fonksiyonların daha iyi kullanılmasını dahi sağlamaktadır.
Yaşlılar için tasarladığımiz bu fonksiyonlardan birçoğu, aynı zamanda evde yaşayan diğer aile fertlerinin de yaşam kalitesini arttıracak niteliktedir. Akdeniz Üniversitesi Gerontoloji Bölümü Başkanı olarak model olarak sunduğumuz bu evin teknik özelliklerini burada sayarak sizlerin merakını gidermeyi düşünmediğim için beni bağışlayınız.
Birincisi daha çok meraklanmanızı istiyorum, Model Ev’i görun ve evlerin büyük çoğunluğunda bunların yapılması mümkündür. Böylece tasarladığımiz bu Model Ev, bizi bütün evleri baştan sona yeniden inşa etmekten kurtarmış oluyor.
Evlerin yaşlılıkta bariyer haline gelebileceğini belirttim. Gerontolojinin bariyer kavramı ile birçoğumuz bu kavramdan anladığı şey muhtemelen birbiriyle örtüşmeyecektir. Mesela bir kapı eşiğinin zeminden üç santimetre yüksek oluşunu, birçoğumuz bariyer olarak nitelendirmeyecektir. Fakat 25 yıldır yaşlılık konusuyla ilgilenen bizler için değil kapı eşiği, yerdeki halı bile duruma göre bir bariyer teşkil etmektedir.
Bedensel fonksiyonlarını iyice kaybetmiş, sadece ayaklarını sürüyerek yürüyebilen bir yaşlı için, bir santimetrelik bir tümsek, aşılamaz bir engel haline gelebilir. Normal koşullarda herkes evini tanır; nerede hangi oda, nerede mutfak, nerede tuvalet olduğunu bilir. Fakat başka bir alemde yaşamaya başlayan bir Demans veya Alzheimer hastası yaşlı için bu o kadar kolay bir şey değildir.
Algılama ve düşünme yeteneği, normal dediğimiz sınırların dışına çıkan bu yaşlılar, özellikle geceleri, tuvalete gitmek istediklerinde tuvaletin yerini bulamamaktadırlar. Onların hastalıktan ileri gelen kafalarında bariyerleri, Geronto teknolojinin sunduğu imkanlarla hem basit hem pratik hem de etkili bir şekilde nasıl aşılabileceğini Model Ev’de göstermektedir.
Mutfaktaki dolaptan bir tabak alabilecek kadar hala bedensel fonksiyonları çalışan, ama kolunu kaldıramadığı için dolaba uzanamayan bir yaşlıya mecburen yardımcı olunması gerekecektir. Kimileri için bu çok büyük bir iş olmayabilir. Ama günde yirmi defa bu işi yaşlının adına siz yaparsanız ve diğer işleri de halletmek size kalıyorsa, o zaman bu bariyeri aşan bir yöntemi size tanıtan kim olursa olsun herhalde hayır duası edeceksiniz. Gerontoloji Bolumu bizlere, demografik değişimleri ve bunun yarattığı, çoğu kaçınılmaz olan sonuçları, bu Model Ev ile yeni bir açıdan algılamamızı ve yorumlamamızı sağlamaktadır.
Model Ev’in kanımca en önemli özelliği budur. Biz, yaşlanma ve yaşlılığı şimdiye kadar hep biyolojik ve tıbbi açıdan görmekteyiz. Oysa yaşlılığın, Gerontolojinin deyimiyle pek çok boyutu var. Bugün burada bu boyutlardan bazılarını Model Ev’i dolaşırken bizzat algılayacaksınız. Yaşlılığın çoğu zaman kaçınılmaz olan bedensel sonuçlarının asıl bariyerleri teşkil etmediğini, daha ziyade yaşlılığa bakış açımızdaki bariyerleri algılamak gerektiğini, bu Model Ev sayesinde görmekteyiz.
Akdeniz Universitesi Gerontoloji Bolumu, bu evi Nazilli Belediyesi Mimari Anil bey ve diger uzmanlarla tasarlarken incitmeden, kırmadan galiba bir eleştiri getirmektedir. Gerontologun görevi mimari yapıların tasarımı değilse de, bunu da yapmış olması, sevindirici olduğu kadar, aynı zamanda mimarlarımıza ve inşaat mühendislerimize nazikçe gidilmesinde büyük faydalar olan bir yol göstermek değil midir? Sayın konuklar, hepinizi burada görmekten büyük bir mutluluk duyduğumu belirtmek isterim.
Konuşmamı sabırla dinleme nezaketi gösterdiğiniz için hepinize teşekkür ederim. Nazilli Türkiye’nin Gerontoloji merkezidir ve bu ugurda bu sehirin bu unvani haketmesinde yapan Prof. Tufan’ı özverili ve başarılı çalışmalarından dolayı Sayin Belediye Baskani Haluk Alicik, Sayin Kaymakam Caner Yildiz beye, Ticaret Odasi Baskanina ve diger sivil toplum kuruluslarini hepinizin huzurunda tebrik ederim” dedi.
