Emeklilik için Sosyal Güvenlik Kurumu'na her ay işveren tarafından primler yatırılıyor. Bu primlerin toplamı 3600 günü aştığında çalışan herkes ne kadar emekli maaşı alabileceğini e-Devlet üzerinden görebiliyor. 1 ayı aşkın süredir emekli maaşı hesaplama sistemi kapalı tutulmuştu. Yeni zam oranları yüklendi ve sistem yeniden devreye alındı.
SORGULAMA YÖNTEMİ ÇOK BASİT
Hürriyet'ten Burak Taşçı'nın haberine göre; olası emekli maaşını öğrenmek isteyenler sadece birkaç saniye içinde ne kadar emekli maaşı alacağını öğrenebiliyor.
e-Devlet'e giriş yaparak arama kısmına "Ne kadar emekli maaşı alırım" yazıldığında SGK'lılar için "4A Emekli Aylık Bilgisi Hesaplama" sekmesine tıklayıp ardından gelen penceredeki bilgilendirme yazısındaki tiki işaretleyip "Devam Et" butonuna tıklamanız gerekiyor.
e-Devlet'e giriş yaparak arama kısmına "Ne kadar emekli maaşı alırım" yazıldığında SGK'lılar için "4A Emekli Aylık Bilgisi Hesaplama" sekmesine tıklayıp ardından gelen penceredeki bilgilendirme yazısındaki tiki işaretleyip "Devam Et" butonuna tıklamanız gerekiyor.
Yeni açılan pencerede çalışılan sektör ve bakmakla yükümlü olunan kişi varsa bu seçenekleri de işaretleyip son adım olan "Hesapla" butonunu tıklamak gerekiyor.
Son gelen pencerede olası emekli maaşı, ek ödeme tutarı, aylık ve yıllık ortalama kazançlar, dönemlere göre aylık bağlanma oranları ve yine dönemlere prim gün sayılarınız ortaya çıkıyor.
AYLIK BAĞLANMA ORANI ÖNEMLİ
Aylık bağlanma oranı ne kadar yüksek olursa o kadar yüksek maaş alınıyor. Aylık bağlanma oranı her yıl 2 puan artıyor. Yani en yüksekten prim yatıranın da ABO'su 2 puan en düşükten prim yatıranın da ABO'su 2 puan artıyor.
Primlerinizin yüksek olması emekli maaşınızı etkileyen en büyük faktörler arasında yer alıyor. İşvereniniz asgari ücretten prim gösteriyor ve ücretiniz de asgari ücretten yüksekse bu duruma itiraz edip gerçek maaşınız üzerinden primlerin yatırılmasını talep etmeniz gerekiyor. Aksi halde emeklilik zamanınız geldiğinde en düşük emekli maaşına sahip olursunuz.
EMEKLİ MAAŞI NASIL YÜKSELTİLİR?
Aylık bağlanma oranını yükseltmek için uzun yıllar çalışmanız gerekiyor. Örnek vermek gerekirse 10 yıldır çalışan birisinin aylık bağlanma oranı 20 olarak görünüyor.
Bu kişi 30 yıl daha çalışsa aylık bağlanma oranı 80 puana ulaşacak. 40 yıllık çalışma sonrasında eğer primler de yüksekten ödenmişse emekli maaşı da günümüz şartlarında yüksek olmuş olacak.
İKİNCİ İŞTE ÇALIŞANLAR DİKKAT! SGK'NIZI ÖDETTİRİN
İkinci bir işte çalışıyorsanız bu iş için de SGK prim ödemenizin yapılmasını talep edin. Böylece ödediğiniz prim miktarı artacağı için daha yüksek emekli maaşı alabilirsiniz.
Öte yandan pek çok kişi yüksek emekli maaşı alabilmenin farklı yolları olup olmadığını merak ediyor. İşte emekli aylığını yükseltmek istetenlerin merak ettiği soruların yanıtları...
Emekli maaşının hesaplanmasında dönemsel fark var mı?
Var. 2000 yılı öncesi, 2000 yılı ve 2008 yılı sonrası olmak üzere farklı dönemlere göre maaş hesaplaması yapılıyor. 2000 yılından itibaren tüm yılların kazançlarına göre emekli maaşı hesabı yapılıyor. Şöyle anlatayım. 1999 öncesi için aylık bağlama oranı yüzde 60’lardaydı ve yüzde 76’ya kadar yükseliyordu. 1999 sonrasında sistem değişti ve 10 yıl içinde aylık bağlama oranı yüzde 35, sonraki her yıl için yüzde 2 ve 25 yıldan sonra her bir yıl için yüzde 1.5 artış yapılarak hesaplanmaya başladı.
2008 yılından sonra aylık bağlama oranı yüzde 50’ye düşürüldü. İşte, emekli maaşının düşük olmasının nedeni de bu. Aylık bağlama oranı düştükçe emekli maaşı da azalıyor. Dönemsel olarak bakıldığında; 2000 ve sonrasında prime esas kazanç, güncelleme katsayısı ile aylık bağlama oranının çarpımın sonucu maaş hesaplanırken, 2008 sonrasında aylık kazanç ve aylık bağlama oranının çarpımı ile maaş hesaplaması yapılmaya başlandı.
Uzun yıllar çalışmak emekli aylığını ne kadar arttırır?
Önemli olan uzun yıllar çalışmak değil, brüt kazancın, dolayısıyla da SGK bildirilen primlerin yüksek olması. SGK’ya yatırılan primler ne kadar yüksek olursa, emekli maaşı da o oranda yüksek olur.
Emeklilikte son 7.5 yıl ve 3.5 yılın önemi nedir?
Kişinin son 7 yılda hangi statüde çalıştığı önemli. Son 7 yılda, yani 2.520 gün, kişi hangi statüde çalışmışsa emekliliği de o statüye göre oluyor ve emekli aylığı da buna göre belirleniyor. 7 yılla da kasıt, son prim ödeme tarihinden önceki fiili hizmet yılı. Son 7 yılda Bağ-Kurlu çalışılmışsa bu statüden emekli olunuyor. Son 7 yılda hem Bağ-Kurlu hem de SSK’lı çalışılmış; o zaman da son 3.5 yıl -1.261 gün- hangi statüde iseniz, oradan emekli olacaksınız. Örneğin, son 7 yıl hem SSK’lı hem de Bağ-Kurlu olarak çalıştınız, ancak son 3.5 yıl SSK’lıydınız; emekliliğiniz de SSK’dan olacak ve buna göre maaş bağlanacak. 1 Ekim 2018’den sonra ilk kez sigortalı olanlarda durum değişiyor.
Bu tarihten sonra sigorta olanlar için son 7 yıl kuralı geçerli değil, tüm çalışma süresine bakılarak emekli olunuyor ve maaş bağlanıyor. Burada da en fazla hangi statüde çalışılıp, prim ödenmişse emeklilik şartları da o statü üzerinden oluyor. Bu da alınacak emekli maaşını etkiliyor.
SSK’dan mı, Bağ-Kurdan mı emekli olmak daha avantajlı?
İşçi statüsünde emekli olmak, Bağ-Kur statüsünde emekli olmaya göre hem emeklilik süresi hem de emekli maaşı açısından daha avantajlı. Bağ-Kurdan emekli olunacaksa da prime esas kazancın yüksek gösterilmesi, hatta imkan varsa tavandan gösterilmesi emekli maaşını ciddi oranda artırır.
Askerlik borçlanması yaparak, emekli maaşı artırılabilir mi?
2000 yılı öncesi dönem için askerlik borçlanması yapılır ve borçlanma da yüksek tavandan yapılırsa, emekli maaşını katkısı olur.
Çalıştıkça emekli maaşı düşüyor mu?
Düşer, ama bu durum, asgari ücret ve asgari ücretin biraz üzerinde maaşla çalışanlar emekli olmayıp, yüksek maaş alabilmek için daha fazla çalıştıklarında emekli maaşları düşer. Yüksek ücret alanlar ise çalışmaya devam ettikçe emekli aylıkları yükselir.
Emekli maaşını artırmak için ne yapmak lazım?
Birincisi, SGK’ya yüksek prim yatırılması gerekir. Yüksek maaş alıp da SGK’ya düşük prim gösterilenler bunun bedelini emekli olduklarında aldıkları maaşın düşüklüğü ile ödemek durumunda kalırlar. İkincisi, imkanınız varsa Bağ-Kurdan değil SSK’dan emekli olun. İki işte çalışıyorsanız ve sadece bir tanesi için prim yatırılıyorsa, çalıştığınız her iki işten de prim yatırılmasını sağlayın.
