Elektrik tarifeleri evler için yüzde 20, iş yerleri için yüzde 30 ve sanayiciler için yüzde 50 zamlandı. Yeni zamla birlikte bir kilovatsaat elektrik konutlarda 2,16 TL’den 2,60 TL’ye, sanayide 3,42 TL’den 5,14 TL’ye ve ticarethanelerde 3,42 TL’den 4,45 TL’ye çıktı.
ELEKTRİK FATURASI NASIL HESAPLANIR?
Yapılan son zamla birlikte enerji bedeli üzerinde yılbaşından itibaren evlere yüzde 184, iş yerlerine yüzde 266 ve sanayiye yüzde 407’lik bir zam yapılmış oldu. Son zamla birlikte 2021 yılının Aralık ayında 500 TL elektrik faturası ödeyen bir ev tüketicisi Eylül ayında 1420 TL ödeyecekken, aynı dönemde 2000 TL ödeyen bir iş yeri tüketicisinin faturası ise Eylül ayında 7310 TL’ye yükselecek.
ELEKTRİK TÜKETİMİ NASIL AZALTILABİLİR?
Bütçelerde önemli bir yer kaplamaya başlayan elektrik faturasının yükünü azaltmak için tüketicilerin, ‘elektrik tüketimi nasıl azaltılabilir’ sorusuna yanıt bulması gerekiyor. Elektrik faturasını azalmanın tüketici açısından en basit yolu, tasarruf önlemleri almak.
EVDE ELEKTRİK TÜKETİMİ AZALTMANIN YOLLARI
‘Evimde elektrik tüketimini nasıl azaltabilirim’ sorusunun yanıtları ise şöyle;
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (SCÜ) Mühendislik Fakültesi Enerji Ana Bilim Dalı öğretim üyelerinden Prof. Dr. Ahmet Fertelli elektrik tasarrufuna yönelik açıklamalarda bulundu. Çamaşır, bulaşık, kurutma makinesi gibi elektrikli ev aletlerinin 22.00-06.00 saatleri arasında kullanıldığında yüzde 8 ila yüzde 14 arasında tasarruf sağlanıyor. Prof. Dr. Fertelli, 500 kWh’ın üstünde tüketimi bulunan aboneler üç zamanlı tarifeye geçip, elektrik tüketimlerinin bir bölümünü gece döneminde gerçekleştirebilirlerse, elektriği puant dönemine göre yüzde 65 ucuza kullanarak toplam tüketim değerlerine bağlı olarak faturalarını yüzde 8-14 arasında azaltabileceğini dile getirdi.
En pahalı zaman dilimi 17.00 ila 22.00 saatleri arası
Prof. Dr. Fertelli, elektrik faturalandırmalarında tek zamanlı ve çok zamanlı olmak üzere iki farklı tarife uygulandığını, 1 Şubat 2022 tarihli yeni düzenleme ile meskenlerde 3 zaman dilimine bölündüğünü ve her dilim için ayrı elektrik fiyatı uygulandığını belirterek, “06.00-17.00 arası gündüz dönemi, elektriğin en pahalı olduğu zaman dilimi 17.00-22.00 arası puant dönemi ve elektriğin en ucuz olduğu zaman dilimi 22.00-06.00 arası gece dönemidir. Az önce söylediğim bu iki farklı tarife alternatifi kullanıcılar tarafından fazla bilinmiyor. Aboneler mutlaka faturalarında yer alan tüketim değerlerini incelemeli, tüketimlerini daha çok gece zaman diliminde gerçekleştirenler ile tüketimlerinin belirli bir kısmını puant ve gündüz döneminden üç zamanlı tarifenin en avantajlı dönemi olan gece dönemine kaydırabilecek olanlar üç zamanlı tarifeyi tercih ederek önemli oranda tasarruf edebilirler” şeklinde konuştu.
TASARRUF
Türkiye günlerdir elektrik faturası şoku yaşıyor, tüketiciler ise elektrik faturalarını aşağı çekebilmenin yollarını arıyor. Söz konusu olan elektrik olunca konu çok boyutlu hale geliyor. Meselenin hem bütçesel, hem de çevresel boyutu var.
İstanbul Ticaret Odası Ücretliler Geçinme Endeksi'nde bulunan 242 ürün arasında ocak ayında en çok fiyatı artan, yüzde 90 artış ile elektrik oldu. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre de tüketici fiyat endeksinde (TÜFE) ocak ayında en fazla fiyatı artan ürün yüzde 70 ile elektrikti. Yine TÜFE'nin üretici fiyat endeksinde de elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı yüzde 138 ile endeksin en fazla arttığı alt sektörler oldu. Tüketiciler elektrik fiyat şokunu sadece ocak ayında yaşamadılar.
2018 yılından bu yana meskenlerde elektrik faturası artışı yüzde 400'ü aşmış bulunuyor. İşyerlerinde ise neredeyse 8 katına ulaştı.
Kritik eşik
Yeni sistemde tüketim arttıkça zamlar daha fazla hissediliyor. Ocak ayı başında 150 kilovatsaat kritik bir eşik olarak karşımıza çıktı. Elektrikte aylık 150 kilovatsaatlik tüketim kritik sınır olarak belirlenince elektrik fiyat artışından daha az etkilenmek için yıllık tüketimin 150 kilovatsaat seviyesinin altına çekilmesi gerekiyordu. Geçen hafta ise elektrik faturalarında düşük tarifeden yüksek tarifeye geçiş için tüketim limitinin aylık 210 kilovatsaate çıkarılacağı açıklandı. Kritik eşik 150 de olsa 210 da, elektrik tüketimini o eşiğin altında tutmak için daha verimli ve daha tasarruflu kullanmak ve evlerde buna yönelik bazı düzenlemeler yapmak gerekiyor.
Tüketim azalmalı
Konunun hem bütçe hem de çevresel yönü var. Elektrik enerjisi tüketimini azaltmak çevresel sürdürülebilirliğe katkı için de atılması gerekli bir adım. Zamlar olmasaydı da, fiyatlar artmasaydı da enerji kaynaklarını daha verimli kullanarak çevresel etkiyi azaltma çerçevesinde ortada elektrik tüketiminin azaltılması gibi bir zorunluluk zaten vardı.
Elektrik tüketimini azaltmak ve enerjiyi daha verimli kullanabilmek için neler yapılabilir? İşin uzmanlarının bazı önerileri var. Bu önerilere baktığımda bazıları bana yeni gelse de bir çoğunu daha önce duymuştum. Bunların bir kısmı yıllardır duyduğumuz öneriler olsa da elektriğin böylesine pahallandığı bir dönemde hatırlamakta fayda var.
Fişleri prizden çekin
- Kullanmadığınız lambaları kapatın.
Ampul alırken alıştığımız akkor ampul yerine LED ampul seçin.
- Enerji verimliliği sağlayan cihazlar kullanın.
- Kullanılmayan cihazların fişlerini prizden çekin, çünkü fişi prize takılı olan aletler, az da olsa elektrik tüketmeye devam eder. Ya da tasarruflu prizler kullanın. Dimmer priz ve anahtarlar da daha az elektrik tüketilmesine yardımcı olabilir.
- Yalıtımda da enerji verimliliğine uygun malzeme ve teknoloji kullanın.
- Sıcak su deponuzun ve borularınızın yalıtımını da ihmal etmeyin.
- Hayatınızı gün ışığından en iyi faydalanabileceğiniz şekilde düzenleyin.
- Radyatörlerin önünü her daim açık tutun. Klimaları doğrudan güneş ışığı almayan yerlere yerleştirin.
Boş odaları ısıtmayın
- Kullanmadığınız odaları ısıtmayın. Isıttıklarınız için ideal ısı seviyesi 21 - 22 derecedir. Klimaları da buna göre çalıştırabilirsiniz.
- Çatıya yerleştirilecek güneş enerji panelleriyle elektrik faturası aşağı çekilebilir. Güneş enerjisi kullanan sıcak su sistemini tercih edin.
- Buzdolabınızı 3 - 5 derece aralığında çalıştırın ama öncelikle arkası ve yanları hava alabilecek bir yere koyun. Derin dondurucu için ideal ısı ayarı ise eksi 18 derecedir. Buzdolabının kapağını çok sık açıp kapatmaktan kaçının.
Sıcak yemeği buzdolabına hemen koymayın.
- Buzluktan çıkardığınız yemeklerinizi pişirmeden evvel çözülmesini bekleyin.
Sık sık açıp kapamayın
- Fırın yemekleriniz için seramik veya cam malzeme kullanın. Fırında pişen yemeği kontrol etmek için sürekli fırının kapağını açıp kapatmayın. Çünkü fırınınızın kapağını her açtığınızda ısı enerjisinin büyük bir bölümünü kaybedersiniz. Fırının lambasını kullanarak bu işi yapmayı çalışın.
- Yemekleri fırınınızın üst raflarına koyun. Böylece, pişirme sürenizi azaltın.
- Tencere ve tavanızın genişliği ocak ile aynı boyutta olsun, boş yere havayı ısıtmayın. Ocakta yemek yaparken kullandığınız kapların kapağını kapalı tutun.
- Ütü yaparken kıyafetleri toplu ütülemeye dikkat edin. Ütünüzü ısıtırken harcadığınız enerji daha fazla malzemeyi ütülemeye yarasın.
- Çamaşır ve bulaşık makinelerini dolmadan çalıştırmayın. Makineleri ‘eko program’ modunda kullanmayı tercih edin.
- Telefonlarınız şarj olduktan sonra şarj aletini prizden çıkarın.
HANGİ EV ALETİ NE KADAR ELEKTRİK TÜKETİYOR?
Tüketiciler elektriğe yapılan zam sonrası tüketim miktarlarını düşürmek için tasarruf sağlayacak yöntemleri araştırıyor. Peki hangi ev aleti ne kadar elektrik tüketiyor?
Kış aylarında yaza göre farklı olarak ve en çok kullanılan ürünlerin başında elektrikli ısıtıcı geliyor. Elektrikli ısıtıcının kullanımı saatlik ortalama 1,06 TL’ye denk geliyor. Evde sık kullanılan diğer elektrikli aletlere baktığımızda ise, ütü saatte 1,78 TL, saç kurutma makinesi 1,56 TL, A+ bulaşık makineleri 1,30 TL, elektrik süpürgesi ise saatte 1,06 TL harcıyor.
A+ çamaşır makineleri saatte 0,64 TL, 52 inç LCD televizyonlar saatte 0,11 TL, büyük boy buzdolapları saatte 0,07 TL tüketiyor.
En çok elektrik tüketen ev aletleri elektrikli ısıtıcı, ütü ve saç kurutma makinesi olarak öne çıkıyor. Peki bu aletleri nasıl tasarruflu kullanabiliriz?
ÇAMAŞIRLARI NEMLİYKEN ÜTÜLEYİN
Giyeceklerin düzgün bir şekilde asılması ütü ile daha az vakit geçirilmesini sağlar, böylece daha az enerji tüketilir. Ütünün ısısı yeterli olacağından ütüleme işlemi bitmeden 5 dakika önce fişten çekin. Ütünün termostatını kumaş cinsine göre en düşük seviyeye ayarlamak tasarrufa yardımcı olur. Ütüyü satın alırken buhar ayarlı ve buhar kapasitesi yüksek, termostat ayarlı ve şebeke suyu kullanımına uygun olmasına özen gösterilmeli. Çamaşırlar nemliyken toplayıp ütülemek önemli. Bu yöntemle ütü ile daha az vakit geçirilir ve maksimum elektrik tasarrufu sağlanır.
KETTLE’I FİLTREYLE KULLANIN
Kışın çok kullanılan ev aletlerinden biri de elektrikli su ısıtıcısı (kettle). Hava soğuk olduğu için sürekli çay kahve içme ihtiyacı bu ürünün kullanımını da artırıyor. Ancak kettle, en çok elektrik harcayan ev aletlerinden. Bu nedenle kettle kullanırken de dikkatli olmak gerekiyor. vKettle’da oluşan kireç ve tortuları sık sık temizlemek, cihazı filtreyle kullanmak önemli. Bunlar dışında yalnızca ihtiyaç kadar su ısıtılmalı.
ŞOFBENLERDE SU SIZINTILARINA DİKKAT!
Elektrikle su ısıtmak, doğalgaza kıyasla oldukça masraflı. Elektrikli ısıtıcı kullanmak yerine kombiden faydalanmak elektrik tasarrufu sağlar.
Eğer ısıtıcı kullanılıyorsa şofben, kullanılacak yere yakın olmalı (en fazla 6 metre). Sıcak su boruları izole edilmiş olmalı.
Termostat ısısı maksimum 50 dereceye ayarlanmalı. Elektrikli ısıtıcılarda su sızıntılarına çok dikkat edilmesi gerekiyor. Varsa hiç zaman kaybetmeden onarım yapılması şart.
Çok soğuk bir bölgede yaşamıyorsanız, geceleri ve evden çıkarken ısıtmayı kapatın. Ayrıca kullanılmayan odaların kapılarını kapatmak da evdeki mevcut ısıyı verimli kullanma konusunda önemlidir.
Fakat evden çok uzun süre ayrılmıyorsanız, kombinizin yeniden çalışırken harcayacağı enerji göze alındığında, tasarruf açısından kombiyi 16 derecede bırakmanız tavsiye edilir.
SAÇ KURUTMA MAKİNESİ
Yazın güneşin ve sıcak havanın yardımıyla saç kurutma makinesini neredeyse hiç kullanmıyoruz. Ancak kışın bu alet olmazsa olmaz. Saç kurutma makinesi kullanımında tasarruf sağlamak için saçı önce havlu ile iyice kurulayıp ardından makineyi kullanmak gerekiyor.
Bir başka önlem ise düşük sıcaklıkta kurutmak. Böylece saçlara da zarar verilmemiş olur.
