Yılın ilk yarısında Başbakanlık bütçesinde açık.. Zorunlu ekstra harcamalar öngörülenden yüksek çıktı. Libya tahliyeleri, kurumlara transferler ve örtülü ödenek ve Milli Arşiv sitesi inşaatı açığın en önemli 4 nedeni...
Türkiye ekonomisinin en büyük sorunu cari işlem açığı yılın ilk 6 ayında 45 milyar doları aşarken, zorunlu ekstra harcamaların öngörülenden yüksek olması nedeniyle 5.1 milyar TL olarak hazırlanan Başbakanlık bütçesinin de aşılması riski doğdu.
Özellikle 'örtülü ödenek' harcamaları, 'cari transferler' ve 'yurtdışı operasyonlar' öne çıkan kalemler oldu. 5.1 milyar TL'lik Başbakanlık bütçesine ilişkin dikkat çekici değerlendirmeler, Strateji Geliştirme Başkanlığı'nın hazırladığı '2011 Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu'nda yer aldı. Yılın ilk yarısındaki harcamalarla ilgili özetle şu tespitler yapıldı:
'ÖRTÜLÜ' YEDİYE KATLADI
Bütçede öngörülemeyen harcamaların başında 'örtülü ödenek' geldi. Son yıllarda rekor üstüne rekor kıran örtülü ödenek harcaması, yılın ilk yarısında 181 milyon TL'yi geçti. Başbakanlık Özel Kalem Müdürlüğü bütçesinde harcama için öngörülen ödenek toplam 26.8 milyon TL iken, sadece 'örtülü'ye giden miktar bu paranın 7 katına yaklaştı. Raporda, 'Uluslararası ya da ulusal ölçekte meydana gelebilecek ve örtülü ödenek harcamasını gerektirecek gelişmelerin önceden öngörülmesi mümkün olmadığından, bütçe yılı başında bu ödenek için bütçede bir tertip açılmakta ve bu tertibe sembolik bir 'iz ödenek' konulmaktadır' denildi.
TRANSFERLER YÜKSELTTİ
Ocak-haziran döneminde Başbakanlık bütçesindeki en yüksek harcama tutarını da İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı'ndaki 'cari-sermaye transferleri' oluşturdu. GAP İdaresi'nden Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne, TİKA'dan TRT'ye, Tanıtma Fonu'ndan Atatürk Kültür Merkezi'ne kadar 21 farklı harcama birimine 6 ayda aktarılan para 2 milyar TL'yi geçti.
'TAHLİYENİN BEDELİ
Başbakanlığın 'ekstra' harcama yapmasına yol açan olaylardan biri de Libya oldu. 2011 yılında Başbakanlık bütçesine 'Barışı Destekleme ve Koruma Harekatları'na katılım çerçevesinde 246.2 milyon TL'lik ödenek konulmuştu. Afganistan, Kosova, Bosna Hersek, Lübnan ve Somali'de harcanması planlanan bu paranın bir kısmı, Libya'daki gelişmelerle bu bölgeye aktarıldı. 'Kaddafi faturası' nedeniyle, bu kalemden yapılan harcamanın tutarı yılın ilk yarısında 141.3 milyon TL'ye yaklaştı. Raporda, 'Bugüne kadar kullanılan tutarın dışında kalan miktarın yetmeyeceği ve ek ödenek ihtiyacının doğacağı düşünülmektedir' değerlendirmesi yapıldı.
ARŞİVE YÜKLÜ HARCAMA
Dağınık durumda bulunan Osmanlı arşivlerini bir araya toplamak amacıyla geçen yıl başlanan 'Milli Arşiv Sitesi' inşaatı için Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü'ne aktarılan ödeneğe de raporda dikkat çekildi. İstanbul'da yapımı süren sitenin bu yıl sonunda tamamlanabilmesi için bütçede 150 milyon TL'lik aktarım öngörüldü. Yılın ilk yarısında ise bu birime 60.3 milyon TL aktarıldı. Bu kalemler, bütçeden en fazla harcamanın yapıldığı alanlar oldu.
akşam
