İstanbul'da önce Kartal ardından da Kağıthane'de çöken binalar, kentsel dönüşümün önemini bir kez daha ortaya koydu. Kentsel dönüşüm kapsamında yıllık 300 bin konutu dönüştürme hedefi var. Risk taşıyan 6.7 milyon konut, 20 yıl içerisinde dönüştürülmüş olacak. Kentsel dönüşüm süreçlerini Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TOKİ ya da ilgili belediyeler yürütürken, vatandaşlar da bireysel olarak riskli yapılarını dönüşüme sokabilir. İşte kentsel dönüşüm rehberi...
ÖNCE RİSK TESPİTİ
Kentsel dönüşüm sürecini başlatabilmek için önce binanızın riskli olup olmadığını tespit ettirmeniz gerekiyor. Bina Risk Tespiti için kat maliklerinden yalnızca birinin başvuru yapması yeterli oluyor. Tespit başvurusundan sonra lisanslı kurum ve kuruluşlar, belli bir ücret karşılığında bina risk raporu hazırlıyor. Bu rapor, 7 gün içinde belediyeye gönderiliyor.
60 GÜNDE YIKIM
İnceleme sonucunda riskli olduğu belirlenen binalar, 10 iş günü içinde Altyapı Kentsel Dönüşüm İl Müdürlüğü'ne ve Tapu Müdürlüğü'ne yazılı olarak bildiriliyor. Binaya ‘riskli yapı' şerhi işleniyor ve ev sahiplerine tebligat gönderiliyor. Ev sahipleri 15 gün içerisinde bu karara itiraz edebiliyor. İtiraz sonucunda sonuç değişmezse 60 gün içinde bina yıkılıyor.
ÇOĞUNLUK KARARI
Riskli binanın yıktırılmasından sonra arsada yapılacak yeni uygulamaya, sahip oldukları hisseleri oranında maliklerin 2/3 çoğunluğu ile karar veriliyor. 2/3'lük çoğunluk ile alınacak karara katılmayanların payları, diğer hak sahiplerine açık artırma usulü ile satılıyor. Satış olmazsa bu payları Bakanlık satın alıyor ve çoğunluk ile alınan karar uyarınca değerlendiriyor. Maliklere yapılacak tebligatı takip eden 30 gün içinde en az 2/3 çoğunluk ile anlaşma sağlanamaması hâlinde, Bakanlık, TOKİ veya belediyeler tarafından acele kamulaştırma yapılabiliyor.
KREDİ VERİLİYOR
Riskli konutu yıktıktan sonra yeni konutu kendi imkanları ile yapmak isteyenler için bazı kolaylıklar da sağlanıyor. Kredi ve faiz desteği bunlardan biri. Bu desteği 16 banka sağlıyor. Tahliye tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde kredi almak üzere bu bankalara başvurulması gerekiyor. Bağımsız bölüm başına en fazla 125 bin lira kredi kullanılabiliyor. Birden fazla bağımsız bölüme sahip olanlara da en fazla 625 bin lira kredi çıkıyor. Faiz desteği ise binanın enerji sınıfına göre yüzde 4 ile 5 arasında değişiyor. Kredinin vadesi 10 yıl. Kredi faizi aylık yüzde 1.55 olurken, binanın enerji sınıfına göre bunun yüzde 0.41, yüzde 0.37 veya yüzde 0.33'ünü devlet karşılıyor.
Hazırlayan: Meltem Kara
