Türkiye tarihinin en büyük maden faciasını yaşanırken, bankalar peşi sıra kampanya açıklayarak madencilerin borçlarını ertelediğini ya da sildiğini açıkladı. Ancak birçok uzman, kapsadığı kişi ve miktar açısından küçük bir miktar için medyada yoğun bir halka ilişkiler (PR) faaliyetini yürütülmesine tepki gösterdi.
Ekonomist Uğur Gürses, Soma'daki madencilerin toplam borçlarının çok büyük olamayacağını belirtirken, bunun için yürütülen PR faaliyetlerini eleştirdi. "Soma'da her banka kaç müşterisinin olduğunu ve ne kadar borcu olduğunu biliyor. Müşterilerine ulaşmak için medyaya ihtiyaçları yok. Bunun için bütün medya üzerinden reklam yapmak şık değil" diyen Gürses, "Sonuçta buradaki madencilerin toplam borcu 1 milyon doları dahi geçmez. Bunun üzerinden tüm medyanın kullanılması ayıptır" değerlendirmesi yaptı.
Kampanyaların duyurulmasının toplumda bir yardım dalgası yaratacağı bu nedenle karşı çıkılmaması gerektiğini yönelik değerlendirmelere "Başlangıçta iyi niyetle başladı" diyerek katılan Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Levend Erden, "İyi niyetle başlamış ancak ardından tuzağa düşülmüş bir süreç görüyorum. Başlangıçta özellikle bankaların yaptıkları böyleydi. Ancak bir süre sonra PR tuzağına düşüldü. Bunu bir çıkar faaliyetine dönüştürdüler" diye konuştu. Erden sürecin iyi yönetilememesi durumunda markalara yönelik olumsuz bir algı oluşabileceğini kaydetti.
Bilgi Üniversitesi'nden Haluk Şahin ise konunun haberleştirilmesi noktasına değindi. "Etik açıdan bu basın bültenlerin haberleştirilmesini sıkıntılı buluyorum" diyen Şahin, "40 yıldır profesyonelim. Ancak ekonomi haberlerinde PR'ın nerede başladığını haberin nerede bittiğini anlayamıyorum. Bu çizgiyi göremiyorum" dedi.
Bir diğer eleştiri ise uygulamada birçok bireysel kredinin hayat sigortası kapsamında olduğu, dolayısıyla kredi sahinin vefatı durumunda bankanın zararının büyük bölümünün sigorta şirketlerinden karşılanacak olması üzerinde yoğunlaşıyor.
The Wall Street Journal Türkiye, Soma'ya yönelik kampanya başlatan bankalara yapılan eleştirileri sorduk. İşte kampanyalar ve yapılan eleştirilere yönelik alınan cevaplar.
ING Bank: Hayatını kaybeden müşterilerinin kredi kartı dahil tüm bireysel kredi borçlarının silindiğini açıkladı. Ayrıca tüm bireysel müşterilerinin kredi kartı borçlarını 3 ay erteledi. Banka basın bilgilendirme notu ile kampanyasını duyurdu. Hayatını kaybeden madenci sayısı belli olmadığı için kaç müşterinin ve ne kadar büyüklükte bir kredinin etkileneceğine ilişkin açıklama yapılmadı. Toplamda ne kadar borç ertelemesi olabileceğini ilişkin sorular yanıtlanmadı. Bir yetkili, "Biz sadece iyilik yönünde bir adım attık" dedi
İş Bankası: ISCTR.IS +0.19% Hayatını kaybeden madencilerin borçlarının silineceğini duyurdu. Basın bülteni yayınlamayan banka açıklamayı internet sitesine koydu. Kaç müşterinin ve ne kadar büyüklükte bir kredinin etkilenebileceğine ilişkin açıklama yapılmadı.
Akbank: Hayatını kaybeden müşterilerinin borçlarının silineceğini açıkladı. Yaralı müşteriler için ise borç yapılandırılması yapılacağını bir basın bülteni ile duyurdu. Kaç müşterinin ve ne kadar büyüklükte bir kredinin etkilenebileceğine ilişkin açıklama yapılmadı. PR eleştirilerine yönelik bir açıklama yapılmadı.
TEB: Tüm müşterilerin bireysel kredileri 3 ay boyunca ertelendi. Basın bülteni ile duyuru yapılmadı. Hayatını kaybeden madenci sayısı belli olmadığı için kaç müşterinin ve ne kadar büyüklükte bir kredinin etkileneceğine ilişkin açıklama yapılmadı. Eleştirilere yönelik ilk etapta bir açıklama yapılmadı.
Bank Asya: ASYAB.IS +0.67% Müşterilerin finansman desteği ile kredi kartı borçlarını silme kararı aldı. Kaç müşterisinin yararlanabileceği üzerinde çalıştıklarını ve yakında açıklayacaklarını kaydettiler. Basın duyurusu yapılmadı. Açıklama sosyal medya aracılığı ile gerçekleştirildi. Eleştiriler konusunda bir yorum yapılmadı.
Garanti: Hayatını kaybedenlerin tüm borçlarını sildi. Basın duyurusu yapmadı, açıklama internet sitesinden duyuruldu. Kaç kişinin ve ne kadar büyüklükte bir kredinin etkileneceğine ilişkin ilk etapta bir açıklama yapılmadı.
