Dilimizde, başa gelen bir durumdan alınan dersi unutmamayı anlatmak için güzel bir deyim kullanılır: “Kulağına küpe olmak.” Gelişen teknolojiyle hayatımıza giren bilgisayarlar, cep telefonları, MP3 /Mp4 playerler, iPodlar, bu deyimi neredeyse gerçek anlamıyla kullanılacak bir durumu ortaya çıkardı. Bu cihazların aksesuarlarının başında gelen kulaklıklar, tabiri yerindeyse yeni neslin kulağında birer “küpe” haline geldi. Kaldırımda, otobüste, metroda, tramvayda, okulda, yurtta, yani hayatın aktığı her yerde "kulaklıklı" sayısı artıyor.

ÖLÜMÜNE "BASS"

Küçücük cihazlarda daha iyi sesi çıkarma yarışında olan kulaklık üreticileri; mikrofonlusunu, kablosuzunu, kablosu toplananını, boyun bantlısını, uzun kablolusunu, ekstra bass özelliklisini, yani aklınıza gebilecek bütün "konfor"u, sağlamak için yarışıyor.

Kullanıcıların ürünlerde ilk aradığı özellik kulağa sıkıca tutunan ve izolasyon sağlayanı... Ama kulağın içinden dışına, dışından içine ses girişini engelleyen bu izolasyon, kullanıcıların toplumla temaslarını kestiği için tehlikeye yol açabiliyor. Nitekim, müzik dinlerken araç çarpan gençlerin ölüm haberleri bunu doğruluyor. Son olarak iki ay önce Uşak"ta kulaklıkla müzik dinleyen lise öğrencisi Emine İlayda Topbay, fark etmediği yük treninin altında can vermişti.

Türkiye Trafik Kazalarını Önleme Derneği de bu konuda uyarıda bulunuyor, “Kulaklıkla yüksek sesli müzik dinlemesi hem yaya güvenliğini hem de sürücülerin can güvenliğini tehlikeye atıyor” diyor. Ancak kullanıcılar bu uyarıyı kulak ardı ediyor.

ALGILAMA PROBLEMİ ÇIKIYOR

Peki kulaklıkla yüksek sesle müzik dinlemek ve bu sayede kendini toplumdan izole etmek, psikolojik bir rahatsızlık belirtisi olabilir mi?

Bu konuda görüşlerini aldığımız Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Musa Tosun, “Bir insan, gerçek hayatta, somut olarak yaşaması gerekirken, sanal bir bağlantı ile sürekli hayal dünyası içinde yaşarsa, çevresinde olup bitenleri algılamada problemler yaşayabilir. Kulaklıkların sosyal hayatı olumsuz etkileyen sakıncaları olabilir” diye uyarıda bulunuyor.

FAYDASI DA VAR ZARARI DA

Prof. Dr. Tosun şöyle devam ediyor: “Şimdi gençlerimiz bir taraftan telefonla konuşuyor, diğer yandan iPodda müzik dinliyor. Ya da telefonunda bir şeyler izliyor. Sosyal hayatta, kişilerin enerjisini ve dikkatini daima tek bir yöne yöneltmesi; toplumdan kopması, kişiler arası ilişkileri de olumsuz bir şekilde etkileyebilir. Kulaklık sanal alemle sürekli olarak bağlantı kurulmasına sebep oluyorsa, kişiyi gerçeklikten koparıyorsa, bu gerçeklik algısını azaltabilir. Bu durumda zamanla gerçeklik algısı ortadan kalkabilir. Bu durum bir takım kazalara ve tehlikeli durumlara sebep de olabilir. Tabii son günlerde kulaklıkların faydalarından da bahsediliyor. Telefonların kulağa yaklaştırılarak konuşulmasında radyasyon etkisinden söz ediliyor. Kulakların telefonu uzaklaştırma işleviyle faydalı olduğuna dair haberler de yayılmaya başladı.”

BANA DESİBELİNİ SÖYLE SANA ZARARINI SÖYLEYEYİM

> Uzmanlar, 85 dB (desibel) üzerindeki yüksek sesin, kalıcı işitme kaybına sebep olabildiğini söylüyor. MP3, iPod gibi taşınabilir müzikçalarların 60-120 dB arasında ses üretme kapasiteleri bulunuyor. Bu durumda, ses düğmesi 1/4 açık ise cihazdan 85 dB, tamamen açık ise 120 dB ses çıkıyor. Uzmanlar sesin kaç dB"de ne kadar gürültüye sebep olduğunu şu örneklerle açıklıyor;

> 85 dB"de 12 saat sürat teknesinin gürültüsüne eşit

> 95 dB"de 4 saat motosiklet gürültüsüne eşit

> 100 dB"de 2 saat jetski gürültüsüne eşit

> 105 dB"de 1 saat elektrikli testere gürültüsüne eşit

> 110 dB"de 30 dk. Rock konseri gürültüsüne eşit

> 115 dB" de 15dk. sinema gürültüsüne eşit.

SESİ KISIN

İşitme kaybından korunmak için alabileceğimiz tedbirlerin başında, ses düğmesini düşük seviyede tutmak ve bu aletlerle müzik dinlediğimiz zamanı kısıtlamak geliyor. Ayrıca kulağın içine yerleştirilen kulaklıklar yerine, kulağın etrafından dolaştırılanları kullanmanın faydası var.

GENÇLERE SORDUK...

NE DİNLİYORUZ?

DERS ÇALIŞIYORUM

Vehbi Şen (16): “İmam Hatip Lisesi ikinci sınıf öğrencisiyim. Çoğu zaman MP3 playerimle okula giderken veya dönüş yolunda bilgisayardan yüklediğim ders konularını çalışıyorum. Yani benim için çok faydalı.”

UYARI ALABİLİYORUM

Sevilay Fırat(17)- “Lise öğrencisiyim. İETT otobüsünde okula gidip gelirken kulaklığımda müzik dinliyorum ve bazen de ikaz alıyorum. Sesi fazla çıkınca yanımda oturanlar rahatsız olabiliyorlar.”

YOL ÇABUK BİTİYOR

Tuğçe Gürkan (18): “Cağaloğlu Kız Meslek Lisesi son sınıf öğrencisiyim. Okula gidip gelirken özellikle müzik dinliyorum. Böylece yol sanki daha çabuk geçiyor.”

TERCİHİM RADYO

Rüçhan Kökçü (17): “Lise 2 sınıf öğrencisiyim. Cep telefonumun radyosu var. Okula giderken kulaklığımı takıyorum. Haber de dinliyorum, müzik de.”


2030"DA 78 MİLYON KİŞİ SAĞIR OLACAK

Bizim değil, dünyanın derdi

Uzmanlar, taşınabilir müzikçalarların doğru dinlenmemesi sonucu işitmenin tehlikeye girdiğini, bu durumun zamanla iştme kaybına sebep olduğunu söylüyor. Araştırmalara göre, Avrupa ve ABD"de gençlerin yüzde 90"ı yüksek sesle müzik dinliyor. Bu durum sonucunda, çok erken yaşlarda işitme problemlerinin başlayacağı belirtiliyor. Avrupa Komisyonu da yüksek seste müzik dinleyen 30 yaş grubu insanların önümüzdeki 10 yılda bir işitme cihazı kullanmak zorunda kalacakları konusunda uyarı yapıyor. Uzmanlar, 2030 yılında 78 milyon kişinin sağır olacağını söylüyor.

Parkta kurdukları yapay dağ ile tırmanış yapıyorlar

İstanbul Kartal Dağcılık Kulübü, dağcılık sporuna ilgisi olan gençler için yapay dağ kurdu. Kartal Belediyesi"nin iş birliğiyle Kartal Ekolojik Pazar Çadırı"nda inşa edilen yapay dağda gençler dağ sporu yapacak. Kulübü üç yıl önce kurduklarını belirten Kartal Dağcılık ve Doğa Sporları Kulübü Başkanı Ayhan Tarhan, “Yüksek irtifa, kaya tırmanışı ve geleneksel uzun kaya tırmanışı olmak üzere üç alanda eğitim veriyoruz. Antrenman amacıyla yapılan altı metrelik yapay dağın, tırmanış öncesi pratik açısından sporculara faydası oldu. Şu an otuza yakın sporcumuz var.

Dağcılıkla ilgilenen bütün gençleri kulübümüze bekliyoruz” dedi.

Türkiye