Son yılların en üst düzey katılımına sahne olması beklenen Konseyin 40. oturumunda dünyanın farklı bölgelerindeki insan hakları konuları masaya yatırılacak.
Konseyin açılışında BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, küresel insani krizlere ilişkin üye ülkelere bilgi verecek.
Oturumun ilk üç gününde 2 devlet başkanı, 2 başbakan ve 70'e yakın bakan ve bakan yardımcısı konuşma yapacak. Tunus Cumhurbaşkanı Baci Kaid es-Sibsi, Kongo Demokratik Cumhuriyeti Devlet Başkanı Felix Tshisekedi, Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik ve Fiji Başbakanı Frank Bainimarama konuşmacılar arasında bulunuyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Konseyin açılış oturumundaki "yüksek seviyeli" bölümde Konseye hitap edecek. Bakan Çavuşoğlu'nun ayrıca Cenevre'de devam eden BM Silahsızlanma Konferansı'nda da konuşma yapması bekleniyor.
Konseyde, dünyanın gündemindeki ülke Venezuela'yı Dışişleri Bakanı Jorge Arreaza Montserrat temsil edecek.
KAŞIKÇI CİNAYETİ ÖZEL OTURUMDA ELE ALINABİLİR
40'ıncı oturumun açılışını yapacak BM İnsan Hakları Konseyi Başkanı Coly Seck, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Konseyin dünyadaki tüm önemli insan hakları konularını ele almasını bekliyoruz. Başta terörizm, çocuk ticareti, sosyal ve ekonomik haklar ve diğer insan hakları konularını müzakere etmek zorundayız." dedi.
Seck, hükümet ve devlet başkanları ile devlet bakanlarının yanı sıra Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Musa Faki Muhammed gibi önemli uluslararası kuruluşların başkan veya yetkililerinin Konseye katılımının insan hakları sorunlarının çözümünü kolaylaştıracağına dikkati çekti.
En büyük insani dramlarının yaşandığı Suriye, Yemen ve Myanmar gibi ülkelerdeki krizlere de değinen Seck, şöyle konuştu:
"Bu ülkelere ilişkin özel oturum yapılıp yapılmayacağını henüz bilmiyoruz çünkü özel oturumların düzenlenmesi üye ülkelere bağlı. Bu konuda girişimde bulunmaları gerekiyor ama şundan eminiz ki dünyadaki önemli hiçbir insan hakları konusunu unutmayacağız çünkü Konsey yeryüzündeki tüm önemli insan hakları sorunlarını ele almalı. "
Seck, üye ülkelerin girişimde bulunması durumunda Suudi Arabistanlı gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetinin Konseyin 40'ıncı oturumunda gündeme alınabileceğini, şimdilik Kaşıkçı cinayeti konusunun gündemde olmadığını aktardı.
BM Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard, cinayete ilişkin yürüttüğü uluslararası soruşturma sonucunda haziranda Cenevre'de yapılacak İnsan Hakları Konseyinin 41'inci oturumuna rapor sunacağını bildirmişti.
DOĞU TÜRKİSTAN SORUNU
Konseyde, BM İnsan Hakları Konseyi Evrensel Periyodik İnceleme Mekanizmasının (EPİM) Çin yönetiminin Doğu Türkistan'daki Uygur Türklerine uyguladığı baskıcı politikalarının da yer aldığı sonuç belgesinin kabul edilmesi bekleniyor.
Yaklaşık bir ay sürecek oturumlara ayrıca Suriye, Güney Sudan, Burundi ve işgal altındaki Filistin topraklarındaki insan hakları durumunu soruşturan BM komisyonlarının raporları sunulacak. Başta idam cezası ve popülizm olmak üzere 6 önemli mevzuda münazara yapılacak.
Oturumda BM'ye üye uluslararası sivil toplum kuruluşlarınca işkence, göç sorunu, inanç hürriyeti, terörizmle mücadele, savaş suçları, kadın ve çocuk hakları ile kişisel dokunulmazlıklar gibi konulara ilişkin çok sayıda yan etkinlik düzenlenecek.
İnsan Hakları Konseyinin 40'ıncı oturumu 22 Mart'ta sona erecek.
BM İNSAN HAKLARI KONSEYİ
BM İnsan Hakları Konseyi 2006'da kuruldu. BM üyesi olan ülkeler, İnsan Hakları Konseyi üyeliğine BM Genel Kurulu tarafından 3 yıllığına seçiliyor. Türkiye'nin ise Konseyde gözlemci statüsü bulunuyor.
47 üyesi bulunan BM organı, insan hakları konularını görüşmek üzere her yıl 3 kez toplanıyor. Konsey oturumları sırasında karar tasarıları da görüşülüyor ve kabul ediliyor ancak BM İnsan Hakları Konseyinin kararları tavsiye niteliği taşıyor ve kararların yasal bağlayıcılığı bulunmuyor.
BM İnsan Hakları Konseyi, insan hakları sicili iyi olmayan ülkelerin dönem dönem üye olarak seçilmesi nedeniyle hem BM üyesi ülkeler hem de sivil toplum örgütleri tarafından eleştiriliyor.
