Filistin yönetiminin kemer sıkma politikası kapsamında, üst üste üç ay kamu çalışanlarına maaşlarını yaklaşık yüzde 50 kesintili ödemesinin ardından Filistin pazarında ramazan ayı ve öncesi yaşanan hareketlilik yerini bu sene kısmen sessizliğe bıraktı.
İsrail'in 17 Şubat'ta vergi gelirlerinin bir kısmını kesmesinin ardından Filistin yönetimi, bu yıl, kamu çalışanlarının geciken şubat ayı maaşlarını mart ayında kesintili ödemeye başladı. Memurları doğrudan etkileyen bu durum, vatandaşın alım gücünü düşürdü.
İşgal altındaki Batı Şeria'da çarşı ve pazarlarda sıradan günlere göre nisbi bir durgunluk göze çarpıyor.
Bu çerçevede bazı esnaflar Filistinli iş adamlarının desteğiyle bir takım kampanyalar başlattı. Ramallah'taki en büyük marketlerden Şini Süper Market yönetimi de "Sen yarım maaş aldın. Öyleyse etiket fiyatının yarısı bizden" adlı bir kampanya başlattı.
Esnaftan kampanya
Şini Süper Market Müdürü Mervan Rabayia, AA muhabirine yaptığı açıklamada, maaşını düzenli bir şekilde alamayan vatandaşın, endişeli ve tedirgin olduğuna dikkati çekerek, bu krizin sonlanması için ufukta bir çözümün görünmediğini ve bu durumun esnafı son derece olumsuz etkilediğini belirtti.
Rabayia, "Markette 7 bin çeşit ürün satıyoruz ancak kriz nedeniyle tüketici yalnızca temel ihtiyaç maddelerini satın alıyor. Filistin hükümetinin İsrail tarafıyla anlaşmazlığı neticesinde ortaya çıkan mali kriz hayatın tüm alanlarını etkiledi." dedi.
Rabayia, Filistinli iş adamları ve sermaye sahiplerinin desteğiyle vatandaşlara bu zor günlerde destek vermek amacıyla bir kampanya başlattıklarını ve aldıkları ürünü yarı fiyatına satmak üzere "Sen yarım maaş aldın. Öyleyse etiket fiyatının yarısı bizden" adlı bir kampanya başlattıklarını söyledi.
Ramallah'ta esnaflık yapan Zahi Ubeyd de maaş krizinin devam etmesinden endişe duyduğunu dile getirdi.
Ramazan ayında çarşı pazarlar durgun
Ubeyd, "Ramazan ayı ve öncesinde pazarlarda bir canlılık olurdu. Ancak bu sene ramazanın ilk gününden itibaren çarşı pazarlardaki durgunluk hissediliyor. Doğrusu böyle bir durumu ilk kez yaşıyor değiliz. İşgal güçlerinin, her hangi bir zamanda bu ve benzeri adımları atması mümkün." dedi.
Filistinli memur Suheyb Atayir de kesintilerin ardından aldığı maaşın ev ihtiyaçlarını karşılamaya yetmediğini söyledi.
Ekonomik durumunun zora girdiğini, bu nedenle ramazan ayı girmeden önce sadece zaruri ihtiyaçlarını satın almak üzere kendisine bir cetvel hazırladığını ifade eden Atayir, "Maaş kesintileri nedeniyle bir krizin içerisindeyiz. Öte yandan gıda fiyatları cebi yakıyor. Bu çerçevede bazı esnaflar kampanya yaptı, bazı ürünlerin fiyatları düşürüldü ancak temel gıda maddelerinin fiyatları hala çok yüksek." diye konuştu.
Kamu çalışanlarından Samir Kemil de mali krizin sürmesinin, memurların her geçen gün daha da biriken borç yükünün altına girmesine neden olduğunu belirtti.
Kemil, "Maaşlarımız kesildikten sonra ihtiyaç listemizi de buna göre sınırlandırmak zorunda kaldık. Her şeyi almamız mümkün değil. Maaşımızın zaten ancak yüzde 60'ı elimize geçiyor. Bununla ne yapılabilir ki! Aylığın yarısı kredi borcuna gidiyor, geri kalanı ise temel ihtiyaç maddelerimizi bile almaya yetmiyor." ifadesini kullandı.
Filistin hükümeti, kamu çalışanlarının şubat ve mart ayı maaşlarını gecikmeli ve yüzde 50 kesintili, nisan ayı maaşlarını ise yüzde 40 kesintili olarak ödemişti.
Filistin Maliye Bakanı Şükri Beşşara, 10 Mart'ta düzenlediği basın toplantında, vazife derecelerine göre en az 550 ve en fazla 2 bin 755 dolar olmak üzere memur maaşlarının yarısını ödemeye başladıklarını belirtmişti.
Beşşara, İsrail'in Filistin'e ait vergilerde kesinti kararına karşı birtakım kemer sıkma önlemleri aldıklarını hatırlatarak, "Hükümet, atama ve ekstra prim ödemelerini, hizmet araçlarıyla bina alımlarını durdurdu." ifadelerini kullanmıştı.
İsrail vergiyi kesti, memur maaşları yüzde 50 azaldı
İsrail güvenlik kabinesi, 17 Şubat'ta, Filistin hükümeti adına topladığı vergilerden Filistin yönetiminin tutuklu ve hayatını kaybedenlerin yakınları için ayırdığı 502 milyon 697 bin şekel tutarındaki ödeneği kesme kararı almıştı.
Filistin Devlet Başkanı Abbas ise 20 Şubat'ta yaptığı açıklamada, kesinti yapılmış herhangi bir ödeneği kabul etmeyeceklerini, şehit ve tutuklu ailelerine yapılan ödemelerin devam edeceğini belirtmişti.
Eski Filistin Başbakanı Rami el-Hamdallah da "İsrail'in, topladığı vergilerden aylık yaklaşık 42 milyon şekel kesinti yapması üzerine, vergileri İsrail tarafına iade ettik." ifadelerini kullanmıştı.
İsrail ile Filistin Kurtuluş Örgütü arasında 1994'te imzalanan Paris Ekonomi Protokolü gereğince İsrail yönetimi, kontrolü altındaki sınır kapılarından Filistinliler adına topladığı yıllık 2 milyar doları Filistin hazinesine aktarıyor.
