Yıllarca Milli Eğiim Müdürlüğü tarafından okul olarak kullanılan ve 10 Ocak 2011 tarihinde protokolle TBMM’ye devredilen Kongre binasının iç ve dış sıvaları döküldü, camları kırıldı, örümcek ağları ile kaplandı. CHP Erzurum İl Başkanı Hasan Çiloğlu,Gençlerin sevgililerine mesajlar yazdığı duvarları ile dikkat çeken tarihi binanun durumunun üzücü olduğunu belirterek yetkilileri göreve davet etti.
 
Cumhuriyetin temellerinin atıldığı binayı örümcekler sardı
 
Mustafa Kemal Atatürk başkanlığında 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında yapılan toplantıda alınan kararlarla Kurtuluş Şavaşı meşalesinin yakıldığı Erzurum Kongresi, 10 Ocak 2011 günü protokolle TBMM’ye devredildi. Sivas kongre binasıyla birlikte TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı bünyesine alındığı belirtilen Erzurum Kongre Binası’nın restorasyonu için TBMM eski Başkanı Mehmet Ali Şahin, 5 milyon TL harcanaracağını bildirdi.
 
KONGRE SALONUNDA ÖRÜMCEK AĞLARI
 
Kent merkezinin kuzey doğusunda Kongre Caddesi üzerinde bulunan tarihi yapının son zamanlarda bakımsızlıktan iç ve dış sıvaları döküldü. Çocuklar bahçesinde top oynadıkları için bazı camları kırıldı. Bahçesinin diğer bir tarafında ise kadınlar, yatak ve yorgan yapmak için aldıkları yünleri yere sererek çupuklarla çırpıyor. Arda bahçede rögar çukuru kapağının olmaması özellikle bahçeyi oyun alınana çeviren çocuklar açısından tehlike yaratıyor. Kongre binasında delegelerin oturduğu salon dışında kalan bölmelerde ise örümcekler ağ örüyor.
 
Yaklaşık 92 yıllık tarihi binanın güvenliğini sağlayan İl Özel İdare Müdürlüğü, bir de personel görevlendirip binayı gezmek için gelenlere yardımcı oluyor. Tarihi Erzurum Kongre binasının son durumunu üzücü bulan CHP İl Başkanı Hasan Çiloğlu, şunları söyledi:
 
"Müze yapılması için TBMM’ye devredilen binaya meclis başkanı sahip çıkmalı. Böylesine tarihi bir mekanın içler acısı durumda olması Erzurumluları derinden yaralamıştır. Beklentimiz bu çirkin görüntünün biran evvel giderilmesi. Bu ne Erzurum’a ne Erzurumlu’ya, ne de tarihe yakışmıyor."
 
Tarihi binada kısa sürede restorasyon çalışması yapılacağını vurgulayan yetkililer, şu bilgileri verdi:
 
"Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından okul olarak kullanılan bina boşaltılınca kısa süre sahipsiz kaldı. Bu sırada binanın bazı bölümlerindeki sıvalarda dökülme oldu. Fakat kısa bir süre sonra restorasyon çalışması yapılacak."
 
TARİHİ BİNA
 
Kongre Caddesi’nde bulunan bina, 19’uncu yüzyıl sonlarında yapıldı. 23 Temmuz Kongre Salonu’nun bulunduğu (Atatürk Yapı Meslek Lisesi) binası daha sonra Fen Lisesi, 1998 tarihinden itibaren Güzel Sanatlar Lisesi olarak hizmet verdi. Erzurum Kongresi, 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında, İdadi Mektebi (Lisesi) olarak hizmet veren bu binanın birinci katındaki salonda toplandı. 1925 yılında geçirdiği yangında binanın tüm ahşap bölümleri yandı. Yangından sonra onarılan bina, Yapı Sanat Mektebi olarak hizmete açıldı. Binanın halen ikinci katında bulunan salon ve salona açılan iki oda, Kongre Müzesi olarak kullanılıyor. Mill? Eğitim Bakanlığı’na bağlı özel müze statüsünde bulunan bu salonda kongre üyelerinin fotoğrafları, özgeçmişleri, o dönemden kalma sıralar ve benzeri kongre belgeleri sergileniyor.