“Kuşlar uçar, balıklar yüzer, çocuklar oyun oynar” demiş oyun terapisti Garry Landreth. Aslında çocuk ve oyun ilişkisini o kadar güzel ifade etmiş ki.. Oyun oynamak ne kadar bazen biz yetişkinlere boş zaman aktivitesi ya da çocuğu oyalama yolu gibi görünse de, çok daha fazlasıdır aslında.Oyun; çocuğun gelişimi için, yemek yemek, su içmek kadar temel ve doğal bir ihtiyaçtır. Çocuklar oyun oynayarak hayatı öğrenir ve büyürler. Oyun oynamak çocuğun; fiziksel, duygusal, sosyal ve bilişsel gelişimini desteklemektedir. Yeteri kadar oyun oynamayan çocukta ise gelişimsel problemler gözlenebilir. Gelin bu hafta oyunun, çocuğun hayatındaki yerini konuşalım.

Oyun çocuğu hayata hazırlar:Dış dünya ile ilgili her türlü bilgiyi oyunlarında deneyimler çocuk. Nesnelerin işlevlerini öğrenmek için oynarken onlarca kez deneyip yanılabilir. Kazanmayı kaybetmeyi,iyiyi kötüyü oyunlarda öğrenir.

Oyun, en doğal öğrenme ortamıdır;Çocuk dış dünyada gördüğü, duyduğu her şeyioyun içinde dener ve öğrendiklerini yine oyunla pekiştirir. Oyunu çocukların deney alanı gibi de düşünebiliriz. Çocuklar oyun içinde kendi yeteneklerinin farkına varırlar. Yaratıcılıkları ve problem çözme becerileri oyun sayesinde gelişir. Yeni kavramlar oyun içinde kazanılır. Oyunla sosyalleşen çocuğun, özgüveni de gelişir.

Oyun çocuğun iletişim şeklidir:Çocuklar duygularını, oyunlar aracılığıyla tanır, ifade eder, pekiştirir. Çocukların dil kullanımı ve dolayısıyla iletişim becerileri oyun içinde gelişir. Bu nedenle küçük çocukları olan ebeveynler hangi sorunla başvurursa başvursunlar, mutlaka oyun saati öneririm. Tüm dikkatleriyle çocuklarının oyununa katıldıkları, ama asla yönlendirmedikleri bir oyun saati.oyun yoluyla çocuktaki korku, kaygı, stres ve içsel çatışma durumları açığa çıkarılıp, giderilebilir.

Oyunun İyileştirici Gücü:Çocuklarla çalışmada kullanılan en etkili tekniklerden biri oyun terapisidir. Çocuk oyun içindeyken, duygularını fark eder, yansıtır ve onlarla baş etmeyi öğrenir. Bu nedenle çocuğunuzu bir duruma (Tuvalet eğitimi, okula başlama, kardeş gelişi vb.) hazırlarken, ya da bir durum hakkında sorun yaşadığınızda oyunun gücünden yararlanabilirsiniz. Konuları oyun içine yerleştirebilir, oyun içinde çocuğunuza ilk deneyimi yaşama fırsatını sunabilirsiniz.

Motor gelişimini destekler: Çocuklar bitmeyen bir enerjiyle koşar, zıplar, atlar, tırmanır, düşer sonra yine kalkar. Tüm bu fiziksel aktiviteler çocuğun sağlıklı gelişimi için gereklidir. Çocuk bu sayede güç, denge, esneklik kazanır. İnce motor ve kaba motor becerileri oyun içinde gelişir.

Toplumsal kuralları, rolleri öğrenir ve sosyalleşir: Çocuk oyun içindeyken, çevresinde gördüğü rolleri deneme fırsatı bulur. Evcilik içinde anne, baba, doktor ya da öğretmen olur. Çocuğun oynadığı oyun aynı zamanda içinde yetiştiği kültürün bir yansımasıdır.

ANNE BABALARA ÖNERİLER

  • Oyun çocukların en ciddi işidir. Bu nedenle bir yere gideceğiniz zaman ya da banyo, yemek gibi farklı bir etkinliğe geçmeniz gerektiği zaman çocuğunuzun oyununu bir anda bölmeyin. Bitirmesi için zaman tanıyın, oğlum/kızım yemek zamanına az kaldı, oyunun bitince yemek yiyoruz, diyerek önceden haber verin.
  • Çocuğunuzun oyununa “o öyle oynanmaz bak böyle yapalım, öyle oyun mu olur” gibi müdahalelerde bulunmayın. Çocuğunuz kendi ihtiyacına ve hayal gücüne göre oyun kuracaktır. Çocuğun oyununu sürekli bölmek dikkati sürdürmeyle ilgili problemlere yol açabilir ve hayal gücünün önüne geçer.
  • Çocuğunuz istediği ve davet ettiği zaman oyununa dahil olun. İstediğinde yalnız oyun kurmasına ve bunu sürdürmesine izin verin.
  • Çok yoğun çalışan ebeveynler olsanız bile mümkün olduğunca her gün, yarım saatlik bir anne çocuk, baba çocuk oyun saatiniz olsun. Bu yarım saatlik sürede telefon, televizyon hiçbir şeyle ilgilenmeyin.
  • Çocuğa mümkünse, özgürce dağıtıp düzenleyebileceği, boyuna uygun raflara oyuncaklarını yerleştirebileceği bir oyun odası hazırlamak ve bu odanın sorumluluğunu tamamen çocuğa bırakmak gelişimsel açıdan önemlidir. Çocuk bu şekilde sorumluluk bilinci, organizasyon becerisi, mahremiyet bilinci gibi bir çok beceri geliştirebilir. Eğer kendi odası yoksa bile salonun yada oturma odasının belli bir köşesine bir kilim bir örtü sererek burayı oyun alanı olarak belirlemek, çocuğa özel bir alan tanımak önemlidir.
  • Oyuncak seçiminde en belirleyici kriter çocuğun yaşıdır. Alınan oyuncak çocuğun yaşına uygun ve güvenli olmalıdır. Ayrıca oyuncağın çocuğun motor becerilerini, hayal gücünü geliştirebilecek nitelikte olması önemlidir.