HAK-İŞ Konfederasyonu, örgütlü olduğu işyerlerinde, kadın çalışanlara yönelik bir anket çalışması yaptı.
Ankete katılan kadınların yüzde 89'u özel sektörde, yüzde 11'i kamuda çalışıyor ve kadınların yüzde 9'u tarım-ormancılık, yüzde 60'ı gıda, yüzde 17'si tekstil, yüzde 10'u genel işler, yüzde 4'ü metal işkolunda istihdam ediliyor.
Ankete katılan kadınların yüzde 20'si 16-22 yaş, yüzde 21'i 23-29 yaş, yüzde 40'ı 30-39 yaş, yüzde 15'i 40-49 yaş, yüzde 4'ü 50 ve daha üzeri yaş arasında.
Anket uygulaması yapılan kadınların yüzde 17'si ilkokul, yüzde 5'i ilköğretim, yüzde 11'i ortaokul, yüzde 27'si düz lise, yüzde 23'ü meslek lisesi, yüzde 10'u meslek yüksek okulu, yüzde 6'sı lisans ve yüzde 1'i yüksek lisans mezunu.
Yüzde 37'si bekar, yüzde 61'i evli ve yüzde 2'si de dul olan kadınların yüzde 45'i çocuk sahibi değil. Kadınların yüzde 26'sı 1, yüzde 23'ü 2, yüzde 5'i 3 çocuk sahibi. 5'ten fazla çocuk sahibi olan kadınların oranı yüzde 1.
Kadınların çalışma sürelerine bakıldığında yüzde 20'si 1 yıldan az süredir, yüzde 15'i 1-3 yıl arası, yüzde 18'i 3-7 yıl arası, yüzde 6'sı 7-10 yıl arası, yüzde 23'ü 10-15 yıl arası, yüzde 18'i ise 15 yıldan daha fazla süredir çalışıyor.
Emeklilik güvencesi için çalışıyorlar
Ankette, çalışan kadın olarak öncelikli konuların belirtilmesinin istendiği soruya verilen cevaplarda emeklilik güvencesi birinci, iş sağlığı ve güvenliği ikinci, iş güvencesi üçüncü, daha yüksek ücret dördüncü, iş, sosyal ve aile hayatında saygı görme beşinci, sendikalı olmak altıncı, meslekte yükselmenin önünün açılması ve bu yolda eğitim yedinci, iş ve aile yaşamını uyumlaştırma hizmetleri sekizinci, özgüven artması dokuzuncu, doğum izni ve ödeneği onuncu, eşit ücret onbirinci, ücretsiz sağlık hakkı onikinci sırada yer alıyor.
En önemli sorun kadına yapılan ayrımcılık
Ankette, çalışma hayatında yaşanan en önemli sorunların belirtilmesinin istendiği soruya verilen cevaplarda kadına yapılan ayrımcılık ilk sırada yer aldı.
İş ve aile yaşamını uyumlaştırmama ikinci, çocuk bakımı ve kreş sorunu üçüncü, terfi ve yükselme sorunu dördüncü, çalışma saatleri/gece vardiyası beşinci, mobbing altıncı, uygun pozisyonlarda görevlendirilmeme yedinci, doğum öncesi ve sonrası ücretli ve ücretsiz izinlerin yetersiz olması sekizinci, düşük ücret onbirinci, sosyal faaliyetlerin erkeklere yönelik düzenlenmesi onikinci, çalışan kadına yönelik sosyal çevrenin bakışı onüçüncü, sendikal faaliyetlerin erkeklere düzenlenmesi ondördüncü sırada bulunuyor.
Kadınların yüzde 83'ü sendika üyesi
Anket uygulaması yapılan kadınların yüzde 83'ü sendika üyesi iken yüzde 17'si herhangi bir sendikaya üye değil. Sendika üyesi olmayan kadınlar, bunun nedenlerini, "yasal engeller", "kendilerine yeterince güveni olmaması", "aile sorumluluklarından dolayı zaman bulamama", "işten atılmaktan korkma", "eş ve aile fertlerinin karşı çıkması" olarak sıralıyor.
Anketteki "Sendika sizce neyi ifade ediyor" sorusuna verilen cevaplarda sosyal haklar ve yardımlar ilk sırada, daha güvenli ve sağlıklı bir işyeri ortamı ise ikinci sırada yer aldı.
Soruya verilen diğer cevaplar sırasıyla şöyle: "Hak ve menfaatlerin korunması, demokratik bir ortam, sosyal güvenlik şemsiyesi altında çalışmak, daha yüksek ücret, işi kaybetme riski ve erkek egemen bir yapı."
Kreş ihtiyacı
Ankete göre, çocuk sahibi kadınların yüzde 87'si okul çağına gelmemiş çocukları için kreşe ihtiyaç duyduğunu ifade ediyor. Çocuk sahibi kadınların yüzde 63'ü çocuklarının bakımı ve eğitimiyle ilgili devlet tarafından prim kesintisine dayalı bir sistemin kurulmasını istiyor.
Ankette yer alan "Eğer maddi zorluğum olmasaydı çalışmazdım" şeklindeki ifadeyi kadınların yüzde 33'ü onaylarken, yüzde 36'sı onaylamıyor. Kadınların yüzde 41'i bu konuda kararsız olduklarını dile getiriyor.
Anketin sonuç raporunda, şu ifadelere yer veriliyor:
"Atılan tüm adımlara, yapılan yasal düzenlemelere rağmen kadınlar, çalışma hayatında sorun yaşıyor. Kadınların, başta ayrımcılık olmak üzere iş, aile ve özel yaşamı uyumlaştırma konusunda, çocuk bakım hizmetleri alanında, terfi ve yükselmede, çalışma saatlerine ilişkin sorunları bulunuyor.
HAK-İŞ olarak kadın sorunlarının kapsamlı makroekonomik politikalarla desteklenmesi ve tüm politikalarla bütünleştirilmesi gerektiğinin altını çiziyoruz.
Kadınların işgücü piyasasına girişte ve çalışma hayatında yaşadığı sorunların çözümü için öncelikle 'Kadın İstihdamı Eylem Planı' hazırlanmalıdır. Bunun yanı sıra çok taraflı işbirliklerini ve katılımcılığı öngören bir anlayışla 'Zihinsel Dönüşüm Projesi' hayata geçirilmelidir. Tüm kesimlerin kadın-erkek fırsat eşitliğini sağlamaya yönelik bu değişim ve dönüşüm sürecini desteklemesi, sürece katkı vermesi gerekmektedir."
