Sürdürülebilir kalkınmanın anahtarı diyebileceğimiz kooperatifler toplumsal kalkınmanın ve hakça bölüşmenin kilit taşıdır. Üreticiden tüketiciye köprü kurarak üreticinin ürünlerini hak ettiği değere kavuşturması ve tüketicinin daha ucuz ve sağlıklı ürünlere ulaşması için kurulan Doğalada ilk günden itibaren bir başarı öyküsü yazmaktadır.
Ülkemizde kooperatifçiliğin babası kabul edilen İncirliovalı Mehmet Nazmi Topçuoğlu'dur. 1913 sonlarına doğru; İncirliova'dan Mehmet Nazmi Topçuoğlu, Umurlu'dan Kazım Nuri Çörüş, Erbeyli'den Ahmet Sarı ve arkadaşları bulundukları yöredeki yabancı tüccarların, yerli üreticileri ezmelerini önlemek için kooperatif kurmayı planladılar. Aydın ve İzmir yöresindeki piyasada tekel oluşturan azınlık tüccara karşı, Müslüman-Türk üreticiyi korumak amacıyla 1914 yılında Milli Aydın Bankası'nın kurulmasını sağladılar. Daha sonra Ege Bölgesi üreticilerini kooperatifçilik ilkeleri doğrultusunda örgütleyen bu ilk kuruluş, Milli Aydın Bankası'nın bir kolu olarak "Kooperatif Aydın İncir Müstahsilleri Anonim Şirketi" ismiyle 21 Ağustos 1915 tarihinde A.Ş. çatısı altında birleştirmiş ve bu tarih bugün TARİŞ'in temelini atmışlardır. Yani bu topraklar Türk kooperatifçiliğinin doğduğu yerdir.
Yakın çevremizde kooperatifleşme konusunda oldukça başarılı örnekler vardır. Nazilli Örkoop, Tire Süt Koop en önemli örneklerdendir. Ayrıca Germencik Gerkoop ile Nazilli Nazkoop başarılı olma yolunda ilerlemektedir. İki belediye başkanının kooperatif olayına öncülük etmesi takdire şayandır. Kuşadasında bulunan Kuşakk ise kadın örgütlenmesinde önemli işler başaran ve desteklenmesi halinde ses getirecek bir kooperatif olacaktır. Efeler Belediyesi ise benzer bir çalışma olan Efe Bakkal projesini başlatsa da kooperatifleşmeyi desteklemek yerine doğrudan bakkal amca pozisyonuna girmesi umarım sağlıklı sonuçlar doğurur.
Gelelim Doğalada Kooperatifine.
Kuşadası Doğalada ise bu yıl hayat bulan bir oluşumdur. Kooperatifin kuruluşuna öncülük eden Behlül Değerli ve arkadaşları Kuşadası çevresinde faaliyetlerini kısa sürede yaygınlaştırmıştır. Hepimizin bildiği gibi yaşadığımız Dünya üzerinde gıda ve su sorunu artan nüfus ile birlikte hızla büyüyor. Bu doğrultuda emek veren herkesi desteklemek gerekir.
Behlül Değerli Doğalada kooperatifinin kuruluşu ile ilgili olarak yaptığımız görüşmede bize şu kısa bilgileri verdi.
Behlül Değerli kooperatifleşme sürecinde İlk olarak Kuşadası Tohum Takas Grubu'nu kurduklarını, bu grup ile yola çıkıp ata tohumlarından üretilmiş on binlerce fide dağıttıklarını, bu tohum ve fide dağıtım işini bundan sonra kooperatif çatısı altında sürdüreceklerini söyledi. Kooperatif fikri ilk olarak oluşturdukları Tohum Takas Grubu'nda ortaya atıldığını ve pandemi döneminde zor şartlarda hayata geçirdiklerini sözlerine ekledi. Asıl amaçlarının Kuşadası halkına doğal ve sağlıklı ürünleri en uygun fiyata sunmak olduğunu, bunu yaparken üreticinin ürününü değerinde alarak onların da kazanması olduğunu belirtti.
Doğalada Kooperatifi fikrini hayata geçirmek için yapılan ilk toplantıya 70'ten fazla kişi katılır. Katılımcılar kooperatifin nasıl şekillenmesi gerektiğini, nasıl hayata geçeceği konusunda fikirlerini belirtir. Ana kurucu kadrosunda yer alacak olanlar Aydın Ticaret Odası tarafından açılan kursa katılırlar. Kooperatifin kuruluş aşamasında hem Aydın Ticaret Odası, hem Aydın Ziraat Odası, hem de konu ile ilgili diğer resmi kurumlar ellerinden gelen yardımı gösterip kooperatifin kurulmasına katkı yaparlar. Kooperatif önce 50. Yıl Caddesinde yer alan bir ofiste hayata geçer, daha sonra ise bugünkü Kapalı Pazar Yerinin arkasındaki yerine taşınır. Şu an on beş ortağı bulunan kooperatifin ortak sayısı elliyi geçmeyecek şekilde bir örgütlenmeye gitmektedir.
Ülkenin bir çok yerindeki kooperatif ve yerel üretim yapan girişimlerde ve organik üretim yapan kişi ve kooperatiflerden gelen çeşitli ürünler Doğalada Kooperatifine gelmekte ve tüketici ile buluşmaktadır. Kooperatif daha fazla kişiye ulaşabilmek için Kuşadası Belediyesi ile işbirliğine gitmek istiyor. Ayrıca kendileri gibi üretici ve tüketiciyi düşünerek hareket eden diğer kooperatifler ile işbirliğini artırmak istiyorlar.
Ülkemizin kalkınması için önemli ve gerekli olan kooperatiflere gerekli desteklerin verilmesi gerekir. Özellikle Kuşadası Belediyesi Doğalada Kooperatifini desteklerse, Kuşadası Belediyesi Katkılarıyla kooperatifin çalışmasına olanak sağlanırsa başarı büyüyerek gelecektir. Böylece kazan kazan metodu ile hem Kooperatif, hem de belediye fayda sağlayacaktır. Şimdilik kooperatifte yapılacak çok iş olsa da azim ve iş birliği ile kısa sürede adından söz ettirebilirler. Elbette sadece Doğalada değil, Kuşakk kooperatifinin de desteklenmesi yararlı olacaktır. Kendilerine çıktıkları bu zor yolda başarılar dileriz.
"Memleketimizin kurtuluş çarelerinden biri de kooperatif şirketleri kurmaktır." (Mustafa Kemal Atatürk)
