ZONGULDAK"ta, 30 madencinin ölümüyle sonuçlanan grizu patlamasıyla ilgili, bilirkişi heyetinin hazırladığı rapor doğrultusunda Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) ve taşeron firma Yapıtek"te çalışan 13 kişi gözaltına alındı. Savcı, 2 kişiyi serbest bırakırken, aralarında Karadon Müessese Müdürü İsmail Güner ile Yapıtek ortaklarından Halim Köse"nin de bulunduğu 11 kişi tutuklanmaları talebiyle mahkemeye sevk edildi.

17 Mayıs"ta, TTK Karadon Müessese Müdürlüğü"ne ait Karadon Yeni Servis kuyusunda yerin 540 metre altında meydana gelen 30 madencinin öldüğü grizu patlamasıyla ilgili bilirkişi heyetinin raporu tamamlandı. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi öğretim üyelerinden oluşan bilirkişi heyetinin, soruşturmayı yürüten savcı Ahmet Kozan"a teslim ettiği 36 sayfalık raporda, galeri açmak için dinamit atılmasının ardından ortaya çıkan metan gazının, havalandırma vantilatörüyle galerinin içine sürüklendiğine dikkat çekildi.

ELEKTRİK DONANINI PATLAMAYA YOLAÇTI
Burada gazın patlamasına yol açan ateşleyici unsurun ise büyük olasılıkla yükleyici makinenin elektrik donanımı olduğu belirtilen raporda, “Büyük olasılıkla alevsızdırmazlık özelliğini yitirmiş donanım ve çalışmayan devre kesiciler olayın nedenidir. Tespitler sırasında kablo bağlantılarının yapıldığı kısımlarda bulunan ve sıkı şekilde kapatılması gereken kapakların uygun şekilde olmadığı görülmüştür. Ayrıca, yükleyici üzerinde aşırı sıcak yüzey oluşma olasılığı vardır” denildi.

SENSÖRLERİN KONUMLARI HATALI

Karadon Müessese Müdürlüğü"nde tesis edilen uzaktan gaz izleme sisteminin erken uyarı görevi yapmadığına dikkat çekilen raporda şöyle denildi:
“Herhangi bir gaz yükselmesi veya ani degaj meydana geldiğinde ocakta sesli-ışıklı ikaz olmamaktadır. Bu açıdan idare kusurludur. Metan gazındaki yükselme konusunda oldukça yeterli süre olmasına rağmen iş yerlerine gerekli ikazın ulaşmaması, bu altyapının sorumlusu olan idarenin kusurudur. Rapor defterindeki kayıtlarda gaz izleme sensörlerinin yerlerinin zaman zaman yüklenici firmanın çalışanları tarafından değiştirildiği ifade edilmekle birlikte, sensörlerin yerleştirme konumları hatalıdır.”

GAZ MASKELERİ YOK
Ölen işçilerin çoğunda gaz maskesinin bulunmamasının, yüklenici firmanın teknik elemanlarının kusuru olduğu vurgulanan raporda, işçilerin ocağa girerken aranması, maske taşımayanların ya da yasak madde (sigara, çakmak ve cep telefonu) taşıyanların ocağa sokulmaması gibi kontrollerin de idarenin sorumluluğunda olduğu ifade edildi.

OCAĞA PİKNİK TÜPÜ SOKMAK İSTEDİLER

Raporda, yüklenici firmada yapılan incelemeler sırasında ele geçirilen bir belgede, taşeron firma işçilerinin ocağa piknik tüpü sokmak istedikleri konusunda yükleniciye bilgilendirme yapıldığına dikkat çekildi. Ayrıca, cesedi bulunamayan işçilerden Engin Düzcük"ün asıl mesleğinin aşçılık olduğuna da vurgu yapıldı.

TAŞERONLAŞMA SORGULANMALI

Kömür çıkarmak için yer altında yapılan galeri açmak gibi hazırlık faaliyetlerinde TTK uzmanken, bu işlerin taşeron firmaya verilmesinin irdelenmesi gerektiği belirtilen raporda, “TTK"dan çok daha uzman olmayan ve kurumun ekipmanını kullanan yükleniciye işin verilmesinde sistemden kaynaklanan zorlama vardır. İşletmede bu yapılanmaya yol açan TTK üst yönetimi ve ilgili bakanlıkların karar ve onaylarının etkisi sorgulanmalıdır. Aynı altyapıyı kullanan iki farklı kurum ve iki farklı statüye sahip personel söz konusudur. Birisinin riskli davranışı diğerinin güvenliği için tehdit oluşturabileceğinden denetimin tek elden yapılamaması kaygı veren durumdur” görüşüne yer verildi.

YÜKLENİCİ FİRMA KUSURLARI

Raporda TTK ve yüklenici firmanın kusurları şöyle sıralandı:
“İdare ve yüklenicinin yönetim kadrosu, güvenli ortak denetim mekanizması kuramadıklarından dolayı ortak kusurludur. Degaj sondajlarını yaptırmamış, tali havalandırmayı tekniğine uygun tesis etmemiş ve iş yerlerinde sesli-ışıklı ikaz yapabilen metan detektörü bulundurmayan yüklenicinin ve denetimi gerçekleştirmeyen idarenin teknik elemanları kusurludur. Elektrik altyapısının ve alevsızdırmaz donanımın denetimindeki yetersizlik, idarenin ve yüklenicinin elektrikten ve elektro-mekanikten sorumlu teknik elemanlarının ortak kusurudur.”

13 KİŞİ ADLİYEYE SEVK EDİLDİ

Rapor doğrultusunda savcılık, aralarında Karadon Müessese Müdürü İsmail Güner ile İş Teftiş Kurulu Başkanlığı"nın hazırladığı raporda Gaz İzleme İstasyonu"nda çalışan ve patlamadan kısa süre önce tuvalete gittiği belirtilen maden mühendisi Taşkın Oruç ve puantajına bakmaya giden tekniker Özcan Güneyoğlu ile Yapıtek ortaklarından Halim Köse"nin de bulunduğu 10"u TTK"da, 4"ü Yapıtek"te çalışan 14 kişi hakkında gözaltı kararı aldı.
1 kişi bulunamazken, 13 kişi bugün polis tarafından ev ve iş yerlerinde gözaltına alınarak adliyeye sevk edildi. Savcı Ahmet Kozan tarafından ifadeleri alınan 13 kişiden TTK"da çalışan İsmail Güner, Taşkın Oruç, Özcan Güneyoğlu, Yaşar Albayrak, Vedat Küçükbükücü, Mustafa Küçük, Murat Taşçı, Koray Böcek ve Yapıtek"te çalışan Halim Köse, Kadir İpek ve Ali İhsan Kekik, tutuklanmaları talebiyle Sulh Ceza Mahkemesi"ne sevk edildi. Adları öğrenilemeyen 2 kişi ise savcılık tarafından tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Yapıtek"te çalışan 1 kişinin ise arandığı belirtildi.