Wikileaks"in hafta sonundan bu yana yayımladığı belgeleri neye göre seçtiği ve hangi sırayla yayımladığı uluslararası kamuoyunda en çok merak edilen noktalardan biriydi. Sitenin belgelerini paylaştığı beş yayın organından biri olan Le Monde"un yayın koordinatörü Sylvie Kaufmann, “Bizim seçtiğimiz belgeleri yayımlıyorlar” dedi.

Wikileaks daha önceki sızıntılarda on binlerce belgeyi bir seferde yayımlamıştı. Ancak bu kez dosyalar siteye her gün küçük paketler halinde yükleniyor.

Wikileaks"in belgeleri kamuoyuyla paylaşmadan önce anlaştığı Fransız Le Monde, İngiliz Guardian, Alman Der Spiegel ve İspanyol El Pais gazete ve dergilerinin incelemesine sundu. Guardian da belgeleri ABD"li New York Times"la paylaştı.

Le Monde Yayın Koordinatörü Kaufmann, Wikileaks"in bütün belgeleri bu beş yayın organına teslim ettiğini, gazetelerin editörlerinin yaptıkları seçimlere göre belgelerin kamuoyunun geri kalanının erişimine açıldığını söyledi.

Kaufmann ve anlaşmanın diğer tarafları, Wikileaks"e hangi belgelerin kamuoyuyla paylaşılması ve kimlerin isimlerinin gizlenmesi konusunda da danışmanlık yaptıklarını belirtti.

İSİMLER NASIL GİZLENİYOR?

El Pais Genel Yayın Yönetmeni Javier Moreno ise Madrid"deki ofisinden telefonla verdiği röportajda her kurumun belgelerdeki isimlerin gizlenmesi için farklı bir method önerdiğini ve “Wikileaks"in hoşuna gideni seçtiğini” söyledi.

Belgelerle ilgili haberler yayımlandıkça Wikileaks ilgili belgeleri kendi sitesinde yayımlıyor. Örneğin Guardian"da Perşembe günü Rus güvenlik yetkilisi Aleksandr Litvinenko"nun radyasyon zehirlenmesiyle öldürülmesiyle ilgili haberi yayımladığı sıralarda Wikileaks de konuyla ilgili üç belgeyi sitesine yükledi.

Geleneksel basın organlarıyla Wikileaks arasındaki bu yakın ilişki aynı zamanda çok sıra dışı bir gelişme zira ABD"nin hakkında soruşturma başlattığı bir kuruma çok açık destek verilmesi söz konusu.

WIKILEAKS GAZETECİLİK STANDARTLARINA UYDURULUYOR

Florida St. Petersburg"da bulunan Poynter Enstitüsü"nden gazetecilik etiği profesörü Kelly McBride, “Söz konusu örnekte, haber kanallarının çok açık bir biçimde farklı değerlere sahip bir kurumla ortaklık kurduğunu görüyoruz” dedi.

McBride bu sıra dışı işbirliğinin aynı zamanda geçmişte hassas olan bazı noktaları sansürlemeden belgeleri yayımlayan Wikileaks"i bazı gazetecilik standartlarına uymaya zorladığını da belirtti.

New York Times (NYT) gazetesinin genel yayın yönetmeni Bill Keller, okuyucularına, basın ortakları ve Wikileaks"e, açıklanmaması gerektiği düşünülen bilgiler konusunda önerilerde bulunduklarını belirtti.

Keller, “Tüm kalbimizle şeffaflığın tamamen iyi olmadığı konusunda ortak görüşe vardık. Basın özgürlüğü yayımlamama özgürlüğünü de içerir” dedi.

ORTAKLAR ARASINDA İŞBİRLİĞİ

Belgelerin sızdırılmasından günler önce, Assange ABD"nin Londra büyükelçisine başvurarak, ABD hükümetine belgeler kamuoyuna sunulmadan önce yayımlanmaya hazırlanmaları için kendisine gizlice yardımda bulunmasını istedi.

Bu isteği reddedilen Assange"dan, çalınmış olan belgeleri iade etmesi istendi. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü P.J Crowley, Assange"ın bu teklifini, “bir çeşit diyalog kurmak için yapılmış isteksiz bir hamle” olarak değerlendirdi.

ABD"li yetkililer, yayımlanacak belgelerin bazıları hakkında yetkililerin görüşünü isteyen New York Times'a önerilerde bulundu. Keller, “Basın organları, bu uygulamayı destekledi. Wikileaks de benzer şekilde hareket etmek istediğini gösterdi. Biz de haberlerin çıkarı adına, sitelerinde ne yaptıklarını takip edeceğiz” dedi.

Keller, AP haber ajansına gönderdiği e-mailde, yayımlanacak belgelerden isimlerin ve diğer hassas detayların çıkartılması hakkında Wikileaks"e tavsiyede bulunmalarının sorumlulukları kapsamında olduğunu belirtti.

ASSANGE NE YAPAR BİLMİYORUZ

Keller, Wikileaks"in ne yapacağı, düzenlemelerimiz konusunda nasıl hareket edecekleri hakkında kesin bir fikrimiz yok. Ancak katkılarımız birilerinin öldürülmesinin önüne geçecekse, bundan mutluluk duyarım” dedi.

Wikileaks, belgelerden oluşan hazinesini nihayetinde internet üzerinde yayımlayacağını belirtmiş olsa da, NYT sadece 100 kadar belge yayımlama amacında olduğunu ifade etti. Diğer birçok basın kuruluşu da, bu konuda NYT gibi hareket edeceklerini açıkladı.

Le Monde gazetesinin yazı işleri yönetmeni Sylvie Kauffman, sadece ilginç olan belgeleri yayımlamayı düşündüklerini, basın ortakları ve Wikileaks arasında ellerinde materyalin nasıl kullanılacağı konusunda “yazılı bir anlaşma olmadığını” belirtti.

A.A.