Analistlere göre Orban “iktidarda olmadığı yıllarda kendisini desteklemeyen elitlere karşı hazırladığı intikam planını uyguluyor.”

Başbakan Viktor Orban daha önce 1998-2002 yılları arasında başbakanlık yapmıştı. Orban o dönem, “Biz AB"ye değil, AB Macaristan"a ayak uydursun” demişti.

Avrupa Birliği"nin (AB) 1 Ocak"tan itibaren yeni dönem başkanı olmaya hazırlanan Macaristan"da Başbakan Viktor Orban"ın yeni medya yasası ülkenin geleceği ile ilgili tartışma yarattı. Gençliğinde komünizm karşıtı çalışmalarıyla tanınan Viktor Orban, 1998-2002 yılları arasında başbakanlık yapmış sonra koltuğunu Sosyalistlere kaptırmıştı. Macaristan"ı ve Orban"ı yakından takip eden analistlere göre, Orban nisan ayındaki seçimlerde tekrar iktidara gelene kadar kendisine oy vermeyen elitlere ve gazetecilere kin biriktirdi. Oyların yüzde 52.73"ünü alarak iktidar olunca da düzeni dilediği gibi değiştirmek için kolları sıvadı.
Başbakan Viktor Orban önce anayasayı değiştirmek için bir komisyon kurdu, sonra Yüksek Mahkeme"nin yetkilerini azalttı, hükümetin denetim mekanizmasını oluşturan ombudsman kurumunun fonunu kesti. Ancak Orban en çok geçtiğimiz günlerde onaylanan yeni medya yasasıyla tepki çekti. Orban, medyanın kontrolü için RTÜK benzeri bir konsey kurdu.

1 milyon dolar ceza yetkisi

Tüm üyelerini kendi partisinden atadığı konseyin görev tanımı ise “dengesiz haberciliği” ve “insan onurunu ezen haberleri” engellemek olarak yapıldı. Ayrıca suç haberlerinin süresinin toplam yayının yüzde 20"siyle sınırlandırılmasına karar verildi. Orban, konseye bu muğlak yasakları delen kuruluşlara 1 milyon dolara kadar ceza kesme yetkisi de verdi. Konseyin yalnızca Macar basınından değil, Macaristan"dan ulaşılabilen tüm basından, yani internetten de sorumlu olması ise tepki çekti. 1 Ocak"ta yürürlüğe girecek yasanın ilk etkileri ise görülmeye başlandı. Devlet televizyonunda programa katılan bir gazeteci yeni yasayı eleştirmeye başlayınca kanal anında yayını kesti.

Lüksemburg: Başkanlık yapmamalı

Meclisten bu ay geçen medya yasası AB ülkelerinde büyük tartışma yarattı. Almanya Başbakanı Angela Merkel yasayı ve Macaristan"ı yakından takip ettiklerini söylerken, Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn, “Bu yasa böyle bir ülkenin AB"yi yönetip yönetemeyeceği ile ilgili ciddi sorular oluşturuyor” dedi.

The Economist, The Washington Post gibi yayınlar için Macaristan"ı yıllarca takip eden gazeteci Anne Applebaum ise gelişmeleri, “Viktor Orban iktidarda olmadığı süre boyunca intikamını adım adım planladı ve şimdi planını yürürlüğe sokuyor. Orban diktatör olduğu için değil aşırı popüler olduğu için tehlikeli” şeklinde yorumladı. Son 20 yıldır demokratik seçimlerin yapıldığı NATO ve AB üyesi Macaristan bugüne kadar eski komünist ülkeler arasında başarı örneği olarak gösteriliyordu. Ancak analistler Viktor Orban"ın yeni girişimlerinin ülkenin uluslararası arenadaki yerini tehlikeye atabileceğini söylüyor.

MİLLİYET