Merhaba.
Değişik zamanlarda ulusal düzeyde yapılan söylemlere bakarsanız Avrupada orta sınıf buharlaşmıştır. Konuyu yerelden genele giderek rakamlarla irdelemek istedim.
Özellikle son yıllarda gerek dünyada gerek ülkemizde gerekse ilimiz Aydında toplumların % bir-ikisinin çok zenginleştiği, % 98’nin fakirleştiği bir dönem olmuştur.
1994 yılında yapılan tespitlere göre “ 40 – 50 yıl önce Milli Gelir’den aldığı pay yönüyle ilk sekiz il içinde olan Aydın (27.07.1994 tarihli Milliyet Gazetesi, “Aydın’da Kalkınma Atağı” başlıklı Aydın Valisi Kadir Uysal’ın demeci.) sahip olduğu toprak, su ve insan kaynakları potansiyele rağmen son yıllarda hak ettiği noktaya gelememiş özellikle, son on yılda gittikçe fakirleşmiştir.
-Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’dan kişi başına düşen milli gelir yönüyle;
-1988 yılında 1811 $ ve iller sıralamasında 14. sıradayken,
-2017 yılında 7.694 $ ve 2018 yılında 6.856 $’la 22.sıraya,
-2020 yılında 5.559 $ ve 45. sıraya gerilemiştir.
-Yukarıdaki Aydın rakamları, 2018 yılında Türkiye’de kişi başına düşen milli gelir olan 9.632 $’ın, 2019 yılında 9.208 $’ın, 2020 yılında 8,598 $’ın, altındadır. Sürekli düşen gelir eğilimi gerek il, gerekse ülke ölçeğinde yaşanmaktadır(TÜİK ilgili yıllar).
-Rakamlardan saptanan bulgu gerek Aydın’nın gerekse Ülkemiz’in gittikçe fakirleşmekte olduğumu gerçeğidir.
Yani Aydın İli son yetmiş yılda ülkemizde ürettiği Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) yönüyle sahip olduğu insan kaynakları, toprak ve su kaynakları yani tarım, turizm, gıda sanayi, madencilik, enerji potansiyeline rağmen hak ettiği değeri korumanın dışına 8.sıradan 2020 yılında 45. Sıraya gerilemiştir. Diğer bir deyişle Aydın, zengin potansiyeline rağmen gittikçe fakirleşmiştir. Her Aydınlının kendine sorması gereken bir soru.Neden?Merak edenlere çözüm önerimle berabar gelecekte açıklayacağım.Tabii ki merak edenlere!...
Bir kaynağa göre “Dünyanın en zengin yüzde 1'lik kesimi küresel servetin %82'sine sahip. Küresel ekonomik sistemin başarısızlığına işaret ediyor. Vergiden kaçınma, şirketlerin siyaset üzerinde artan etkisi, işçi haklarının uğradığı erozyon ve kemer sıkma politikaları gelir adaletsizliğindeki uçurumun derinleşmesinde başlıca nedenler. 2017 yılının başında aynı kaynağın raporunda Dünya nüfusunun yarısının servetinin 42 kişinin elinde olduğunu belirtti. (https://www.bbc.com/ İngiliz yardın kuruluşu Oxfam, (Oxford Committee for Famine Relief) 2 Kasım 2021 )
Dünyadaki eşitsizlik bölgeden bölgeye ciddi farklılıklar göstermektedir. 2016’da, ülkenin en çok kazanan %10’luk kesiminin (en üst %10’luk gelir dilimi) toplam ulusal gelirden tek başına aldığı pay Avrupa’da %37, Çin’de %41, Rusya’da %46, Kanada ve ABD’de %47; Sahraaltı Afrika, Brezilya ve Hindistan’da %55 civarındadır. Ortadoğu’da, tahminlerimize göre dünyanın en eşitsiz bölgesinde ise en üst %10’luk kesim ulusal gelirin %61’ine sahiptir.(Dünya Eşitsizlik Raporu 2018) Bu göstergeler bir yerde ülkelerin sosyal demokrasi yapılarını, adil gelir dağılımını bir ölçüde göstergelerini de yansıtmaktadır. Ne kadar demokrasi, ne kadar sosyal devlet o kadar adil gelir dağılım.
2018 yılı için Türkiye’de servet piramidinin en altında bireysel serveti 10 bin doların altında olan yetişkin sayısı toplam yetişkin nüfusun %82’sine tekabül ederken piramidin tepesinde bulunan yani bireysel serveti 1 milyon doların üstünde olan kişiler toplam yetişkin nüfusun %0.1’ine karşılık gelmektedir. Orta servete 10 bin-100 bin dolara sahip toplam yetişkin nüfus % 16’sı, 100 bin- 1 milyon dolar servete sahip nüfus %1,9 karşılık gelmektedir. (https://www.seffaflik.org.Uluslararası Şeffaflık Derneği)
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2020 yılına ilişkin Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması sonuçlarına göre; en yüksek gelire sahip yüzde 20'lik grubun toplam gelirden aldığı pay %47.6'ya yükselirken, en düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun aldığı pay %6.1'e düştü. Yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0,4 puanlık artış ile %13,9 oldu. Taksit ödemeleri veya borçları olanların oranı %70,4 oldu. Nüfusun %58,3'ü evden uzakta bir haftalık tatil masraflarını karşılayamadı. Nüfusun %11,5'i konut masraflarının hanelerine çok yük getirdiğini beyan etti. Finansal sıkıntıda olma durumunu ifade eden "maddi yoksunluk oranı" %26.5'tir.
- Artan çalışabilir nüfus ve işsizliğe karşın yılda ortalama 459 kişi iş bırakmış, işsizlik % 12’ye ulaşmıştır (TÜİK, Temmuz 2021); Asgari ücretle çalışan oranı İspanya’da yüzde 1,1, Çekya’da yüzde 1,9 ve Macaristan’da yüzde 3,2. AB’nin büyük ülkeleri İngiltere’de ise yüzde 4,9 ve Fransa’da yüzde 8,3, Yunanistan’da yüzde 6,2, (https://tr.euronews.com/2020/12/07/) 2021 yılında Türkiye’de yüzde 55 olduğu tahmin edilmektedir.İşgücü 33.898.000, istihdam edilen 30.144.000 kişi (yüzde 55’i 16.579.200 kişi asgari ücretli), işsiz 3.544.000 (TÜİK; Eylül 2021). Buna göre Türkiye’de demokrasinin sübapı “orta sınıf” buharlaşmıştır. Avrupada değil.
Giderken 600 milyar Avro bütçe fazlası bırakan Eski Almanya Şansölyesi Merkel beni destekleyecektir…