Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut hamlesi olan, 250 bin konut, 100 bin altyapılı arsa ve 10 bin işyerini içeren ‘İlk Evim, İlk İşyerim’ kampanyası 13 Eylül’de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından açıklandı. Duyurulduğu andan itibaren büyük talep gördü, başvuruların alındığı e-Devlet sisteminde büyük yoğunluk yaşandı, banka şubelerinde uzun kuyruklar oluştu. Ayrıca vatandaş sosyal medya ve çağrı merkezi üzerinden ilgili kurumları soru yağmuruna tuttu. Projeye ilk haftasında 2 milyondan fazla başvuru geldi. Milyonların gündemi sosyal konut oldu ve akıllarda birçok soru var. İşte başvurudan teslim aşamasına kadar merak edilen soruların yanıtları… 1- Başvurular hangi tarihler arasında alınacak? Konutlara başvurular 31 Ekim’e kadar devam edecek. Arsa ve işyerleri için başvurular 10 Ekim’de başlayıp, 7 Kasım’da sona erecek. İlk gün ile son gün arasında başvurmak arasında hiçbir fark yok.2- Nasıl başvuru yapılır?Başvurular Ziraat Bankası, HalkBank şubelerinden ve E-devlet üzerinden yapılabiliyor.3- Başvuru bedeli var mı?Konutlar ve arsalar için 500 lira, işyerleri için 2 bin lira başvuru bedeli var. Kurada hak sahibi olunmazsa bu bedeller iade edilecek.4- Kimler başvurabilir? 18 yaşını doldurmuş her Türk vatandaşı başvuru yapabiliyor. Başvuruda İstanbul için 18 bin lira, diğer iller için 16 bin lira gelir sınırı var. Konuta başvuruda bulunanların kendileri, eşleri ve velayetleri altındaki çocukları üzerine tapuda kayıtlı konutlarının bulunmaması; TOKİ’den daha önce ev almamış olmaları şart. Arsa başvurularında arsa, işyeri başvurularında da işyeri sahibi olmamak gerekiyor.5- Başvurular hangi illere olabilir? Konutta, kişilerin başvuru yapacakları ilde bir yıl ikamet şartı var. Bunun dışında nüfusa kayıtlı oldukları illere yani memleketlerine de başvuru yapabilecekler. Arsada, arsanın bulunduğu belediye sınırları içerisinde ikamet etmek şartı var. İşyerlerinde ise projenin bulunduğu il nüfusuna kayıtlı olmak veya o il sınırlarında faaliyette bulunuyor olmak gerekiyor.GENÇLERE ÖZEL İMKAN6- Gençler ayrı başvuru yapabilir mi?Projede 18-30 yaş arasındaki gençler (14 Eylül 1992’den sonra doğanlar) için de kontenjan ayrıldı. 18 yaşının üzerindeki genç ayrı bir birey olarak değerlendiriliyor. Hane geliri, eşler/anne-baba geliri olarak hesaplanıyor. Tek başına şartları karşılayan hane içindeki gençler ayrı başvuru hakkına sahip. Yani anne babanın geliri, şartları aşsa hatta ev sahibi olsa bile çocuklar kendi adına başvuru yapabilir.7- Aileden hisse sahibi olanlar başvurabilir mi?Evet bu kişilerin de başvurusu alınacak. Tek şart üzerine ev, arsave işyeri tapusu olmamalı.8- Sonradan TC vatandaşı olanların başvurusu alınacak mı?TC vatandaşı olan herkes başvurabiliyor. Vatandaşlık için gayrimenkul alım şartı 250 bin dolar iken 400 bin dolara çıkarılmıştı. Bu şekilde vatandaşlık alanlar, evi olduğu için şartları karşılamıyor.9- Yurtdışında yaşayan Türkler nasıl başvuru yapabilir?Gelir şartını taşıyan yurtdışında yaşayan Türkler de başvuru yapabilir. Yurtdışı kazançları dikkate alınacak.2 YIL İÇİNDE TESLİM10- Hangi şehirde ne kadar kontenjan var?Evler 81 ilde 600 ilçede, arsalar 7 bölgede, işyerleri 28 ilde olacak. En fazla konut 50 bin adetle İstanbul’a yapılacak.11- Kuralar ne zaman çekilecek?Önümüzdeki yılın ilk çeyreğine kadar tüm kuralar tamamlanacak. Kuralar noter huzurunda, vatandaşların katılımıyla çekilecek.12- İnşaatlar ne zaman başlayacak, ne zaman teslim edilecek?Yapım ihaleleri etaplar halinde tamamlanacak. İlk temel ekimde atılacak. Konutların iki yılda teslimi öngörülüyor.KONUTTA 240 AY, İŞYERİNDE VE ARSADA 120 AYVADE13- Konutta daire tipleri ve ödeme planı nedir? Projede brüt 75 ve 85 metrekarelik 2+1’lerin fiyatı illere göre değişmekle birlikte 608 bin lira ile 770 bin lira arasında bulunuyor. Brüt 105 metrelik 3+1’lerin fiyatı ise 850 bin lira ile 950 bin lira arasında olacak. 240 ay (20 yıl) vadenin sunulduğu projede 2+1’lerin taksitleri aylık 2 bin 280 liradan, 3+1’lerin taksitleri aylık 3 bin 187 liradan başlıyor. Kura sonucu hak sahibi olanlar, evin bedelinin yüzde 10’u kadar peşinat ödeyecek.14- Taksit ödemeleri ne zaman başlıyor, taksitlerde artış olacak mı?Ödemeler, sözleşme imzalandığı tarihten itibaren başlayacak. Evin teslimiyle taksit ödemelerinin başlaması arasında 12 ay zaman olabilir, proje ve yerine göre değişebilir. Taksitler, her yılın ocak ve temmuz aylarında memur maaş artışı oranına göre yeniden belirlenecek. Bu oranın çok yüksek olduğu dönemlerde TOKİ, daha düşük bir oran açıklayabilecek.15- Arsa tipleri nedir, ödemeler nasıl olacak?Müstakil konutların yapılacağı arsalar 350 ila 500 metrekare büyüklükte olacak. Müstakil arsaların fiyatları 192 bin 500 liradan, taksitleri ise 1.604 liradan başlayacak. İkinci seçenek hisseli parseller olacak. Hisseli arsalar 112 bin 500 liradan başlayan fiyatlar ve 937 liradan başlayan taksitlerle vatandaşa sunulacak. Ödemeler 10 yıl vadeyle, faizsiz olacak. İsteyen yıllık isteyen aylık ödeyecek.16- İşyeri seçenekleri ve ödeme planı nedir?İşyerleri 50, 100, 150 ve 200 metrekare olmak üzere 4 kategoride olacak. İşyerleri 350 bin liradan başlayan fiyatlar ve 2 bin 633 liradan başlayan taksitlerle satışa sunuluyor. En büyük işyerinde fiyat 1 milyon 300 bin liraya çıkacak ve 9 bin 750 liralık taksitlerle ödeme imkanı sağlanacak. İhale sonrası yaklaşık dükkan bedeli üzerinden yüzde 10 peşinat bedeli alınacak. Kalan bakiye borç, banka sözleşmesi sonrasında başlamak üzere 120 ay vade ile ödenecek. 6 aylık dönemlerde memur maaşı artış oranında artış uygulanacak.DEVLETTEN FİYAT DESTEĞİ17- Devlet fiyatların ne kadarını sübvanse ediyor?Konutlarda ve işyerlerinde yüzde 40, arsalarda yüzde 30 olmak üzere projede devlet sübvansiyonu sağlandı. İlk etap maliyeti 422 milyar lira olan projede devletin 177 milyar liranın üzerinde sübvanse yapacağı belirtildi.18- Peşinat ödemeleri için kamu bankaları destek sunacak mı?Daha önce kamu bankaları, TOKİ’den ev alanlara peşinat ödemelerinde imkanlar oluşturmuştu. Bu projede de peşinat için uygun ödeme imkanlarının sağlanması bekleniyor. 19- Evlerin satışı ve kiralaması yapılabilecek mi?Borcu bitmeden konutlar devredilemeyecek, satılamayacak. Kiralama yapılabilecek.20- Daha önce evini satanların başvurusu alınıyor mı?Gelir beyanı, başvuru tarihi itibarıyla dikkate alınıyor. Yani bundan bir süre önce evini satan kişinin de hakkı var.YALAN BEYANA SIKI DENETİM21- Yanıltıcı ve yanlış beyan ile hak sahibi olanlara karşı nasıl bir önlem alınacak?Sistemler öncelikle maaş ve tapu beyanlarına göre kişinin başvurusunu ya kabul ediyor ya da reddediyor. Ancak bir istismar tespit edilirse konuta el konulacak ve ödemeler geri verilmeyecek.22- Arsada hak sahibi olup, ev yapılmazsa ne olur?Arsalara ev yapmak zorunlu, başka bir amaçla kullanılamaz. Evleri 2 yıl içinde bitirme zorunluluğu bulunuyor. Esnaf-sanayici olmayanlar işyerine başvurabilir mi?23- Esnaf-sanayici olmayanlar işyerine başvurabilir mi?İşyerine başvuranların ustalık belgesi, işyeri açma belgesi, ilgili oda kayıt belgesi veya vergi mükellefi olması gerekiyor. E-ticaret yapanların ise nace kodu gibi bilgileri ibraz etmesi isteniyor.24- Arsalara müşterek başvuranlar nasıl bir yol izleyecek?Müşterek parseller için kura çekimi yapıldıktan sonra parsel bazlı ortaklar (7 ve üzeri ortaklar için), 3 ay içinde konut yapı kooperatifi kuracak olup, bu taşınmazdaki yapım süreci kooperatif kanuna göre yürütülecek.25- Arsaya başvuranın evi olabilir mi?Tarla, arsa hisse sahibi olan kişiler konut için başvuru yapabilecek. Ancak arsa için başvuruda bulunan kişinin üzerinde ev, arsa ve işyeri bulunmaması gerekiyor.