VAN’da meydana gelen 7.2’lik depremin ardından birçok binanın yıkılması, dikkatleri kentsel dönüşüme çevirdi. Van’da yaşanan enkaz görüntülerinin yeniden yaşanmaması için Türkiye’deki 18 milyon konutun depreme dayanıksız olanlarının yeniden inşa edilmesi gerektiğine dikkat çekiliyor. Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER), Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER), İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) gibi sektörün önde gelen kuruluşları öncelikle Türkiye genelindeki dayanıksız yapıların belirlenip, ardından kat mülkiyeti kanunun değiştirilmesiyle kamu-özel sektör işbirliğiyle ‘milli bir dönüşüm seferberliğinin’ başlatılması gerektiğini belirtiyor. Kuruluşlar, Van’a hızlı bir destek sağlayabilmek için de maddi yardım yapmayı ve evsiz kalan vatandaşlara konut imkanı sağlamayı planlıyor.
KONUTDER Başkanı Ömer Faruk Çelik, Van’daki konut sorununu çözmenin kısa vadeli bir çözüm olacağını, uzun vadede tüm Türkiye’de seferberlik başlatılması gerektiğini belirterek, şunları söyledi: “Öncelikle, belediyelerin çalışmasıyla tüm illerdeki depreme dayanıksız binaların belirlenmesi gerekiyor. 5 yıl sonra, 10 aynı manzarayı görmek istemiyoruz. İmar Kanunu 1984’te çıkarıldı. O yıldaki Türkiye gerçeğiyle şimdiki gerçek aynı değil. Kat Mülkiyeti kanunu da aynı şekilde. Bugünkü kanunlarla bir çözüm göremiyorum. Biz devletten bedava arsa ya da teşvik beklemiyoruz. Kanuni altyapıların hazırlanmasıyla kamu-özel sektör işbirliğinde bir dönüşüm hareketi başlatılabilir.”
Geriye dönük çalışma
GYODER Başkanı Işık Gökkaya, 18 milyon konutun yüzde 45’inin dönüştürülmesi halinde, her konut için 75 metrekare büyüklük hesaplandığında toplam 625 milyon metrekarelik inşaat yapılacağını belirtirken, kentsel dönüşüm için yapılması gerekenleri şöyle sıraladı: “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın geriye dönük bir çalışma yaparak, Deprem Yönetmeliği çıkarılmadan önce yapılan binaların envanterini hazırlaması gerekiyor. Fay hattı üzerinde kalan konutların belirlenmesi gerekiyor. Kat mülkiyeti kanununun çok kısa sürede değiştirilmesi ve 1/100 binlik planların yapılması lazım. Ayrıca imar haklarının transferi ve menkulleştirilmesi de önemli. Devlet bu şekilde destek verirse, bu gördüğümüz enkaz manzaralarını görmeyiz. Çünkü finansmanı olsa bile, firmaların bu işin altından tek başına kalkması çok zor.”
Müteahhitler ne dedi
Nazmi Durbakayım: “Artık milli bir seferberliğe geçilmesi lazım. Kötü yapı stoklarının, depreme dayanıklı yapılmasını kat mülkiyeti kanunu engelliyor.”
Ali Ağaoğlu; “TOKİ’nin Van’daki binalarında en ufak bir çatlağı yok. Devletin organizasyon yapması lazım, biz seve seve üzerimize düşeni yaparız.”
Serdar İnan: “Bölgede inşaat bedeli metrekare başına 500 lira olan konutlar inşa edilebilir. Devlet arsa temini, harç teşviği verirse maliyeti 25 bin lira olan 50 metrekarelik daireler yapılabilir.”
