1 Mayıs'ın anlamı ne?

Akın Yakan

30.04.2018 - 11:30 Yayınlanma

1 Mayıs nedir?

Kapitalizme karşı insanca yaşama mücadelesinin simgesidir.

Kapitalizmin ilk ortaya çıktığı, 1700’lerin sonlarında-1800’lerin başlarında, işçiler için çalışma ve yaşama koşulları son derece kötüydü. Kapitalizmin vahşi dönemi olarak adlandırılan bu dönemde işçiler uyumanın ve yemek yemenin dışında kalan zamanları sürekli çalışıyorlardı. Günlük çalışma süresi 16 saati buluyordu. Böylesine ağır koşullarda çalışan ve yaşayan işçilerin ömürlerinde pek uzun olmuyordu. O yıllarda işçilerin ortalama ömrü 35-40 yıl civarındaydı.

O yıllarda işçiler hayatlarına kasteden bu çalışma süresinin azaltılması hayati önemde bir talepti. Bu talep etrafında örgütlenen işçiler, grevler yapmaya, gösteriler düzenlemeye başladılar. Çok geçmeden bu mücadele ilk sonuçlarını verdi. 1850′li yıllarda ABD ve İngiltere’de günlük çalışma süresini 10 saate indiren yasalar kabul edildi.

1860′lı yıllarda ABD’de günlük çalışma süresini 8 saate indirmeyi amaçlayan örgütlenmelere gidildi, dernekler kuruldu ve grevler, gösteriler yapıldı. Düşük ücrete ve uzun iş gününe karşı sürdürülen bu mücadele 1. Enternasyonal’in 1866 yılında toplanan kongresinde yasal çalışma süresinin 8 saat olması talebinin kabul edilmesiyle uluslararası bir boyut kazandı.

Düzenlenen grevler ve gösteriler güvenlik güçleri tarafından zor kullanılarak bastırılmaya başlandı. 1884-1886 yılları arasında ABD’de, Japonya’da Fransa’da Rusya’da 8 Saatlik iş günü talebiyle grevler yapıldı.

1868’de ABD Kongresi 8 saatlik işgününe ait bir yasayı kabul etti. 1880’lı yıllarda sekiz saatlik işgününün özel sektörde yaygınlaşması için Örgütlü Meslekler Federasyonu tarafından büyük gösteriler düzenlendi.

İmtiyazlı aileler eliyle yeşertilmeye çalışılan vahşi kapitalizmin beşiği ABD’de örgütlü iki işçi sendikasından biri olan Örgütlü Meslek ve İşçi Sendikaları Federasyonu 8 saatlik işgünün yasallaşması talebiyle 1 Mayıs 1886 tarihinde ülke çapında grevler ve gösteriler düzenlenme kararı aldı.

1 Mayıs 1886 günü ABD’de 10’dan fazla kentte 350 bin dolayında işçinin katıldığı gösteriler yapıldı. Şikago’daki 1 Mayıs gösterilerine ise 80 bin kişi katıldı. Milwaukee kentinde düzenlenen gösteriye polis silahla müdahale etti. Polisin göstericiler üzerine ateş açması neticesinde dokuz işçi öldürüldü. Gösteriler sonrasında bazı işyerlerinde 10 saatlik iş günü 8 saate indirildi. 1 Mayıs’ın daha sonra İşçilerin Uluslararası Birlik Mücadele ve Dayanışma Günü olarak kutlanması esas olarak 1 Mayıs 1886’da düzenlenen gösterilerle ilgilidir.

2. Enternasyonalin (Uluslararası İşçi Derneği) 1889 Paris kongresinde ise 1 Mayıs’ın İşçi sınıfının uluslararası düzeyde birlik mücadele ve dayanışma günü olması kabul edildi.

Zaman ve koşullar değişti işçi kavramı, emekçi (yani emeği ile çalışıp kazanarak yaşamını idame ettiren) olarak genişletildi.

Zaman içinde kapitalizmin ve koşulların değişmesi, vahşi kapitalizmin ulusal ve uluslararası düzeyde sömürüde sınır tanımaması, 1 Mayısın anlamını daha da belirginleştirdi.

Kapitalizmin tek gayesi para kazanmaktır. Her ne pahasına olursa olsun, her ne şekilde bedel ödenirse ödensin kapitalizmin umurunda değildir. 21.Yüzyılda kapitalizm, insanların emeğinin sömürüsünden çok daha ilerlere gitmiştir. Devletlerin, kıtaların, doğanın sömürüsüne kadar.

Kapitalizm için;

İnsanların ölmesinin, savaş çıkmasının,

Çevrenin, doğanın kirlenmesinin ve yok olmasının,

Ormanların yok edilmesinin,.

Çocukların ölmesinin,

Bir ülkeye atom bombası atılmasının,

Petrol uğruna ülkelerin işgal edilmesinin,

İlaç satabilmek uğruna hastalıklar yaratmanın,

İsteklerini yerine getirmeyen insan veya insanların öldürülmesinin,

Hükümetlerin devrilmesinin,

İç savaşlar çıkartılmasının,

Hayvanların katledilmesinin,