Devrim Hoca"ya Ziraat"ten büyük ayıp Ünlü ressam Prof. Dr. Devrim Erbil, 1973"te Emekli Sandığı"nın Eskişehir"deki lojman binasına 6 ay uğraşıp yaklaşık 35 metrekarelik bir pano yaptı.

Bina, 1983"te Ziraat Bankası"na geçti. Banka, 2003"te binayı tadilata soktu. Prof. Dr. Erbil, 2009"da gittiği Eskişehir"de panonun tadilatta yıkıldığını öğrendi ve “Evladımı yitirmiş gibiyim” diyerek bankadan 375 bin TL tazminat talep etti. Bankanın avukatı ise her yapının eser olarak nitelendirilemeyeceğini iddia etti.

Türkiye"nin ünlü ressamlarından Prof.Dr. Devrim Erbil"in Ziraat Bankası aleyhine Eskişehir"de açtığı 375 bin TL"lik maddi manevi tazminat davasına “eser” tartışması damga vurdu. Banka avukatı, Prof.Dr. Erbil"in “eserim” dediği panonun eser olmayacağını iddia ederek her yapının “eser” olarak nitelenemeyeceğini savundu.

"Bunu herkes yapar" savunması

Davalı banka, avukat Ahmet Özdemir panonun bulunduğu binanın, 1983"te kendilerine geçtiğini, 2003"te taşınmazda tadilat yaptıklarını kaydetti. Avukat Özdemir, her yapının eser” olarak nitelenemeyeceğini savunarak, Prof. Erbil"in çalışmasının “eser” olup olmadığının tespit edilmesi gerektiğini öne sürdü. Özdemir “Her yapı eser olarak nitelendirilemez. Öncelikle panonun fikir ve sanat ürünü olmadığının tespiti gerekir. Çünkü herkes tarafından yapılabilecek ürünler fikir ve sanat eserleri kanununa göre eser sayılamaz” dedi.

Fikri çabanın ürünü olması gerekir

Özdemir, dilekçesinde bir eserin sanat ürünü olabilmesi için Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) anlamında eser olarak kabul edilebilmesi için şu şartları taşıması gerektiğini öne sürdü: “Sahibinin hususiyetini taşıması, sahibinin hususiyetini yansıtacak düzeyde şekillenmiş olması ve fikri çabanın ürünü olması gerekir”

750 bin TL istedi!

Banka kayıtlarında böyle bir panonun varlığını tespit edemediklerini öne süren avukat Özdemir, yanıt dilekçesinde, Prof. Erbil ile ilgili ilginç bir iddiaya da yer verdi: “Davacı, panonun "küçük ve sembolik" bir örneğinin yapımı için kurumumuzdan önce 750 bin TL, daha sonra 500 bin TL gibi şaşkınlık yaşatan büyük bedeller takip etmiştir.”

375 bin TL tazminat istiyor

Prof. Dr. Devrim Erbil, 14 Nisan 2010"da Eskişehir 3. Asliye Hukuk Mahkemesi"ne başvurarak, Ziraat Bankası"na maddi-manevi tazminat davası açtı. Prof. Erbil, açtığı davanın gerekçesini şöyle anlattı: “Emekli Sandığı"nın, Eskişehir 2 Eylül Caddesi 68 numaradaki lojman binasına, bu ili simgeleyen, 1.85x19.00 boyutlarında bir pano yaptım. Metrekaresinde 10 bin mozaik taş kullandığım panoyu, 10 kişi, 6 ayda tamamladık.” Prof. Erbil, kendisinin haberdar edilmesi durumunda, panosunu buradan alıp başka bir yere monte edebileceğini, hatta kendisinin alabileceğini savundu.

Bir çare bulacağız!

Banka yetkililerine noter kanalıyla, panosu hakkındaki düşencelerini sorduğunu kaydeden Prof. Erbil, “Her seferinde bana, bir çare bulacaklarını söylediler, ancak herhangi bir teklif getirmediler. Ben, onlara, panoyu yeniden yapmayı ve Eskişehir"de diledikleri yere monte etmeyi teklif ettim” iddiasında bulundu. Yanıt gelmeyince bu davayı açmak zorunda kaldığını savunan Prof. Erbil, “Büyük bir emek verdiğim, benim için büyük övünç ve mutluluk kaynağı olan eserimin hoyratça, haksız ve nedensiz olarakyok edilmesi, benim adeta evlat acısıyla eş değerde acı çekmeme neden olmuştur” diyerek, bankanın kendisine 300 bini maddi, 75 bin TL de manevi tazminat ödemesini istedi.

Sanatçıları da böldü

- Mimar Sinan Üniversitesi "nden Yard.Doç. olan İrfan Okan, “Devlet sanatçısı olmuş bir insanın yaptığı iş zaten eserdir. O pano zaten orası için özel olarak tasarımlanmış yapıt niteliğindedir. Evet eser satın alınmış olunabilir ama onun üstüne yapılacak herşeyden sanatçısının haberinin olması gerekir. Eser yerinden sökülebilir ama imha edilemez. Sanatçısına saygısızlıktır bu. Banka kamu adına eseri saklamakla yükümlüdür” diye konuştu.

Parasını verdikten sonra...

- Devlet Başarı Ödülü Sahibi Ressam - Heykeltraş Prof. Yaşar Sami Gökgöz, “Satın alınmış ya da ısmarlanarak yaptırılmış eserin kaderi alıcının, yani yeni sahibinin sanata olan sevgisine saygısına bağlıdır. Devrim Erbil çok sevdiğim bir sanatçıdır ama bu konuda haklı olduğunu söyleyemem. Parasını verdikten sonra eserin tüm haklarını satın almış olursunuz. Eseri isterseniz en güzel köşede sergilersiniz, isterseniz vurur duvara parçalarsınız“ dedi.

vatan