Tehlikenin farkında olmak ve kontrolsüz kilo alımına dur demek için sağlıklı beslenme ilkelerini yaşam tarzı haline getirmek gerekiyor. Yazı dizimizin amacı da bu. Sık alınıp verilen kilolara, sağlıksız diyetlere, bilimsel olmayan bilgilere itibar etmemek ve doğrularla kilo vermek. Unutmayın; kılavuzu bilimsellik olan diyetler ve doğru beslenme yöntemleriyle ideal kilonuza kavuşabilirsiniz.
 
Geçmişte sadece ABD’nin sorunu olduğu düşünülen obezite, artık Avrupa ülkeleri için de bir tehdit halini almış durumda. Bu sorun ülkemizi de etkiliyor. Diyetisyen Gizem Şeber, Türkiye’de 1990’lı yıllarda yüzde 18.6 olan obezite görülme oranının, 2000 yılında yüzde 21.9’a yükseldiğini belirtiyor. 2010 yılında yapılan TURDEP-2 çalışması sonuçlarına göre ise kadınlarda obezite görülme oranı yüzde 44.2’ye, erkeklerde ise yüzde 27.3’e yükselmiş durumda. ‘Morbid obez’ adı verilen 3. derece obezlerin oranının ise yüzde 3 civarında olduğu belirtiliyor.
 
KİLO YAĞDAN GİTMELİ
 
Ülkemizde obezite oranının gün geçtikçe artmasına neden olan en temel yanlışın, hızlı zayıflama amacıyla yapılan yanlış diyetler olduğu belirtiliyor. Kısa zamanda çok kilo vermeyi vaat eden bu diyetler nedeniyle zayıf bir yaz geçirmek isteyenler, su ve kas kaybederek kilo veriyor. Diyetisyen Gizem Şeber, “Oysa sağlıklı bir diyette toplam kilo kaybının yüzde 50-75’inin yağ kitlesinden verilmesi gerekir” diyor. Aksi takdirde metabolizma yavaşlıyor ve bir süre sonra verilen kiloların hepsi hatta daha fazlası geri alınıyor. Her yıl ortaya atılan ve bilimsel geçerliliği olmayan diyetler yüzünden baharda toplumca zayıflayıp, her yılın sonunda biraz daha şişmanlamamız ise çarpıcı bir gerçek olarak dikkat çekiyor.
 
EN SAĞLIKLI KİLO KAYBI AYDA 4-6 KİLO
 
Diyetisyen Şeber, her yıl ünlü olan dönemlik diyetlerin, yeni zayıflama mucizelerinin, zayıflatan bitkilerin ve çayların hep gündemde olacağını ancak kişiye özel diyetin hiçbir zaman eskimeyeceğini söylüyor. “Başkasının elbisesine sığmaya çalışmak kişiyi her zaman mutsuz eder” diyen Şeber, bu nedenle kişiye özel olmayan diyetlerle uzun dönem başarı elde etmenin mümkün olmadığına dikkat çekiyor Yaş, cinsiyet, metabolik hız, kas ve yağ kitlesi miktarı, sağlık durumu, kan bulguları, kullanılan ilaçlar, sevilen veya sevilmeyen besinler, sosyo-ekonomik durum, iş koşulları ve kişisel özellikler göz önünde bulundurulmadan hazırlanan veya uygulanan diyetler kişiyi kısa bir dönem için zayıflatsa da, yeniden kilo almak kaçınılmaz hale geliyor. Kişisel özelliklere göre değişmekle birlikte, en sağlıklı kilo kaybının ayda 4-6 kilo arasında olduğu belirtiliyor.
EN SIK ZAYIFLAMA HATALARI

- Tek gıda diyetleri. (Protein diyeti, karbonhidrat diyeti, vb...)
 
- 1000 kalorinin altındaki diyetler.
 
- Kişinin aynı sonucu alacağı düşüncesiyle akraba, komşu veya arkadaşının diyetini yapması.
 
- Her yeni çıkan ürünün mucize gibi görülüp hemen denenmesi.
 
- Zayıflamak için sadece tek bir besin veya içecekten medet umulması.
 
- Kontrolsüz ve aşırı spor yapılması.
 
KADINLAR ARTIK BASEN YERİNİ GÖBEKTEN KİLO ALIYOR
 
Diyetisyen Gizem Tutar, kadınlarda genellikle, ‘armut tipi yağlanma’ adı verilen basen bölgesinden kilo almanın daha yaygın bir sorun olduğunu, son yıllarda kadınların da erkekler gibi göbek tipi yağlanmayla karşılaştıklarını söylüyor. Bunun en büyük nedeninin gözden kaçan ensülin direnci sorunu olduğu belirtiliyor. (Ensülin direnci, şeker hastalığına davetiye çıkaran ama aynı zamanda gelecekte şeker hastası olma riskinizi ortaya koyan bir öncül sağlık sorunudur.) Ensülin direnci olanların, karın bölgesinden yağlanmaları dikkat çekiyor. Bu durum ensülin direncini artırıyor, artan ensülin direnci ise karındaki yağın artmasına neden olarak bir kısırdöngüye yol açıyor. Bu nedenle yetişkin herkesin ailesinde diyabet olup olmadığını dikkate almadan doktor kontrolünden geçmesi öneriliyor. Erkeklerin, hormonal yapıları nedeniyle basen bölgesinden yağlanmalarının neredeyse imkânsız olduğu belirtiliyor.
 
SAĞLIKLI BİR DİYET İÇİN BU BESİNLERİ TÜKETİN
 
Kalsiyumlu gıdalar: Özellikle yarım yağlı süt, kaymaksız yoğurt ve kefir.
 
Yağsız et çeşitleri: Yağı alınmış kırmızı et, derisiz tavuk ve hindi.
 
Balık: Haftada 2-3 kez.
 
Salatalar, çiğ sebzeler: İstediğiniz kadar.
 
Tahıllar: Tam tahıllı ekmek çeşitleri, bulgur, integral makarna.
 
Meyveler: Çeşidi ve miktarı kişiye göre değişmeli.
 
Kuruyemişler: Günde 1 avuç kavrulmamış fındık, badem, ceviz.
 
Yulaf ürünleri: Yulaf ezmesi, yulaf kepeği.
 
Su:  Kadınlar için günde 9, erkekler için ise günde 13 bardak. (Amerika Sağlıklı İçecek Paneli verilerine göre.)
 
METABOLİZMAYI HIZLANDIRAN BESİNLER
 
Yeşil çay: Günde 2-3 kupa içilmeli.
 
Yağsız et çeşitleri: Protein içeren gıdalar metabolizmayı hızlandırır.