Kuşadası Yerel Tarih Araştırmaları Derneği(KUYETAD)’nden yapılan açıklamada, “Efes Antik Suyolunun bir kısmını kullanılarak 1600’lü yılların başında Sürtek ve Değirmenderesi kaynaklarından Kuşadası kent merkezine su getirilir. Yaklaşık 400 yıllık tarihi olan Osmanlı Suyolu’nu Ahmet Pınarı Mevkisi’nden itibaren kente doğru gezerek ve su yapıları hakkında (KUYETAD) Kuşadası Yerel Tarih Araştırmaları Derneği olarak bir bilgilenme gezisi düzenledi. Araçla Ahmet Pınarı notasına gidip, oradan kente doğru suyolu üzerinden yürüyerek gelindi. Güzergah; Ahmet Pınarı, Kalafat Tünelleri, Damlacık/ Hacı Salih Çeşmesi, Göcek Kavağı, Sanayi, Söke yolundan Meram’a su hattı, Kemerönü Mevkisi’nde Büyük Kemer, Zeybek Otel Kuyusu, Har Har Çeşmesi, Subaşı Tepesi Su Hattı Ayrım Noktası biçiminde gerçekleşti. Gezi sırasında, uzmanlar tarafından Tarihi Osmanlı Suyolu katılımcılara anlatıldı“ denildi.
Suyolu gezisine katılanlar, önümüzdeki günlerde su hattının kent içindeki izini sürmek üzere bir gezi daha düzenleyecekler. Büyük Kemer’den sonra su hattının kent içine nasıl dağıldığı, hangi sokak ve çeşmelere su verildiği, su yapı örnekleri su yapı örnekleri gezilerek anlatılacak. Yerel tarih Derneği önümüzdeki günlerde bu konuda bir program yapacak.
Geziye katılanlar; “kent tarihi ile ilgili böylesi bir geziden gerçekten memnun olduk. Gerek antik dönem ve gerekse de Osmanlı’nın 1600’lü yılları başında Kuşadası’na ne zorluklarla su getirildiğini yerinde gördük. Geziyi gerçekleştiren Kuşadası Yerel tarih Derneği’ne teşekkür ederiz” dediler.
KUŞADASI- OSMANLI SUYOLU NEDİR?
İkibin yıl önce antik Efes’e yaklaşık 40 km yol katederek Değirmenderesi ve Mersinlidere kaynağından su götürülmüştü. Roma dönemi suyolu eğimli arazi üzerinde suyun “cazibesi” ile taş kanallarda akarken; bazen toprak altından ve tüneller aracılığıyla, bazen de su kemerleri yoluyla Efes’e ulaştırılmıştı. 1600’lerin başında Kuşadası’na Değirmenderesi ve Mersinlidere kaynağından ve eski antik su hattı kullanılarak su getirilmişti. Osmanlı dönemi yapılan su hattı Damlacık Pınarı alanına kadar antik suyolu hattını kullanmıştı. Bu noktadan sonra ise Osmanlı yetkilileri yeni bir hat yaparak; Göcek Kavağı Su Deposu, bugünkü Adasan Sanayi üzerinden Meram- Büyük Kemer’e su getirilmişti. Büyük Kemer’den sonra da su hattı kentin sokaklarına ve evlerine ulaştırılmıştı.