Dünyanın önde gelen elektrikli süpürge üreticilerinin, süpürgelerin verimliliğini ölçmek için yaptıkları testlerde kullanmak üzere toz aramaya başlaması üzerine, yapay toz dünya çapında önemli bir meta haline geldi.
Ev işi nankördür. Eviniz ister parke, isterse halı kaplı olsun daha dün süpürdüğünüz yerler, ertesi gün yine toz deryasına döner. Bunca tozun nereden geldiğiyse ev hanımlarının bir türlü yanıt bulamadığı başlıca bilmecedir. Helmut Parr elektrikli süpürgenizin torbasında bulunan her türlü ayrıntıyı biliyor. Hem de en küçük zerreciğe kadar...
Helmut Parr, "Toplanan bu ince toz büyük oranda her gün çevremizde, sokakları kaplayan kuvars tozu ve kaya tozu ile trafik ve sanayinin neden olduğu ağır metal tozlarından oluşuyor" açıklamasını yapıyor.
Almanya'nın Essen kentinde bulunan Alman Kömür Çelik Limited Şirketi'nin toz analisti Helmut Parr, "Buna saç, deri parçacıkları, iplik ve giysi parçaları ile hav ekleniyor. Elbette kedi, köpek, tavşan gibi evcil hayvanların tüylerini de unutmamak lazım" diyor. Parr, bunu nereden mi biliyor? Helmut Parr ve ekibi bu özel karışımdan yılda en az iki ton üretiyor. Ancak tabii ki evlerimizi daha çok toza bulamak için değil, dünyanın önde gelen elektrikli süpürgelerinin randımanını ölçmek üzere.
Silikozis araştırmalarından toz üretimine
Almanya'da bulunan zengin kömür yataklarının bu ülkenin sanayileşmesinde önemli rol oynadığı dönemde Alman Kömür Çelik Limited Şirketi maden işçilerini kronik akciğer hastalığı silikozisten korumak için çalışma ve araştırmalar yürütüyordu. Almanya'da enerji üretiminde kömürün payının giderek azalması sonucunda şirket kendine yeni çalışma alanları aramaya başladı.
Helmut Parr bundan yaklaşık on yıl önce elektrikli süpürge üreticilerinin testlerde kullanmak üzere özel olarak üretilmiş toz aradıklarını duyunca hiç düşünmeden kolları sıvadıklarını belirtiyor: "Başlangıçta arkadaşlarımıza, akrabalarımıza, tanıdıklarımıza, iş bağlantılarımıza danışıp onlardan bize elektrikli süpürgelerinin torbalarını göndermelerini rica ettik. Amacımız öncelikle ev tozunun içinde tam olarak nelerin bulunduğunu analiz etmekti. Bu araştırmayı daha sonra Avrupa çapında genişlettik. Bu sefer tatil dönüşü yazlıklardan, otellerden elektrikli süpürge torbaları topladık."
Tozdan toza fark var
Araştırmalar kırsal kesimde oturanların evlerinde daha çok ot parçaları gibi organik maddeler bulunurken, büyük kentlerde yaşayanların evinde daha çok ağır metal tozları olduğunu ortaya koymuş. Ekip bu bulgularla yapay ev tozu için en ideal karışımı hazırlamış.
Yapay toz üretimi dünya çapında önemli bir meta haline geldi
Parr bunun düşünüldüğü kadar kolay olmadığını belirtiyor: "Şu anda bir karıştırıcının önünde bulunuyoruz. Büyük iplik parçaları, saç, hav, kum taneleri ve çok ince haldeki tozu normalde evlerimizde bulunduğu gibi homojen bir şekilde karıştırmak oldukça güç."
Sır gibi saklanan toz formülü
Helmut Parr karışımlarının formülünü sır gibi saklıyor. Ancak yapay olarak hazırlanan ev tozunun dünya çapında çok önemli bir ihraç maddesi haline geldiğine dikkat çekiyor.
Sürekli çalışan hava temizleme sistemlerine rağmen yapay ev tozu üretmek zahmetli bir iş. Her gün üretim tamamlandıktan sonra etrafın dip bucak iyice süpürülmesi gerekiyor.
© Deutsche Welle Türkçe
