Aydın'da ev hanımları tarafından aile bütçesine katkı sağlamak amacıyla yaklaşık bir asırdır Salı günleri Aydın Merkez Veysipaşa Mahallesi"nde bulunan El Emeği Çarşısı"nda el emeği göz nuru çeyizleri satmaya çalışan bayanlar, eski günleri aradıklarını belirttiler. Teknolojinin gelişmesi ve yeni çıkan bilgisayarlı makineler nedeniyle hem sanatın hem de kültürün unutulmaya yüz tuttuğunu belirten çeyiz pazarının müdavimleri, “Bu böyle giderse bir iki kuşak sonra kızlarımız el işi yapmayı unutacak. Bu da ciddi bir kültürün yok olması demektir” diye konuştular.

“DUYGULAR ARTIK KİLİME VE OYALARA DEĞİL CEP TELEFONLARINA YAZILIYOR”

Eskiden genç kızların duygularını dokudukları kilimlere veya yaptıkları el işlerine aktardığını, şimdi ise cep telefonu ve bilgisayar aracılığı ile mesajlaşmaların başladığını belirten Aydınlı çeyiz satıcı bayanlardan Kadriye Aydın “Çeyiz pazarı bilgisayarlı piko makinelerinin yaygınlaşmasıyla birlikte teknolojiye yenildi. Eskiden el emeği göz nuru çeyizleri hazırlayıp satan Aydınlı hanımlar siparişleri yetiştirmekte güçlük çekerken şimdi müşteri bulmakta sıkıntı yaşıyor” diye konuştu.

Dünyanın pek çok ülkesinde gelişen teknolojiye rağmen zanaat ve el emeğinin önemini yitirmediğini belirten Aydın'daki çeyiz pazarının müdavimlerinden Hatice Ülkü ise Türkiye'de yaşanan ekonomik krizlerle birlikte gelişen teknolojinin genç kızları gelenek ve göreneklerden uzaklaştırdığını söyledi. Özellikle okuyan kızların el işi çeyizleri gereksiz bulduğu için sıcak bakmadığını belirten Ülkü, şu anda bir çok kızın annelerinin zoruyla dantel ve el işlerinden oluşan çeyizlerin sadece bir kısmını hazırladığını söyledi.

Anadolu'da birçok meslekle birlikte çeyiz geleneğinin de unutulmaya yüz tutmasından şikayetçi olan Kadriye Aydın "Bizim çocukluğumuzda genç kızlar çeyizleriyle övünürdü. Nedense insan yaşamını kolaylaştırmayan kültürel ağırlıklı çeyizler gereksiz görülmeye başlandı. Aydın'da bir çok ev hanımı boş zamanlarında ürettiği mutfak takımı, yatak örtüsü ve değişik dantelleri satarak aile bütçesini katkı sağlardı. Yıllardır yaşanan ekonomik krizlerle birlikte daha ucuza satılan ancak kültürel değeri olmayan makine işleri daha çok tutulmaya başlandı. Eskiden her Salı Ege, Marmara ve Akdeniz Bölgesi"nin değişik illerinden gelen toptancılar Aydın çeyiz pazarındaki el işi tüm çeyizleri toptan alıp götürürdü. Artık çeyiz geleneği de unutulmaya yüz tuttu. Hiçbir makine ürünü, elde işlenen çeyizin güzelliğine sahip değildir. Eskiden ninelerimiz duygu ve düşüncelerini çeyizlerde işleyip, bu el işleri ile övünürmüş. Evlenecek genç kızların bu geleneği sürdürmelerini istiyoruz. Aydın Çeyiz Pazarı'nda uygun fiyata her türlü çeyiz bulunmasına rağmen, her geçen gün eski günleri arıyoruz" diyerek pazardaki durgunluktan şikayetçi oldu./iha