4 kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı tutarı 706 YTL. Asgari ücret
ise 503 YTL. Tasarıya göre "geçim yardımı", yoksulluk sınırının 2
katı olursa 1412 YTL olması gerek. Ama tasarı yardımın asgari
ücretin yarısı olan 251.5 YTL"den de yüksek olamayacağını
söylüyor...

HÜKÜMETİN sosyal yardımları tek elde toplamayı hedefleyen ve dün
VATAN"ın gündeme getirdiği Sosyal Yardımlar Tasarısı Taslağı"nda yer
alan bazı düzenlemeler büyük tartışma yarattı. Yardımlar için
getirilen tarifler ve tutarlar ile öngörülen yardım tavanı ise
çelişkili bir durum ortaya koydu.

Tasarıda, ihtiyacı olan ailelere verilecek Geçim Yardımı, TÜİK"in
hanedeki kişi sayısına göre en son açıkladığı yoksulluk sınırının “2
katı tutarında” ifadesiyle gayet açık tarif edildi. Ancak tasarının
sonraki bölümünde, “geçim yardımı, çocuk yardımı ve yaşlılık
yardımlarının aylık toplamı asgari ücretin yüzde 50"sinden fazla
olamaz” denildi. TÜİK"in en son önceki hafta açıkladığı 4 kişilik
bir ailenin yoksulluk sınırı tutarı 706 YTL düzeyinde. Asgari
ücretse halen 503 YTL. Tasarıya göre Geçim Yardımı, yoksulluk
sınırının 2 katı olacaksa, 706x2 yani 1.412 YTL olması gerek. Ama
tasarı aynı zamanda bu üç yardımın toplamda, asgari ücretin yarısı
olan 251.5 YTL"den yüksek olamayacağını söylüyor.

Ortalama memur standardı Tasarının bu haliyle yasalaşması durumunda
da devlet yardımlarından yararlanan bir ailenin, sözkonusu
yardımlarla hayatını hiç çalışmaksızın ve ortalama bir memur ailesi
standardında sürdürebilecek olması anlaşılır bulunmuyor. Tasarıda
açık olarak tarif edildiği şekilde uygulanması halinde, 4 kişilik
bir ailenin alacağı yardımlarla hanenin geliri aylık 1.600 YTL"ye
çıkabiliyorken, annenin hamile olması, ailenin kira yardımı da
alması hallerinde bu tutar daha da fazla artıyor. Ancak halen en
düşük memur maşının 1.039 YTL, ortalama bir memur maaşının da 1.500
YTL düzeyinde olduğu hatırlandığında tasarıda öngörülen yardım
türleriyle ilgili tariflerin yeniden gözden geçirilmesi kaçınılmaz
olacak.

* Tasarıda geçim yardımı tanımı, “gıda yoksulluğu” yani “açlık
sınırı” ile yapılsa bile, “asgari ücretin yarısı” olarak tarif
edilmiş olan “tavanı” aşmış oluyor.

* TÜİK"in en son açıkladığı verilere göre 2008 yılına ilişkin 4
kişilik bir ailenin açlık sınırı 265 YTL. Geçim yardımı ise tasarıda
tarif edildiği haliyle, bunun iki katı yani 530 YTL olacaktı. Yani
tasarıda ya “yardım tavanı” tanımı, ya da “geçim yardımı” tanımı
yeni baştan düzenlenmek zorunda.

* Öte yandan tasarının hiçbir yerinde, “asgari ücretle ilgili ”brüt“
ya da ”net“ ifadesi bulunmuyor. Maliye Bakanlığı yetkililerini, bu
konuyla ilgili verilen müktezalarda (resmi görüş) belirtilmemişse
asgari ücretin ”net“ olarak anlaşılması gerektiğini belirtiyorlar.

Yardım listesi mi muhtaçlık fişlemesi mi?

Hükümetİn hazırladığı yeni Sosyal Yardım Tasarısı Taslağı"na göre,
devlet yardımlarından yararlanmak isteyen vatandaş, bu yardımı
alabilmek için “gizli de olsa” kişisel tüm bilgilerini devlete açmak
zorunda kalacak. Tasarıda yer alan 15 ve 16. maddelere göre
vatandaş, kurumun “muhtaçlık veri tabanı”na girebilmek için, başvuru
yaptığı anda özel hukuk hükümlerine göre gizlilik taşısa da tüm
bilgilerini kuruma kendiliğinden açmış sayılacak. Ayrıca başka
kurum, kuruluş ve özel hukuk tüzel kişisi de bu vatandaşla ilgili
bilgileri, “kişisel gizli bilgi” olduğunu öne sürerek vermekten
kaçınamayacak.

Ancak tasarıda, vatandaşa ait “hangi tür bilgilerin” istenebileceği
tarif edilmediği gibi, bu bilgilere ait genel bir çerçeve de
çizilmiyor . Uzmanlar “muhtaçlık veri tabanı”nın, sosyal yardımların
amacı dışında başka bir listeye dönüşmemesi için, istenecek gizli
bilgilerin çerçevesinin tam olarak çizilmesi gerektiği konusunda
uyarıyorlar. Düzenleme bu haliyle, “muhtaçlık veri tabanı mı”,
“fakirlik fişlemesi mi” yorumlarına neden oluyor ve tasarıya “bu
bilgilerin amacı ve yetkilisi dışında kullanılamayacağına” ilişkin
bir güvenlik hükmü konulması gerektiğine dikkat çekiliyor.