Uzman Psikolojik Danışman Sevgül Canova’nın, LYS’de ter dökecek yaklaşık 871 bin adaya önerisi böyle. Doğru nefes almanın vücudu rahatlatarak gevşemeyi sağladığını belirten Sevgül Canova, kaygı esnasında nefes alışverişinde düzensizlikler yaşandığını, sakin, derin ve yavaş nefes alınarak bu düzensizliğin giderilebileceğini söyledi.
LYS öncesinde sınav stresini gidermek için önerilerde bulunan Uzm. Psk. Dan. Sevgül Canova, sınav esnasında yaşanan kaygının yoğun ve şiddetli olarak hissedilmesi ve üst üste soru çözülememesi durumlarında 1 dakika ara verilerek nefes ve rahatlama egzersizleri yapılmasını tavsiye etti.
KAYGI BULAŞICIDIR
Kaygı ve endişenin genellikle adayların sınava gerçekçi olmayan anlamlar yüklemesinden kaynaklandığına değinen Canova şunları söyledi: “Öğrencilerin çoğu sınavdan elde edilecek başarının başkaları gözündeki değerleri ile eşdeğer olduğunu, başkaları gözünde iyi bir insan olabilmek için başarılı olmaları gerektiğini düşünmektedir. Bu düşünceyle sınavı belirli değerleri elde etmek için aşılması gereken bir engel olarak görmeleri de kaygı yaşamalarına neden olabilmektedir. Yanı sıra aile ve yakın çevrenin yüksek başarı beklentisi de kaygı ve endişeyi artırıcı faktörlerdir. Aileler farkında olmadan kendi endişe ve hayallerini dolaylı olarak öğrenciye aktarırlar. Öğrenci, ailesi ve yakın çevresinin yüksek başarı beklentilerine ulaşmak için kendisine yüklenerek performans kaygısı yaşayabilmekte ve bunun sonucunda sınava karşı olumsuz tutumlar sergileyebilmektedir.”
KENDİNİZİ BAŞKALARIYLA KIYASLAMAYIN
Adayların bazen geçmiş akademik başarısızlıklarını temel alarak gelecekteki akademik yaşamları hakkında gerçekçi olmayan çıkarımlarda bulunmalarının sakıncalı olduğunu belirten Canova’ya göre, adayın kendisini ya da çevrenin adayı başkalarıyla kıyaslaması da kaygıyı artıran etkenlerden: “Başkalarının performansı ile bireyin kendi performansını kıyaslamasının kaygı yaratmak dışında herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Öğrenci kendi yapabileceklerine odaklanmayıp, eksik olan taraflarını görmeye başlayabilir. Bireysel farklılıklara göre adayın kendi performansını temel alarak değerlendirmesi en doğrusudur.”
BU ÖNERİLERE KULAK VERİN
Uzman Psikolojik Danışman Sevgül Canova’nın kaygı ve stres kontrolü için LYS’ye girecek adaylara önerileri ise şunlar:
• Sınavdan önce geçmişteki başarısızlıkları değil başarıları düşünmek yararlı olacaktır. “Başaramayacağım”, “Yapamayacağım” şeklindeki olumsuz düşünceleri “başaracağım” şeklindeki olumlu düşünceler ile değiştirmek kaygı düzeyini azaltmaya yardımcı olacaktır.
• Sınavın hemen öncesinde telaşa kapılıp bir şeyler okumaya çalışmak veya sınav günü daha önce yapılmayan etkinlikleri yapmak yerine normal yaşam ritmini korumak, yapılacak olan işleri listelemek ve belirli bir program dahilinde bunları gerçekleştirmek yararlı olacaktır.
• Sınavın yaklaştığı günlerde yeni konuları çalışmaya başlamak kaygıyı artırabilmektedir. Yeterli süre yoksa var olan çalışma programına devam edilmeli ve mümkün olduğu kadar yeni konulara çalışılmamalıdır.
• Sınav yaklaşırken hissedilen telaştan ötürü uyku ve beslenme düzeni şaşabilir. Daha fazla uyanık kalabilmek için kafeinli içecekler tüketilmeye başlanması uzun vadede problem yaratabilmektedir. Beslenme, fiziksel egzersiz ve uyku düzeninin, çalışma programının içerisinde bir bütün olarak düşünülmesi sağlıklı olanıdır.
• Sınava girmeden önce ilk yapılacak iş, sınav yönergesini dikkatlice okumak ve her şeyin anlaşılır olduğunu teyit etmek olmalıdır.
• Sınav süresi kısıtlı olduğundan bilgilerin hızlı ve doğru bir şekilde belirtilen zamanda verilmesi istenmektedir. Süre kısıtlaması yüzünden sınav esnasında baskı hissedilmesi normaldir. Baskıdan uzaklaşmak için sınav anında soruların cevaplanmasından önce soruların iyice anlaşılması, üzerinde düşünülmesi için mutlaka zaman ayırmak önemlidir.
