Babası vefat eden binlerce evli kadın, yetim maaşı alabilmek için anlaşmalı boşanma yoluna gidiyor. Kocasıyla resmi olarak boşanan bu kişilere, resmen dul statüsü kazandıkları için babalarından maaş bağlanıyor. Ancak resmiyette boşanan bu kişiler, fiiliyatta evliliğini devam ettiriyor. SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu), mahkeme kararıyla boşanan kadınlara babasından dolayı dul maaşı bağlarken, ihbar veya şüphe üzerine bunları tespit ederek haksız maaşı kesiyor.
Anlaşmalı boşanmaların tespitinde en çok SGK'nın 'Alo 170' hattına gelen ihbarlar yol gösterici oluyor. Bu hatta son 1 yılda yaklaşık 5 bin 500 anlaşmalı boşanma ihbarı geldi. İhbarlarda ilk sırayı 819 ihbarla İstanbul alırken ikinci sıradaki şehir 710 ihbarla Zonguldak oldu. Bölgesel bazda ise 1.378 ihbarla Marmara Bölgesi ilk, 1280 ihbarla Karadeniz ikinci sırayı aldı. İhbarlarda en alt sırada Doğu Anadolu Bölgesi yer aldı.
Anlaşmalı boşanmada en dikkat çeken ihbarlar, boşanan kadının annesinden geliyor. Gerçekte evli olduğu halde kâğıt üstünde boşanıp babasının maaşından pay talep eden kadın, annesinin aldığı maaşın azalmasına yol açıyor. Kanuna göre ölen sigortalının karısı, eğer maaşı hak eden çocuk yoksa emekli maaşının yüzde 75'ini alıyor. Maaş bağlanacak çocuk varsa aldığı maaş tutarı yüzde 50'ye düşüyor. Kocasıyla yaşamasına rağmen ölen babasından maaş alan kız, annesinin maaşını düşürmüş oluyor. Bu yüzden anne, anlaşmalı boşanan kızını ihbar ediyor.
Anayasa Mahkemesi'nin anlaşmalı boşanmalara darbe vuran kararı da sorunu çözmedi. Yüksek Mahkeme, geçtiğimiz aylarda verdiği bir kararla anlaşmalı boşanmanın tespiti durumunda maaşların kesilmesi uygulamasının aleyhinde açılan bir davayı reddetmişti. SGK ancak il bazlı denetimler yaparak ihbar ve şikâyetleri değerlendirip anlaşmalı boşanmaları tek tek tespit edebiliyor. Geçen yıl bu şekilde yaklaşık 6 bin kişi tespit edilerek maaşları kesildi.
'Alo 170' hattına gelen ihbarlarda ise kayıt dışı istihdam birinci sırada. Sigortasız çalıştırılma ihbarında en çok şikâyet Marmara Bölgesi'nden geldi. Bir yıl içinde kayıt dışı istihdam, işçiden habersiz işe giriş çıkış yaptırma, anlaşmalı boşanma, işverenin eksik prim yatırması ve ücretin düşük yatırılması konularında gelen 40 bin ihbar geldi. Bunlardan 22 bin 299 bini kayıt dışı istihdam ve işçiden habersiz işe giriş çıkış yaptırmadan oluştu. Anlaşmalı boşanma konusunda 5 bin, eksik prim yatırmaya ilişkin 1.728 ihbar ve şikâyet geldi. Bu ihbarlar müfettişlere havale edilerek gerekli incelemeler yapılıyor.
