Mevsim geçişlerinde ya da aşırı stresli dönemlerde saçların dökülmesi olağan karşılanıyor. Ancak saç dökülmesinin bazı hastalıkların habercisi olduğunu unutmamak gerekiyor. Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Serap Utaş, özellikle bir aydan uzun süren ve gittikçe artan saç dökülmelerinin bazı hastalıkların belirtisi olabileceği uyarısında bulunuyor.
Prof. Dr. Serap Utaş bu nedenle günde 100 telden daha fazla olan, bir aydan daha uzun süre devam eden saç dökülmelerinde, para şeklinde odak odak açılmalarda, saçlı deride sivilceler ile birlikte dökülmeler olması durumunda mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurulması gerektiğine dikkat çekiyor, “Çünkü tedavide geç kalındığında saç dökülmesi ilerleyebiliyor” diyor.
GÜNDE 100 SAÇ TELİ DÖKÜLMESİ OLAĞAN
Utaş, yeni saçların oluşması için mevcut saç köklerinin büyüme, gerileme ve dinlenme şeklinde 3 dönemden geçtiğini söylüyor: "Saçlarımızın yüzde 90-95'i büyüme fazında oluyor. Saçlı derideki kılların büyüme dönemi 1-7 yıl arasında değişiyor. Saç büyümesi genetik faktörlerin yanı sıra iklim, yaş, beslenme ve hormonal faktörlere de bağlı. Büyüme döneminin sonunda kıllar gerileme dönemine giriyor ve bu süreç yaklaşık 2 hafta sürüyor. Bunu yaklaşık 3 ay süren dinlenme dönemi izliyor. Bu dönemin sonunda yeni büyüme dönemindeki kıl oluşuyor."
Dinlenme dönemindeki saçların yıkama ve tarama gibi işlemler sırasında dökülebilidiğini belirten Prof. Dr. Serap Utaş, “Saçların yüzde 5 ile 10'u dinlenme dönemindeki kıllar olduğu için günde 100 kadar saç dökülmesi normal kabul ediliyor” diye konuşuyor.
SAÇ DÖKÜLMESİ HANGİ HASTALIKLARA İŞARET EDİYOR?
Saç dökülmeleri farklı şekillerde görülebiliyor. Bazı dökülme tiplerinde saçlar yeniden çıkarken, bazılarında ise kıl kökleri tahrip olduğu için saç bir daha çıkmıyor. Saç dökülme türlerini ise şöyle sıralamak mümkün:
Telogen alopesi: En sık görülen saç dökülmesi tipidir. Saçlar normalin üzerinde döküldüğü için seyrelme fark ediliyor. Bu tip dökülme, büyüme dönemindeki kılların erkenden dinlenme dönemine girmesi nedeniyle oluşuyor. Bu tip saç dökülmesinin tetikleyicileri arasında hormonal bozukluklar veya dalgalanmalar, endokrin hastalıklar, doğum sonrası, psikolojik ve metabolik stres, ilaçlar, kilo kaybı, gıdasal eksiklikler, akut ve kronik hastalıklar, cerrahi girişimler ve saçlı derideki yangısal durumlar yer alıyor.
Traksiyonel alopesi: Şekil verirken veya toplarken saçların aşırı gerilmesine bağlı olarak oluşuyor. Saçlar özellikle germenin fazla olduğu bölgelerde seyrekleşiyor. Bu nedenle saçların toplanırken aşırı gerilmemesi gerekiyor.
Alopesi areata: Halk arasında “saçkıran” olarak adlandırılan bu tip saç dökülmesi genellikle saçlı derinin herhangi bir bölgesinde yuvarlak veya oval para şeklindeki dökülmelerle başlıyor. Hastalık saçların, kaşların veya vücut kıllarının tamamen kaybıyla da sonuçlanabiliyor. Tamamen sağlıklı kişilerde görülebildiği gibi, atopik hastalıkla, tiroit hastalıkları ve diğer otoimmün hastalıklarla birlikte de ortaya çıkabiliyor.
Androgenetik alopesi: Saç yapımının azalması sonucu oluşuyor ve kellikle sonuçlanıyor. Kadınlarda erkeklerden farklı olarak alındaki saç çizgisi korunuyor, tepe kısımlardaki seyrelme daha belirgin oluyor. Bu tip saç dökülmesinde yıllar içerisinde dereceli olarak saçlarda incelme görülüyor. Genetik faktörler büyük rol oynasa da kadınlarda hormonal bozukluklarla da ilişkili olabiliyor.
BİLİMSEL OLMAYAN TEDAVİLER HASAR BIRAKABİLİYOR
Saç dökülmesinin hangi tipte olduğu dermatolog tarafından klinik muayeneden sonra anlaşılıyor. Saç dökülmesinin nedeni olabilecek veya eşlik edebilecek hastalıkların saptanabilmesi için bazı testler yapılabiliyor. Saçın dökülme tipine göre saçlı deriye lokal tedaviler veya dökülen alana enjeksiyonlar, altta yatan nedene yönelik sistemik tedaviler veya ultraviyole ışık tedavileri gibi değişik tedavi seçenekleri uygulanıyor. Son yıllarda hastanın kendi kanından elde edilen bazı maddeler de tedavide deneniyor.
Dermatoloji Uzmanı Prof. Dr. Serap Utaş, “Doktor olmayan kişiler tarafından veya kulaktan duyma bilgilerle saç dökülmesinin tedavi edilmeye kalkışılması, kıl köklerinin kalıcı hasarıyla sonuçlanabileceği için hastalarda saçlar bir daha asla çıkmayabiliyor” uyarısında bulunuyor.
SAĞLIKLI, UZUN SAÇLAR İÇİN İPUÇLARI
• Yeterli ve dengeli beslenin.
• Yüksek dozlarda A vitamini almayın.
• Saçınıza mümkün olduğunca az işlem yaptırın.
• Saç bakımında abartıya kaçmayın.
• Geniş dişli, ucu teflon kaplı tarak seçin.
• Geniş, yuvarlak, uçları kaplanmış şekil verici fırçalar kullanın.
• Saçlarınızı sık yıkamak gerekiyorsa, gün aşırı yıkayın.
• İyi bir şampuan seçin.
• Her şampuanlamadan sonra saç kremi uygulayın.
• Günde birden fazla şampuanlama yapmayın.
• Islak saçları taramayın.
• Saçlarınızın havada kurumasına dikkat edin.
• Sıcak saç kurutma makinelerinden sakının. Kullanacaksanız düşük ayarlı ısıda en fazla 5 dakika kullanın.
• Haftada bir arıtıcı saç bakımı yapın.
• Hasar görmüş saçlarınızı kestirin.
