Rusya ile Ukrayna arasındaki anlaşmazlık sonucunda Rusya doğalgaz musluklarını kesince bütün Avrupa şoka girdi. Bulgaristan'da kriz masası kuruldu. Polonya, Macaristan, Yunanistan, Avusturya kara kışın ortasında gazsız kalırken Türkiye'de durum belirsizliğini koruyor. Enerji Bakanı Hilmi Güler, Türkiye için henüz bir sorun olmadığını ama bu krizden etkilenmesinin kaçınılmaz olduğunu söyledi.

Bulgaristan, Rusya"nın, Ukrayna üzerinden Bulgaristan, Türkiye, Yunanistan ve Makedonya"ya verdiği gazı kestiğini
bildirdi. Reuters"ın haberine göre, Bulgaristan Ekonomi Bakanlığı, "Saat 03.30 itibariyle arzın Bulgaristan"nın yanı sıra Türkiye, Yunanistan ve Makedonya"ya durdurulduğu"nu açıkladı. Açıklamada, "Şu anda kriz durumundayız" denildi.

Rusya"nın Romanya"ya verdiği doğal gaz yüzde 75 oranında kesildi. Romanya"nın Transgaz şirketi Müdürü Ioan Rusu, Reuters"e yaptığı açıklamada, "Rusya"dan ithal edilen doğal gaz şimdi yüzde 75 oranında azaldı" dedi.
Bu arada Rusya"nın Ukrayna üzerinden Bulgaristan, Türkiye, Yunanistan ve Makedonya"ya verilen doğal gazın kesilmesi nedeniyle Bulgaristan Başbakanı Sergey Stanishev, durumu görüşmek için bugün acil toplantı çağrısı yaptı.

BULGARİSTAN ŞOKTA

Bulgaristan Ekonomi Bakanlığı daha önce Rusya"nın, Ukrayna üzerinden Bulgaristan, Türkiye, Yunanistan ve Makedonya"ya verdiği doğal gazın kesildiğini açıklamıştı. Bakanlık ayrıca, doğal gazın kesilmesi nedeniyle sanayicilerden petrol gibi alternatif yakıtlara yönelmesini ve vatandaşların ise ısınmak için diğer araçları kullanmasını istedi. Ekonomi Bakanlığı, gece hava sıcaklığının eksi 15 dereceye düştüğü ülkede, doğal gaz depolama tesisinden maksimum 4,3 milyon metre küp doğal gaz pompalamaya başladığını da bildirdi. Bulgaristan"da günlük yaklaşık 11 milyon metre küp doğal gaz tüketiliyor. Bulgaristan ve Makedonya, alternatif doğal gaz boru hatları bulunmadığı
için Rusya"nın doğal gaz kesintisinden en kötü etkilenen ülkeler olacak.
Bulgargaz Başkanı Dimitar Gogov da yaptığı açıklamada, yılın en soğuk günlerinin yaşandığı bir dönemde doğal gazın kesilmesinin krizin boyutlarını daha da artırdığını belirterek, "Durum ciddi. Alternatif çözümler üretmek
zorundayız" dedi. Doğal gazın kesilmesinin ardından Çiren;deki stoklardan ülkeye gaz verilmeye başlandığını ifade eden Gogov, doğal gazla çalışan büyük sanayi tesislerinin temsilcileri ile bir araya geleceğini ve gerekirse bu tesislere geçici olarak doğal gaz tüketim sınırlaması getireceklerini bildirdi.

NAFTGAZ'DAN AÇIKLAMA

Ukrayna gaz şirketi Naftogaz, Rus Gazprom"un Avrupalı müşterilerine Ukrayna üzerinden gönderdiği gazı üçte iki oranında azalttığını açıkladı. Naftogaz Sözcüsü Valentin Zemlyankisy Gazprom"un, daha önce günde
gönderdiği 300 milyon metreküplük gazı 221 milyona, dün de 92 milyon metreküpe düşürdüğünü belirterek, "gönderdikleri tüm gaz bu. Avrupa bunu bir kaç saat içinde hissedecek" dedi.
Gazprom"dan konuyla ilgili şu ana kadar herhangi bir açıklama yapılmazken, dün gece Rusya Başbakanı Vladimir Putin"e bilgi veren şirket yetkilileri, Ukrayna üzerinden gönderilen gazın 65,3 milyon metreküp eksik gönderileceğini açıklamışlardı. Ukrayna"yı transit gazı çalmakla suçlayan Gazprom, Kiev"in transit borulardan çaldığı miktarda gazı Avrupa"ya göndermekle yükümlü olduğu gaz miktarından düşeceğini kaydetmişti.
Gazprom Başkanı Aleksiy Miller dün gece Putin"e verdiği brifingde Ukrayna"nın kendilerine hala 604 milyon dolarlık gaz borcu bulunduğunu belirterek, Kiev"in transit borulardan her gün gaz çaldığını ve borcunun yine kısa süre içinde milyar dolarlara ulaşabileceğini ifade etmişti.

BÜTÜN AVRUPA DONACAK

Rusya"nın Polonya"ya doğal gaz akışını yüzde 5 oranında kestiği bildirildi. Polonya Enerji Düzenleme Kurumu Başkan Yardımcısı Marek Woszczyk, Rusya"nın yüzde 5"lik doğal gaz kesintisinin, Ukrayna ve Belarus üzerinden iki
boru hattından doğal gaz alan Polonya için tehdit oluşturmadığını bildirdi. Woszczyk, Polonya"nın doğal gaz rezervi doluluk oranının yüzde 85 olduğunu da söyledi. Rusya"nın doğal gaz kesintisinden, Avusturya, Çek Cumhuriyeti,
Hırvatistan ve Bosna da etkilendi. Avusturya, Rusya"dan aldığı doğal gazın yüzde 90 azaldığını, Çek Cumhuriyeti de doğal gaz akışında önemli düşüş olduğunu açıkladı. Hırvatistan petrol ve doğal gaz dağıtım şirketi INA, Rusya"dan aldığı doğal gazın tamamen kesildiğini belirtti. Hırvatistan, doğal gazının yüzde 60"ını kendi kaynaklarından karşılıyor, yüzde 40"ını Rusya"dan ithal ediyor. Bosna doğal gaz şirketi BH Gas da, Rusya"dan ithal ettiği doğal gazın
yüzde 25 azaldığını açıkladı. Rusya"nın doğal gaz kesintisinden, Bulgaristan ile birlikte en fazla etkilenmesi beklenen Makedonya"nın doğal gaz şirketinden bir yetkili, Makedonya"nın sadece birkaç günlük doğal gaz rezervinin bulunduğunu bildirdi. Büyük miktarda doğal gaz stoku bulunan AB ülkelerinin birçoğu, ayrıca doğal gaz ihtiyacını Norveç ve Cezayir gibi farklı kaynaklardan da karşılıyor. Bu arada, AB"den bir heyet bugün Rus doğal gaz firması Gazprom"un Başkan Yardımcısı Aleksandır Medvedev ile Berlin"de bir araya gelecek. Rusya"nın doğal gaz kesintisinden şimdiye kadar Türkiye"nin yanı sıra Yunanistan, Bulgaristan, Makedonya, Romanya, Hırvatistan, Bosna, Avusturya, Çek Cumhuriyeti ve Polonya etkilendi. Fransa ve Almanya"daki doğal gaz şirketleri ise kesintiden şu ana kadar etkilenmediğini açıkladı.

UKRAYNA RUSYA'NIN TEKLİFİNİ KABUL ETMEYİ DÜŞÜNÜYOR

Ukrayna"nın, Rusya"nın bu yıl için önerdiği bin metreküp gaz için 250 dolarlık önerisini kabul etmeyi düşündüğü ve Avrupa"ya giden Rus gazı için de transit ücreti olarak bin metreküp için 2 ve 2,2 dolar arasında ücret istediği belirtildi.
Rus İtar-Tass ajansı, Ukrayna Devlet Başkanlığı Sekreterliği Birinci Yardımcısı Aleksandır Şlapak"ın Rusya ve Ukrayna arasındaki gaz krizine çözüm bulmak için Kiev"e gelen Avrupa Komisyonu heyetiyle yaptığı görüşmede, Rusya"nın müzakerelerin başında önerdiği bin metreküp için 250 dolarlık teklifi kabul etmeyi düşündüklerini ancak, transit ücretlerinin de 2-2,2 dolara çıkarılması gerektiğini söylediğini duyurdu.
Gazprom"un, Avrupa"ya gönderdiği gazın bin metreküpünün 100 kilometrelik boru hattından geçişi için 1,7 dolar ödediğini ve bu fiyatın Rusya"nın kendilerine bin metreküp gazı 179,5 dolardan sattığı dönem için olduğunu belirten
Şlapak, "Ancak, Rus tarafı transit ücretinin aynı şekilde sabitlenmesini istiyor. Rus partnerlerimizin bu tutumu önceki anlaşmalarımızla çelişiyor. Biz 2005"te gaz ve transit ücretlerini belirleyen hükümetler arası anlaşmaya geri dönülmesini öneriyoruz" ifadelerini kullandı. Gazprom, Ukrayna ile bu yıl için gaz fiyatlandırması konusundaki
görüşmeleri yürütürken, bin metreküp gaz için 250 dolar istemiş, ancak tarafların anlaşamaması üzerine bu fiyatı önce 418 dolara ardından da Doğu Avrupa"ya verdiği fiyat olan 450 dolara yükseltmişti. Ukrayna"nın Naftogaz şirketi, Rusya"dan transit ücretini artırmasını isterken, Rusya iki ülke arasında bu konuda yapılan anlaşmanın 2010"a kadar
süresi olduğunu belirterek kabul etmemişti. Kiev"deki yerel bir mahkeme, Gazprom ve Naftogaz arasında daha önce
yapılan anlaşmayı, hükümet tarafından onaylanmadığı gerekçesiyle dönemin başkanı tarafından yetkisiz bir şekilde imzalandığı gerekçesiyle geçersiz saymıştı. Ayrıca Rusya, Kiev"in 250 dolarlık önerisini kabul etmemesi yüzünden bu
ülkeye verdiği fiyatın artık 450 dolardan düşük olmayacağını belirtirken, Şlapak"ın sözlerine Moskova"dan olumlu bir yanıtın pek mümkün görünmediği belirtiliyor. Rusya"daki resmi tatilden dolayı Gazprom"dan hiç kimseye ulaşılamıyor. Bu arada, Rusya"nın Ukrayna"yı bundan sonra transit için güvenilir bir ülke olarak görmediği ve alternatif boru hatları üzerinde çalışmalarını hızlandırması beklenirken, bu çerçevede Karadeniz altından Bulgaristan"a uzatılacak Güney Akım ve Baltık Denizi altından Avrupa"ya uzatılacak olan Kuzey Akım boru hatları projelerinin hayata geçirilmesinin hızlandırılacağı belirtiliyor. Avrupa ülkelerinin Ukrayna üzerinde fazla bir etkisi olmadığına inanan Rusya, Ukrayna"nın çaldığını belirttiği gaz miktarını, bu ülke üzerinden Avrupa"ya gönderdiği gazdan keseceğini açıklayarak Brüksel"in Kiev üzerindeki baskısını artırmasını istiyor.

AB'DEN PROTESTO

AB Komisyonu ve Dönem Başkanlığı, Rusya"nın bazı AB üyesi ülkelere doğalgaz sevkiyatını kesmesinin
"hiçbir şekilde kabul edilemez" olduğunu açıkladı. Ayrı ayrı yapılan açıklamalarda, Rusya ve Ukrayna tarafından önceden verilen güvencelere rağmen, bazı AB üyelerine doğalgaz aktarımının durdurulduğu, bunun kabul edilemez bir durum oluşturduğu belirtildi. AB Dönem Başkanlığı ve AB Komisyonu, Rusya ile Ukrayna"nın ikili ticari
çekişmelerine kalıcı bir çözüm bulmaları için müzakerelere oturmalarını, AB;ye gaz sevkiyatını da derhal tekrar başlatmalarını istediler.

BU KIŞ DONACAK MIYIZ?

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, Rusya"nın batı hattından alınan doğal gazın tamamen kesildiğini bildirdi. Güler, buna karşın mavi akım hattından alınan gaz miktarını günlük 40 milyon metreküpten 48 milyon metreküpe çıkardıklarını belirtti. Güler, bakanlığa gelişi sırasında gazetecilerin, Ukrayna üzerinden gelen
Rus doğal gaz arzına ilişkin sorularını yanıtladı. Bakan Güler, Rusya"nın batı hattından gelen gazın önce 32 milyon
metreküpe, ardından 17 milyon metreküpe düşürüldüğünü ifade ederek, Ukrayna üzerinden gelen söz konusu gaz akışının şu an itibariyle tamamen kesildiğini bildirdi. Konuya ilişkin gereken önlemleri aldıklarını kaydeden Güler, şöyle konuştu:
"Başka önlemler de var. Ukrayna Büyükelçisini çağırdım. Gazprom ile de görüşeceğim. Rusya"nın mavi akım hattından aldığımız gazı 40 milyon metreküpten 48 milyon metreküpe çıkardık. Doğal gazda yeraltı deposu ve LNG kaynaklarını kullanmaya başladık. Santrallerde ikinci yakıtlara geçtik." Güler, başka bir soru üzerine de, İran"dan gelen doğal gazın günlük şu anda 15 milyon mektreküp düzeyinde olduğunu belirterek, "Onda da bir sorun yok" dedi.

MİLLİYET