Özel Yetkili Mahkemeler, ellerinde bulunan 22 bin dosyaya ait davaları bitirecek, başka hiçbir davaya bakmayacak.

Bu davalarla ilgili ek iddianame hazırlayıp, soruşturma da yapmayacaklar. Eğer gerekirse bunu HSYK’nın belirleyeceği 29 ilden birindeki ağır ceza mahkemesi yapacak. Bu mahkemeler yetkilendirilecek ve ihtisas mahkemesine dönüştürülecek.

HÜKÜMETİN çalışmaları son aşamaya getirdiği Özel Yetkili Mahkeme (ÖYM) düzenlemesinin ayrıntıları ortaya çıkıyor. Yapılan düzenlemeye göre, halen faaliyette bulunan ÖYM ellerindeki davaları bitirecek. Ancak bu mahkemeler, gördükleri davalarla ilişkilendirmek için ek iddianame, soruşturma ve kovuşturma yapamayacaklar.

5 bin dosya terör dışı

Şu anda ÖYM’lerde 22 bin dosya bulunuyor. Bunlardan 5 bininin terör ve darbeyle ilgisi olmayan uyuşturucu ve kaçakçılık dosyaları olduğu belirtiliyor. Yapılan düzenlemeye göre ÖYM’ler şu anda süren davalar dışında hiçbir işe bakamayacak. Davalar kesinleşinceye kadar bu mahkemeler varlıklarını koruyacaklar. ÖYM’ler mevcut davalarla ilgili ek iddianame hazırlayamayacak. Soruşturma ve kovuşturma başlatamayacak.

Eğer mevcut davalarla ilgili yeni bir delil ortaya çıkar ve yeni bir iddianame sözkonusu olursa, bu HSYK tarafından belirlenecek ağır ceza mahkemelerince yapılacak. Gerekli görülen yeni çalışmalar, 29 büyük ilde halen mevcut olan ağır ceza mahkemelerine yönlendirilecek. Bu mahkemeler yetkilendirilecek ve ihtisas mahkemesine dönüştürülecek. Bu mahkemeler terör, darbe ve örgütlü suçlar gibi başlıklar altında ihtisaslaşacak.

Komutanlara koruma

Başbakan, Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarıyla ilgili izin mekanizmasının ayrıntıları da oluşturuluyor. Kuvvet komutanları, Terörle Mücadele Yasası kapsamındaki suçlardan “terörist” gibi yargılanamayacak. Eski Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ, “Bu ülkenin Genelkurmay Başkanı silahlı terör örgütü kurmak ve yönetmekle suçlanıyor” demişti. Başbakanın izninin gerekli olacağı suçlar ayrıca belirtilecek. Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarının, Başbakanın iznine tabi olmadan doğrudan yargılanacakları suçlar ayrıca sayılacak.

Ak Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş da, dün basın mensuplarının soruları üzerine ÖYM’lerin kaldırılması konusunda muhalefet partilerinin iktidarla aynı görüşte olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Devam eden darbe teşebbüsleriyle ilgili davaların sonuçlandırılmasına kadar mevcut mahkemeler görevlerine devam edecekler. ÖYM normal ülkelerde olmaması gereken mahkemelerdir. ”

Yargıda uygulamalar büyük sorun

HÜKÜMETİN Özel Yetkili Mahkemeleri (ÖYM) kaldırmaya yönelik hazırlığına Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’den de destek geldi. “Yargıda uygulamalar büyük sorun” diyen Gül, buna örnek olarak İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne yönelik operasyonu gösterdi. Gül, “Daha suçun var olup olmadığı belli olmadan her şeyi buraya sokuyorlar. Halbuki cebir, şiddet yok” dedi.

Gül, dün Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu Başkanlık Divanı üyelerini Çankaya Köşkü’nde kabul etti. 1 saat süren görüşmede, CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran, “Nereye gitsek karşımıza yargıdaki uygulamalar çıkıyor. 8 tutuklu milletvekili sorunu çözülmedi. En çok eleştiri aldığımız konuların başında ÖYM’ler geliyor” diyerek konuyu gündeme getirdi.

Uygulamalar büyük sorun

Milletvekillerinin verdiği bilgiye göre Gül de ÖYM’lere ilişkin görüşlerini konuklarıyla şöyle paylaştı: “Çok doğru, yargıda uygulamalar büyük sorun. Bakın İzmir Belediyesine. Örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen uyuşturucu ticareti, ekonomik çıkar amaçlı suç örgütü, bir de terör suçu deyip ÖYM’ye sokuyorlar. Daha suçun var olup olmadığı belli olmadan her şeyi buraya sokuyorlar. Sonuç olarak bir belediye başkanını incelemeden, suçun vasfını belirlemeden buraya sokuyorlar. Esasında bundan da bir şey çıkmayacaktır. Bu üç şeyi sokup büyük bir operasyona dönüştürüyorlar. Halbuki burada cebir yok, şiddet yok. Van ÖYM’de 100’ün üzerinde dosyayı inceledim, sadece bunların 2’si bu kapsama girmiş. Baktığınız zaman 98’i görevi kötüye kullanma.”

Başka yolları da var

Umut Oran’ın, “CHP adına izlediğim şike davasında Aziz Yıldırım’da da böyle. ÖYM kapsamında yargılanıyor. Halbuki spor ihtisas mahkemeleri kurulmalı. Asliye mahkemesinin görevli olması lazım ama ÖYM, ‘Hayır ben göreceğim’ diyor” sözleriyle ilgili de Gül, “İşte uygulama. Bu 3’üncü pakette nasıl değişecek bilmiyorum ama her şey yasayla da değişmez, o genel çizgileri koyar. Bu zihniyet meselesi. Bu hâkimin tahakkümüne dönüşmüş. Yapılmak istense başka yolları da var” diye konuştu. Gül, “Meclis yasa fabrikasına döndü” yakınması üzerine de, “haklısınız” dedi. -

Usul düzenlemesi

Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz’la birlikte yapımı tamamlanan askerlik şubesinin açılış törenine katılmak üzere Yozgat’a geldi. Bozdağ, bir gazetecinin “Özel Yetkili Mahkemeler kalkarsa darbecilerin, çetecilerin serbest kalacağı yönünde endişeler var” sorusu üzerine şunları söyledi: “Özel Yetkili Mahkemeler’in düzenlendiği kanun, usul kanunudur. Düzenlemeler usul düzenlemeleridir. Suçlara, cezalara ilişkin bir düzenleme yapmıyoruz. Yani şu anda suça ve cezaya bir müdahale yapılmıyor. Usule ilişkin düzenlemeler yapılıyor ve usule ilişkin düzenlemelerin hiçbirisi de esasa müessir düzenlemeler değildir.”

Bu haliyle ÖYM devam edemez

TBMM Başkanı Cemil Çiçek, Özel Yetkili Mahkemeleri kaldırma çalışmasıyla olarak, “Bu saatten sonra artık bu halin devam etme imkânı gözükmüyor” dedi. Çiçek, Kanal A televizyonunda katıldığı programda şunları söyledi: “Kuralları da, kurumları da ihtiyaçlar belirler. Hukuk da kendi içinde ihtisaslaşıyor. Bu ihtisas dikkate alınacak gibi görünüyor. Mevcut uygulamadan bir kısım rahatsızlıklar var. En basitinden, birilerini ‘Yasaya uymadı’ diye yargılarken, yargılamayı yapanların da kendisinin de yasalara uymak mecburiyeti var. Hâkim, savcı olmak yasalar üstü değildir. Soruşturma gizli, ifademi alıyorsunuz, yarım saat sonra ifade gazetelerde ise bir yerden kaçak var. Bununla ilgili ne yapıyorsunuz, sorar kamuoyu. Artık bu halin devam etme imkânı gözükmüyor. Kimse devam etsin demiyor. Artık bu mahkemelerin uygulamalarıyla ilgili toplumda bir rahatsızlık meydana geldi. Yüzde yüz mutabakat yok ama genel rahatsızlığın olduğu ortada. Bu rahatsızlığı giderecek, yargıya güveni sağlayacak endişeleri bertaraf edecek düzenleme yapılıyor.”

HÜRRİYET