Öncelikle ortodonti nedir?

Ortodonti, ortos ve dontos şeklinde iki kelimede gelmektedir. Ortos, düzgün demek; dontos dişler demek. Yani düzgün dişler anlamına geliyor. Halk arasında sadece çocuklara yapılan tedavi olarak biliniyor. Ama aslında her yaşı kapsayan bir tedavi. İlk muayene yaşı olarak 7 yaş gibi kesici dişlerin çıktığı yaştır. Tedaviye başlama açısından çok küçük bir yaş. Acil durumlar olduğunda bu yaşta başlanabilir.

 

Tedaviye erken yaşta başlandığında daha mı kısa sürüyor süre?

Erken yaşta başlatılması süreyi daha da uzatır. 12 yaşından önce çok önermiyorum. Erken yaşlarda başlananlar takıp çıkarılabilen damaklıklar tarzında onlarla bazı ön tedaviler yapılır. Çocuk biraz daha büyünce sabit tedaviye geçilir. Tabii bunlar her çocuğa gerekmez. Ve ortodontis karar verir tedaviye. Her çocukta farklı olur. En uygunu tüm süt dişleri dökülür. Süt dişleri döküldükten sonra başlanmalıdır. Yaklaşık 12 yaşları gibi oluyor. Dediğim gibi çocuktan çocuğa değişir. Erken yaşta başlatmak tedaviyi çok uzatıyor. Tedaviler 1,5-2 yıl kadar sürüyor.

hatice0.jpg

Peki, 30’lu 40’lı yaşlardaki birinin tedavisi ne kadar sürüyor?

Yine aynı şekilde 1,5–2 yıl sürüyor. Ama çocuklar bu duruma çok kolay alışıyor. Ama yetişkinlerde dişlerimde tel var ne zaman çıkartılacak? Ne zaman düzelecek diye tedirgin oluyorlar. Bu yüzden tam yaşında tedaviye başlamakta fayda var.

Dişlere takılan tellerin temizliği nasıl yapılmalı?

Dişlere takılan tellerin temizliği zor olduğu içinde erken yaşta tedaviye başlamayı önermiyorum. 10–12 yaşındaki çocuk için fırçalamak çok önemli değil. Hasta dişlerini fırçalamazsa tellerin etrafında yemek kalıntıları çürümeye ve lekelenmelere neden oluyor. Teli çıkarttığımızda telin altında kalan yer ve dışında kalan yer arasında çok kötü görüntüler oluyor. Yani diş temizliğine dikkat etmeleri gerekiyor. Hastalar günde 3 kez her yemekten sonra dişlerini fırçalarlarsa iyi olur. Birkaç tane ayrı kullanabilecekleri ortodontik diş fırçası var.

 

Diş fırçaları ne kadar sıklıkta değiştirilmeli?

Normalde 6 ayda bir değiştirilmelidir. Ama dişte tel varsa uçları daha fazla eskiyor. Fırça 3 aydan fazla gitmiyor.

o1.jpg

Teller takılırken hasta herhangi bir ağrı, acı hisseder mi?

Teller özel yapıştırıcılarla dişlere yapıştırılır. O yüzden takılırken herhangi bir acıma ya da ağrı olmaz. Sonrasında da yeni bir ayakkabıya alışıyormuş gibi birkaç gün sıkıntı çekilir. Ardından tekrar eskiye dönülür. Sadece sert yiyecekler yerken zorlanırsınız.

 

Dişlerde tel olduğunda hasta beslenmesine dikkat etmeli mi? Mesela neler yemeli ya da yememeli?

Soğuktan sıcaktan ziyade katı şeyler yemesini önermiyoruz. Katı şeyler yediklerinde telleri kopartıyorlar. Çünkü braketler yapıştırıcıyla yapıştırıldığı için dişe çok hassas oluyor. Mesela bir elmayı ısırarak yememeliler. Havucu rendeleyerek yemeliler. Bir de asitli içeceklerden olabildiğince uzak durmalılar. Ya da pipetle içip dişlerini çok iyi fırçalaması gerekiyor. Tabii bu durum sadece braketli hastalarda değil hepimiz için geçerlidir.

 

img_4182.20110702102606.jpgBu arada bazı hastalarda çene yapısı bozukluğu oluyor. Dişler öne çıkık oluyor. Bunun için nasıl bir tedavi yöntemi öneriyorsunuz?

Alt çene çok önde ya da çok geride olabilir. Böyle durumlarda tek başına tel tedavisi yetmiyor. Ameliyat da gerektiriyor. Tedavi yine 1,5–2 yıl sürüyor ama ameliyat olmak gerekiyor. Mesela üst çene öndeyse bunu geri alma ya da alt çeneyi ona yaklaştırma ameliyatı gerekebilir. Bu ameliyatları plastik cerrahlar yapıyor.

 

 

Diş tellerinin(braketlerin) çeşitleri neler?

Metal braketler; en sık kullanılan braket tipidir. Renkli lastik ligatürle çocuklar tarafından çok tercih edilir.

Şeffaf Braketler; fazla belli olmazlar. Erişkin hastalar tarafından çok tercih edilir.

Lingual Braketler; dişlerin iç yüzlerine yapıştırılan braketlerdir. Bu nedenle dışarıdan belli olmaz. Dilin alışmasının zorluğu vardır. Bunun yanı sıra yurtdışında kişiye özel üretildiğinden fazlaca maliyetlidir.

 

Ortodontik tedavi pahalımıdır?

Ortodontik tedavi uzun süreli bir tedavidir. Ve hastaya uygun ödeme imkânları sağlanır.

 

Tedavi bittikten sonra dişlerde tekrar bozulma olur mu?

Verilen apareyler takılmazsa tabiî ki de bozulur. Ama düzenli doktor kontrolüyle hiçbir sıkıntı olmaz.

img_4176.jpg

Röportaj: Hatice Karaarslan