Yeni düzenlemede öğretmenler, doktorlar ve belediyelerin imar komisyonları için yeni etik ilkeler belirlenirken, işyerinde psikolojik taciz de (mobbing) yönetmeliğe giriyor. Buna göre, Öğretmenler Günü’nde, öğretmenlere altın, beyaz eşya hediye edilmesi yasaklanıyor, doktorların mümessillerle ilişkileri de mercek altına alınıyor. Tasarı ile getirilen yenilikler şunlar:
İMAR UYGULAMALARI: Yerel yönetimlerde tartışmalı konuların başında imar uygulamaları geliyor. Ancak yerel yönetim meclisleri Etik Kurul kapsamımızda değil. İmar komisyonunda görev yapanların çoğunun ise inşaat şirketi var. Yerel yönetim meclisi davranış ilkeleri İçişleri Bakanlığı ile birlikte belirlenecek.
ÖĞRETMENE HEDİYE YASAĞI: Öğretmenler için özel ‘meslek etiği’ kuralları belirlenecek. 24 Kasım Öğretmenler Günü vesilesiyle altın, beyaz eşya gibi hediyeler verilemeyecek. Maaşını devletten alan öğretmenler, kendi öğrencilerine evlerinde para karşılığı özel ders bile veremeyecek.
DOKTOR-MÜMESSİL İLİŞKİSİ: İlaç mümessilinin doktor ziyareti günün belli saatinde, sağlık hizmetini aksatmayacak şekilde yapılacak. Doktor, hasta muayene ederken mümessil ‘çat kapı’ içeriye dalamayacak.
ÜNİVERSİTELER DE KAPSAMA ALINIYOR: Üniversiteler de Başbakanlık Etik Kurulu kapsamına alınıyor. Şu anda YÖK’teki etik ihlallerini inceleyebilen Etik Kurul, üniversiteler üzerinde söz sahibi değil.
UYARI VE KINAMA GELİYOR: Kamu kurumlarında genel müdür ve üzeri görevliler için sadece etik ihlal olduğunu tespit etme yetkisi bulunan Etik Kurul’un herhangi bir yaptırım yetkisi bulunmuyor. Yeni yasada, etik ihlalin tespit edilmesi halinde fiilin durumuna göre ‘etik uyarı veya etik kınama’ cezaları verilebilecek. Bu cezalar, ‘maaş kesme’ cezasına kadar arttırılabilecek.
MOBBİNG YÖNETMELİKTE: Bu yıl, yüzde 300 artış gösteren kamuda mobbing (psikolojik taciz) şikâyetleri yönetmeliğe giriyor. Etik Kurul yönetmeliğinde yapılacak değişiklikle, ‘psikolojik taciz’e ilişkin madde eklenecek. Mevcut yönetmelikte, mobingle ilgili düzenleme bulunmuyor. Geçen yıl 11 olan kamuda mobing şikâyeti, bu yıl 38’e yükseldi.
Genelkurmay da ilkelerini belirlemeli
Genelkurmay yeni yasanın kapsamında değil ancak Etik Kurul Başkanı Prof. Bilal Eryılmaz, “Genelkurmay’da da kendi kurumsal özellikleri dikkate alınarak etik davranış ilkelerinin belirlenmesi ve bir mekanizmanın oluşturulmasını istiyoruz. Aynı zamanda yargıda da bu olmalı” çağrısında bulundu. Eryılmaz, Silahlı Kuvvetler içindeki etik uygulamasına nezaret edecek bir yapının oluşturulmasının gerekli olduğunu; siyaset etiği konusunda da çalışma yapılması gerektiğini söyledi.
