AKP"nin Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı “mali ve siyasi af” düzenlemesi, 2.5 aylık TBMM maratonundan sonra yasalaştı. Düzenlemeyle, “mali” afların yanı sıra, sendikaların tepki ve itirazları üzerine AKP “kısmi” geri adım atsa da çalışan hakları önemli ölçüde “budandı.” TBMM Genel Kurulu"nda önceki gece kabul edilen torba yasayla getirilen önemli düzenlemeler şöyle:

Siyasi partilere de af: Faturalandırılamayan harcamalar, eksik belgeler nedeniyle Anayasa Mahkemesi denetimine takılan Siyasi Partiler, Yasasının yürürlüğe girmesinden sonra “fatura ibraz” etmek zorunda kalmayacak. Anayasa Mahkemesi, siyasi partilerin amaçlarına ulaşmak için yapılmasında yarar görülen faaliyetlerini daraltacak veya bunun yerindeliğini içerecek şekilde denetim yapamayacak. Siyasi partiler, seyahatlere ilişkin konaklama, yol masrafları ve diğer zorunlu harcamaları “gider” olarak kaydedebileceği gibi, kendi belirleyecekleri koşullarda mal ve hizmet alımı için ihale de yapabilecek.

Kömür yardımı KİY dışı: AKP, en önemli “seçim silahlarından” kömür yardımlarını Kamu İhale Yasası (KİY) kapsamından çıkardı. Düzenlemeyle, ailelere kömür yardımı yapılmasına ilişkin Bakanlar Kurulu kararnameleri kapsamında, TKİ"ye ait kömür sahalarından yapılacak mal ve hizmet alımları KİY kapsamı tutularak, ihale süreçleri ve koşulları beklenmeden “anında yardım” yolu açılmış oldu.

Memura sürgün yolu: Memurlar, geçici görevlendirme yapmak isteyen kurumun talebi ve çalıştıkları kurumun izni ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında geçici süreli olarak görevlendirilebilecek. Kurumlarında atamayan memurlar ise Devlet Personel Başkanlığı"nca belirlenen başka bir kurumdaki boş kadroya atanabilecek. Kademe ilerlemesinde memurun “olumlu sicil” alması koşulu aranmayacak. 6 yılda bir verilen kademe ilerlemesinin koşulları da değiştirilerek “olumlu sicil” yerine “disiplin cezası almamak” koşulu getiriliyor.

Özel sektörden bürokrat: Kamu kurumlarında “özel sektör destekli” kadrolaşma yolu açıldı. Hükümetin kendi kadrolarını oluşturmada elini rahatlatan düzenlemeye göre, Başbakanlık ve bakanlıkların bağlı ve ilgili kuruluşlarının müsteşar, müsteşar yardımcıları ile üst konumdaki genel müdür ve başkan kadrolarına, “dışarıdan” atama yapılacak.

Gül de dönebilecek: Terör suçları dışında üniversitelerle “her ne sebeple olursa olsun” atılanlara, tarih sınırlaması olmaksızın üniversiteye dönüş yolu açıldı. Yasa, bir yükseköğrenim kurumunu kazanıp kayıt yaptırmayanları da kapsıyor. Böylece, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi"ni kazanan ancak “türbanlı” olması nedeniyle kayıt yaptırmayan, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül"ün eşi Hayrünnisa Gül de isterse yeniden üniversiteye dönebilecek. Üniversiteden atılanlar, 5 ay içinde ilişiklerinin kesildiği yükseköğretim kurumuna başvurabilecek.

Parası olana "sınırsız" üniversite: Yasa ile belirli sürede bitirememe nedeniyle “üniversiteden atılma” da tarihe karışıyor. Ancak bu durumdakiler her süre aşımında katlanan miktarlarda katkı payı ödeyerek, öğrenimlerini sürdürebilecek ve bu oran yüzde 300 fazlasına kadar ulaşabilecek.

Darbe mağdurları: 12 Eylül mağdurlarının, gözaltında veya cezaevinde geçen süreleri için borçlanabilmesinin yolu açılıyor.. Buna göre, sıkıyönetim mahkemelerinin görev alanına giren suçlar nedeniyle yakalanan veya tutuklananlardan, TSK"nin yönetime el koyduğu 12 Eylül 1980"den sonra haklarında kovuşturmaya yer olmadığına ya da beraatlarına karar verilenler, gözaltında ve tutuklulukta geçen süreleri için borçlanabilecek.

Silikozis hastalarına emeklilik: Silikozis hastalarına malulen emekli olma hakkı tanınıyor. Buna göre, sigortalı olmayan ve silikozis hastalığı nedeniyle meslekte kazanma gücünü en az yüzde 15 kaybedenlere SGK tarafından aylık bağlanacak.

AYŞE SAYIN/Cumhuriyet