Mazbatalarını alıp kayıt yaptırmayanların emeklilik ve maaş alma gibi özlük haklarından yararlanabileceği ancak TBMM’deki komisyon ve Genel Kurul çalışmalarına katılamayacağı görüşü hâkim. Bu görüşe itiraz edenler TBMM’nin bu konuda karar vermesi gerektiğini savunuyor. Bu görüşe göre, Başkanlık Divanı toplanarak, oluşturulacak komisyonlarda kimlerin bulunabileceğine karar verecek.
Aynı zamanda, “Bir ayda özür ve izinsiz olarak 5 birleşime gelmeyenlerin milletvekilliği düşer” hükmü nedeniyle bu milletvekillerinin durumunun ne olacağı konusunda bir örnek yok. Bu milletvekillerinin ‘dokunulmazlık’ hakkı olup olmayacağı da farklı hukukçuların farklı görüş bildirdiği konulardan biri olacak. Çünkü Anayasa’nın 81. maddesinde sadece yemin konusu var ve yemin etmeyenlerin durumuna ilişkin bir düzenleme yok. Cezaevinde olan milletvekillerinin bulundukları yerde yemin edip edemeyecekleri de belli değil. TBMM’de yemin töreni yapılırken Ankara’da cezaevinde olan eski bakanlardan Osman Bölükbaşı’nın (tahliye olup TBMM’de yemin etmeden önce) kendi kendine yemin ettiği tarihe geçmiş siyasi anektodlardan biri olarak biliniyor.
Anayasa’nın 78’nci maddesinde 28 milletvekilinin istifa etmesi ya da koltukların ölüm gibi nedenlerle boşalması halinde, genel seçimden 30 ay sonra bir kereliğine ara seçime gidilebileceği hükmü var. Ancak TBMM’ye gelmeyecek milletvekillerinin ‘istifa etmiş’ sayılması sözkonusu değil ve bu nedenle bir ara seçim tartışmasının gündeme gelmesi beklenmiyor. BDP destekli bağımsızlar istifa ederse de ara seçime gidilebilmesi için bu istifaların TBMM Genel Kurulu’nca onaylanması gerekiyor. Ergenekon sanıkları Mustafa Balbay, Mehmet Haberal, Balyoz sanığı Engin Alan’ın tutukluluk halleri sürse bile, mahkümiyet kararı verilmesine dek milletvekili olma durumu değişmeyecek.
Hukukçular: YSK bu krizi çıkarmayabilirdi
Hukukçular YSK’nın kararını ve sonuçlarını şöyle değerlendiriyor:
Yar. Doç: Vahap Coşkun: YSK’nın kararı hukuken tarışmalı bir karar. Hatip Dicle’nin kararı 22 Mart’ta kesinleşti. YSK bu durumda Dicle’nin adaylığını niçin onayladı? YSK’nın milletvekili düşürme yetkisi var mıdır yok mudur? Bence YSK’nın milletvekili düşürme yetkisi yoktur. Çünkü bu yetki tamamıyla Meclis’e ait.
Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu (Anayasa hukukçusu): YSK bir yorum sonucu böyle bir sonuca ulaşıyor. Milletvekilliğinden düşürmesini kendi yorumuyla yapıyor. Kendi seçim kanunları ile sonuca varıyor. Anayasanın getirdiği değişiklikleri de dikkate almıyor. YSK’nın görüşünden ayrı düşünüyorum. YSK farklı bir karar verebilirdi ve vermeliydi.
Mehmet Emin Aktar (Diyarbakır Barosu Başkanı): Hatip Bey adaylık başvurusu yaptığında Yargıtay’da böyle bir dosyası olduğunu biliyordu. Bu durum karşısında 80 bin insanın geçerli olan oyu, seçim günü yasal ve hukuki olarak aday olan bir kişiye verilen oylar geçersiz sayıldı. Bu oyları yok saydı YSK.
Prof. Dr. Serap Yazıcı (Anayasa Hukukçusu): Bağımsız milletvekilleri eğer yemin törenine katılmazlarsa, yasama faaliyetlerine de katılamazlar. Bu tutumlarını devam ettirirlerse anayasanın 84. maddesine göre “Meclis çalışmalarına özürsüz veya izinsiz olarak bir ay içerisinde toplam 5 birleşim günü katılmayan milletvekilinin” milletvekilliği düşer.
