21"nci Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Başkanı Şanlı Bahadır Koç, Libya"ya yapılan müdahale ve Türkiye"nin tavrı konusunda, Türkiye"nin birbiriyle çelişkili birçok hedefi olduğuna dikkat çekti. Türkiye"nin bu savaşın bir an önce sonuçlandırılmasından yana tavır takınması gerektiğine dikkat çeken Koç, “Karmaşık hızlı dönemde havada birçok topu döndürmemiz lazım. Bu da çok zor. Türkiye yıllardır ABD"nin yaşadığı "diktatörleri destekliyorsunuz" eleştirilerine muhatap kaldığı durumun minyatürünü yaşamaktadır” dedi.

Libya"da yaşanan olaylara ilişkin iki önemli aktör ABD ve Türkiye"nin tavrını değerlendiren Bahadır Koç, Türkiye"nin bulunduğu ikilemlere dikkat çekerek hükümetin çekincelerini doğru bulduğunu dile getirdi.

Türkiye"nin 15-20 milyar dolarlık ekonomik ilişkilerini tehlikeye atmasının beklenemeyeceğini dile getiren Koç, tek çıkarın bir an önce savaşı kim kazanacaksa onun kazanması olacağını dile getirdi.

Kaddafi"nin direnmesi ve savaşın uzaması durumunda Türkiye"nin büyük kayıplar yaşayacağına dikkat çeken Koç “Türkiye için birçok faktör var. Ekonomik çıkarlar, insani boyut gibi. Ayrıca Türkiye Ortadoğu"da kendine bir profil çizdi. Reformlara değişime destek veren bir profil çizdi. Öte yandan devletin egemenliği prensibi benimseniyor. Yani ülkelerin iç işlerine çok fazla müdahale edilmek istenilmiyor. Yarın öbür gün Türkiye"de de yaşanabilecek küçük çaplı bir ayaklanmanın ardından içişlerine müdahale edilmesini hükümet istemiyor. Yani Türkiye"nin birbiriye çelişkili birçok hedefi var.

Karmaşık hızlı dönemde havada birçok topu döndürmemiz lazım. Bu da çok zor. ABD on yıllardır "ekonomik çıkarlar nedeniyle diktatörleri destekliyorsunuz" eleştirilerine maruz kalıyor. Türkiye işte ABD"nin yaşadığı bu durumun minyatürünü yaşamaya başlıyor” diye konuştu.

-"BAŞBAKAN"IN NATO"YA KARŞI TAVRI YANLIŞ"-

Başbakan Erdoğan"ın Libya"ya müdahale konusunda "NATO"nun ne işi var" yönündeki açıklamalarının da yanlışlığına dikkat çeken Koç, Türkiye"nin bir NATO üyesi ülke olarak bir parça yalnızlaştığını söyledi. Fransa"nın bu olayı NATO"yu Türkiye"nin hızlı kararlar alınmasının önüne geçeceği için karıştırmak istemediğini de dile getiren Bahadır Koç, Türkiye"nin net kararlar alması gerektiğini sözlerine ekledi.

-"OBAMA İKİ ARADA BİR DEREDE"-

Libya"ya müdahale konusunda ABD Başkanı Barack Obama"nın çekinceli tavırlarının nedenlerini de ortaya koyan Bahadır Koç, Obama göreve geldikten sonra yayınlanan Amerikan Sonrası Dünya adlı kitabı hatırlattı. ABD"nin Irak ve Afganistan"da yürütülen savaşlar sonrası gerek ekonomik gerekse asker gücü olarak bütçe açıkları oluşması ve kaynakların dikkatli kullanılması yönünde Başkan"a yapılan uyarıları vurgulayan Koç, “Libya"da yaşanan olay Amerikan sonrası dünya söyleminin ilk ciddi krizi olarak ortaya çıktı. Obama bu savaşta çok fazla rol almak istemiyor. Avrupa ülkelerine "bu ülke sizin yakınınızda, petrol alan sizlersiniz, kaos olursa insan akını sizin ülkelerinize olur" diyerek fazla müdahaleci olmak istemediğini kaydeden Koç, Obama"yı savaşa girmeye getiren süreci ise şöyle aktardı:

“Sarkozy bu savaş içinde yaklaşan seçimler için bir başarı elde etmeye çalışıyor. Obama"yı da önden bu savaşa çeken aslında Sarkozy oldu. Bunun yanında Obama"nın üç kadın danışmanı da Kaddafi"nin sivil halkı bombalamasının faturasının ABD Başkanı"na çıkarılacağına vurgu yaparak Obama"yı arkadan bu savaşa girmeye iteledi. Batının kararsızlık sürecinde Kaddafi"nin yaptığı "Merhamet yok" açıklamasının ise Obama"yı zıplattığı söyleniyor. ABD şu anda hava bombardımanı ile savaşın içinde. Ama bir süre sonra Amerika batıyı bırakıp, "bundan sonra sadece arkada ihtiyat güç olarak kalabilirim" diyebilir. Amerika"nın başta tereddüt etmesinin bir diğer nedeni de bütün Arap dünyasında Irak"a en fazla savaşçı gönderen şehrin Bingazi, en fazla savaşçı gönderen ikinci ülkenin de Libya olmasıdır. Amerika biraz da bu muhalefetin kimler olduğunu anlamaya çalışıyor. Bu adamların El-Kaideci çıkma ihtimalleri üzerine yoğunlaşıyor.”

-OLASI SENARYOLAR-

21. yy Türkiye Enstitüsü Başkanı Koç, Libya"da bundan sonra yaşanabilecek olası senaryoları da sıralarken, çok fazla seçeneğin olduğunu ve bunların sonuçlarının Batı, ABD ve Türkiye'nin çıkarlarını tehlikeye düşüreceğini vurguladı. Koç şöyle devam etti:

“Kaddafi"nin etrafındakiler "bu savaşı bize bırakmazlar, bu adamdan kaçalım" diyebilir. Muhalifler farklı dünya görüşlerine sahip insanlardan oluşuyor. Doğru düzgün teçhizatları yok. Savaşmak istiyorlar ama savaşmayı bilmiyorlar. Bunlar düzgün bir askeri güç haline gelebilecek mi batının desteği ile bu belli değil. Sivillerin ölümü meselesi var bir de. Kaddafi kolay kolay pes etmezse batı birliğini koruyabilecek mi? Bazı ülkeler bunu uzatmayalım mı diyecekler? Bunları zaman gösterecek. Şu anda gözüken isyancıların askeri olarak hızlı ilerleyecek güçte olmadıkları yönünde. Ülke ikiye bölünebilir. Bu batının isteyeceği bir şey değil. Bu petrol fiyatlarının artması demek. Bu Obama"nın da isteyeceği bir şey değil. Kaddafi uzun süre dayanırsa Amerika"dan "niye daha fazla girmiyoruz bu işin içine" sesleri gelebilir. Kaddafi gidip yerine birini bırakabilir. Ya da Kaddafi"den sonra kaos olabilir. Çünkü ülkede kendi dışında hiçbir kurum bırakmamış, mahkemeler yok, sivil toplum yok. Onun boşluğunu dolduracak bir şey çıkma ihtimali zor görünüyor. Belki oralarda da Mısır"da olduğu gibi Libya"da olduğu gibi yetenekler varsa görebiliriz. Bir de burada kabileler var. Kabileler arasında da ciddi rekabet var. Doğal olarak var bir de Kaddafi bunları iyice kışkırtmış. Herkesi birbirine düşürmüş "Ben olmazsam birbirinize girebilirsiniz" demiş durumda. Eğer bu kabileler birbirlerine girerlerse de bu durum petrolün akışını sekteye uğratabilir.”