Üstelik Hazine’nin faiz yükü de düşecek.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik'in uzlaşma yoluyla kurulacağını açıkladığı Kıdem Tazminatı Fonu üzerindeki teknik çalışmalarda, sosyal taraflar arasındaki anlaşmazlık noktalarını azaltacak ayrıntılar üzerinde duruluyor.
Yapılan çalışmalara göre işçilerin kendi adlarına düzenlenecek ayrı ayrı hesaplarda birikecek paralar fon yönetimi tarafından topluca değerlendirilecek. Teknik çalışmalar hakkında BUGÜN'e bilgi veren uzmanlar, sistemin ayrıntılarını şöyle anlattılar:
Hukuken var ama...
* Kıdem tazminatı mevcut yapısıyla ekonomik bir değer taşımıyor. İşçinin hak ettiği bir alacak, işverenin de üzerinde borç olarak görünen birikmiş bir kıdem parası hukuki olarak var. Ancak ortada ekonomik değere dönüştürülecek bir kaynak yok. Eğer işçi kayıtlı çalışmışsa, işveren de işçinin hakkını vermeye niyetliyse kıdem ödeniyor. Böyle değilse kıdem fiilen işe yaramıyor, büyük olduğu söylenen sanal kaynak da ekonomiye katkı sağlayamadan öylece duruyor.
Canlı bir sistem
* Kıdem tazminatı fonunun kurulması halinde ise ekonomik anlamda gerçek değeri olan canlı bir sistem devreye girecek. İşverenden yapılan kesintilerle bir süre sonra fonda büyük miktarlarda para birikecek. Biriken kaynak sanal değil, gerçek olduğu için Hazine kağıtlarında, bankalarda, dövizde ya da alternatif yatırım araçlarında kolaylıkla nemalandırılacak.
2 puanlık reel getiri
* Yapılan zamlarla işçi maaşları yıllık bazda en fazla enflasyon oranında artıyor. Bu nedenle 10 yıllık çalışma karşılığında kıdem tazminatını alan bir işçi son maaşı üzerinden kıdemi hesaplansa dahi enflasyonun üzerinde getiri elde edemiyor.
* Fon sisteminde ise elde edilecek nema enflasyonun ortalama 2 puan üzerinde olacak. Bu sayede işçi, kıdemi için ilk kez enflasyonun üzerinde reel getiri elde etmeye başlayacak.
* Bu getirinin bir bölümü işverenin yükünün azaltılmasında kullanılacak. Bu sayede hem işverenin yükü azalmış hem de işçi reel getiri elde etmiş olacak.
10 yıl şart
Kıdem tazminatı fonunun kişisel hesaplarında biriken paraların 10 yıl boyunca çekilmeyeceği bir sistem üzerinden çalışmaların kurgulandığını belirten uzmanlar, aksi durumda nemadan beklenen katkının elde edilemeyeceğini söylediler. Uzmanlar, fon sayesinde Hazine'nin borçlanma faizlerinin düşeceği, Türkiye'nin tasarruf açığının önemli miktarda azalacağını da belirttiler.
Az kesinti çok getiri
Mevcut sisteme göre işçiler, çalıştıkları her bir yılın karşılığında 1 aylık maaş tutarında kıdem tazminatına hak kazanıyor. Tazminatı ödeyen işveren yaklaşık yüzde 8,3 bir maliyet üstlenmiş oluyor. Yapılan hesaplamalara göre fonun kurulup nemanın belirli bir seviyeye ulaşması halinde işverenin yükü birkaç puan düşecek. Buna karşılık işçinin kıdem alacağı, bugünkünden daha az olmayacak
bugün
