Bayram Oteli'nin geçtiğimiz yıllarda dış ve iç tadilatına 1 milyon lira harcandığı ortaya çıktı. Van'da 23 Ekim'de meydana gelen 7.2 şiddetindeki depremin ardından hasar tespiti yapmak üzere resmi görevlilerin gelmediği iddia edildi. Otel sahiplerinin ise tanıdıkları birkaç mühendisten yardım talep ettikleri ve göz kararıyla inceleme yaptırdıkları kaydedildi. Bu incelemeden sonra Bayram Oteli'nin, konaklayan ve konaklayacak müşterilerine 'oturulabilir' raporu olduğu bilgisini verdiği ileri sürüldü.

5,6 şiddetindeki depremde Van ili merkezinde 25 bina yıkıldı. Bu binaların 22'sinin boş olduğu, geri kalan 3 binada ise insanların olduğu bilgisi verildi. Depremde şu ana kadar 12 kişi hayatını kaybetti. Ancak, depremin şiddetinin 5.6 olmasına rağmen bu kadar çok binanın yıkılmasının sebebi olarak ise 23 Ekim tarihinde meydana gelen 7.2 şiddetindeki depremin binalara verdiği ağır hasar gösteriliyor. Hasar gören binalarda vatandaşların oturması 5,6'lık deprem ile birlikte yeni bir tartışma başlattı.

KÖŞK GİBİ AMA...

Bayram Oteli, dışarıdan bakıldığında sağlam ve konforlu bir otel gibi görünüyor. Otelin içi de dışı gibi konforlu. Ancak, çok iyi görünmesine rağmen 23 Ekim'deki depremde aldığı hasarları dış kaplaması nedeniyle göstermediği için önceki günkü 5.6 şiddetindeki depreme dayanamayarak yıkıldı.

MAKYAJA 1 MİLYON LİRA HARCANDI

Otel değişik dönemlerde tadilattan geçirildi. Bayram Oteli en son geçtiğimiz yıl ciddi bir tadilattan geçti. Binanın dış görünümü ve iç dizaynına 1 milyon TL'nin üzerinde para harcandığı belirtiliyor. Bu tadilatta binanın dış görünümü ve iç dizaynı yenilenirken, depreme karşı güçlendirme çalışması yapılmadığı anlaşıldı. Binanın 1960'lı yıllarda yapılmasına karşın deprem riskine karşı önlem alınmaması dikkat çekti. Depreme karşı güçlendirilmeyen binanın üst katına ise geçtiğimiz yıllarda bir de teras eklendiği belirtildi.

BAKANLIK İZİN VERMEMİŞ

İlk gelen bilgiler de bu depremde yıkılan Bayram Oteli'ne 'oturulabilir' izninin Şehircilik Bakanlığı yetkilileri tarafından verildiği oldu. Ancak bu bilginin doğru olmadığı ortaya çıktı. Bayındırlık Bakanlığı'ndan alınan bilgiye göre, Şehircilik Bakanlığı uzmanları ilk önce şehir merkezinde hasar gören, çatlaklar olan ve vatandaşların talep ettiği binaları incelemişler. Bayram Oteli'nin dış görünümünde bir sorun görülmediği ve otelin sahipleri tarafından da böyle bir talep gelmediği için bakanlık uzmanlarının bu binaya henüz uğramadıkları kaydedildi. Bu yüzden bu binaya oturulabilir izni de verilmedi.

GÖZ UCUYLA 'OTURULABİLİR'

Bakanlık uzmanlarını otellerine çağırmayan otel sahiplerinin kendi tanıdıkları uzmanlara binanın incelemesini yaptırmak istedikleri, ancak bu uzmanların da binada çok ayrıntılı ve teknik bir araştırma yapmak yerine göz ucuyla binaya baktıkları ileri sürüldü. Göz ucuyla incelemenin ardından binanın 'oturulabilir' olduğuna kendi aralarında karar verdikleri iddiasında bulunuldu.

'RAPORUMUZ SAĞLAM' YALANI

Van'daki 23 Ekim depreminden sonra Van'a giden ve kalacak yer problemi yaşayan basın mensupları ile yardım ekiplerinin ilk başvurdukları yer oteller oldu. Bunlardan biri de Bayram Oteli. Dış görünümü ve iç dizaynı çok iyi görünen bu otele gelen müşterilere, otel görevlilerinin otelde hiçbir hasarın olmadığı ve 'oturulabilir' raporları olduğunu söyledikleri belirlendi.

 

Ekipler zamanla yarışıyor

Van'da önceki akşam meydana gelen 5.6 şiddetindeki depremde ölü sayısı 12'ye yükseldi. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), yıkılan otellerin enkazından 28 kişinin de yaralı olarak çıkarıldığını açıkladı. Depremde yıkılan otellerin enkazında ekipler adeta zamanla yarışırken, Bayram Oteli'nde aralarında Doğan Haber Ajansı (DHA) muhabirleri Sebahattin Yılmaz ve Cem Emir'in de bulunduğu çok sayıda kişiye ulaşmaya çalışıyor. Gazeteci Yılmaz ve Emir'in kaldıkları 3. katın enkazına ulaşıldığı, ancak ekiplerin DHA muhabirlerini henüz bulamadıkları bildirildi. Türkiye'nin her yanından gelen yaklaşık 800 kişilik arama-kurtarma ekibi, bütün dikkatini yıkılan Bayram ve Aslan otellerine yöneltmiş durumda. Bayram Oteli'nin enkazında 30'dan fazla kişinin olduğu tahmin ediliyor. Ancak bu kişilerden çoğu ölü ya da yaralı bir halde enkazdan çıkarıldı. Otelde tam olarak kaç kişinin olduğu bilinemediği için yetkililer net bir rakam vermekten kaçınıyor.

 

Duvarlarda öncü çatlaklar

Van'daki 5.6'lık depremde tamamen yıkılan Bayram Oteli, 12 kişiye mezar oldu. 1964 yılında yapılan 47 yıllık otelin en son geçen yıl kapsamlı bir 'makyaj' operasyonundan geçirildiği öğrenildi. İç ve dış cephede yapılan bu makyajların, Van'da ekim ayında meydana gelen 7.2 şiddetindeki deprem sonrası oluşan çatlakları gizlediği iddia ediliyor. Ancak 5.6'lık son depremden önce otelin içinden çekilmiş fotoğraflar, Bayram Oteli'nin ne denli hasarlı olduğunu ortaya koyuyor. Duvarlarında oluşan çatlaklara rağmen 'hasar yok, oturulabilir' denilerek insanların konaklamasına izin verilen oteli genellikle basın mensupları, işçiler ve yardım görevlileri kullanıyordu. Van'da Cumhuriyet Caddesi ile Mareşal Fevzi Çakmak Caddesi'nin kesiştiği noktada yer alan ve 1964 yılında temeli atılan Bayram Oteli, kentin en eski çok katlı binaları arasında yer alıyordu. 2010 yılında onarım çalışmaları için 1 milyon dolar harcanan otelde 60 oda bulunuyordu.

 

'Otelde 32 müşterim vardı, misafirleri de olabilir'

Bayram Oteli'nde resepsiyon görevlisi olarak çalışan Recep Özhan, otelde 32 müşterinin bulunduğunu söyledi. Resepsiyon görevlisi Özhan, sağ olarak kurtulduğu otelin enkazı önünde yaşadıklarını anlattı. Özhan, "Otelde resepsiyon görevlisiydim. Allah kimsenin başına böyle bir olay vermesin. O anda çok büyük bir şok geçirdim. Gözümü açtığımda her taraf simsiyahtı. Kendi kendime 'artık ben öldüm' diyordum. Şu an bir binaya bakıyorum bir de kendime bakıyorum ve Allah'a şükrediyorum. Bir arkadaş beni çekip kurtardı. Otelde kayıtları alıyordum" şeklinde konuştu. Otelde 32 müşterinin kaydının bulunduğunu ifade eden Özhan, "Beş müşterim depremden hemen önce yemeğe gitti. Biz de 3-4 kişi resepsiyondaydık. Deprem esnasında 5 arkadaş olarak dışarı kaçtık. Sonrasını hatırlamıyorum. Otelde kalan kişilerin misafirleri de bulunuyordu" dedi.

BENİ ARAYAN BABAMI ARIYORUM

Babası Behçet Özhan'ın deprem haberini alır almaz otele koşarak geldiğini söyleyen Recep Özhan, "Bu sırada babama bir araç çarpıyor. Tüm hastaneleri dolaştım ama babama ulaşamadım. Acaba babamı görür müyüm diye otel enkazının yanına geldim" şeklinde konuştu.

 

Oteller bakanlığa kayıtlı değil

Kültür ve Turizm Bakanlığı, depremde yıkılan Bayram ve Aslan Otel'in bakanlıktan turizm işletmesi ya da yatırımı belgeli olmadığını açıkladı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Bayram Otel ve Aslan Otel isimli konaklama tesislerine ilişkin bakanlığımız arşiv kayıtlarında inceleme yapılmış olup, her iki tesisin de bakanlığımızdan turizm işletmesi ya da yatırımı belgeli olmadığı anlaşılmıştır. Bayram Otel isimli tesise ilişkin 13.01.2003 tarihli 1 yıldızlı otel turizm işletme belgesinin, tesisin sahibinin iptal talebi üzerine 28.08.2009 tarihinde iptal edildiği tespit edilmiştir. Aslan Otel isimli tesise ilişkin ise bakanlığımız kayıtlarında herhangi bir bilgiye rastlanmamıştır" denildi.

 

Japonya'dan yardım için gelmişlerdi

5.6 şiddetindeki depremde yıkılan Bayram Otel'de hayatını kaybedenlerden birinin, bir önceki büyük depremin ardından bölgeye gelen Japon yardım ekibinden olması, ayrı bir hüzne neden oldu. Enkazdan ağır yaralı olarak çıkarıldıktan sonra 15 dakika boyunca kalp masajı yapılan Japon yardım görevlisi Atsushi Miyazaki müdahalelere rağmen kurtarılamayarak hayatını kaybetti. Aynı ekipten Miyuki Konnai isimli kadın ise enkazdan yaralı olarak çıkarıldı. Depremin vurduğu Van ve Erciş'teki köylerde çalışma yürüten Japon Association for Aid and Relief (AAR) adlı yardım organizasyonunda görev yapan Yumeka Ota, Miyuki Konnai ve Atsushi Miyazaki, 28 Ekim'den bu yana Van'da bulunuyordu. Kurban Bayramı'nda kentte satın aldıkları kurbanlık hayvanları kesim evinde kestiren Japon yardım ekibi poşetlere koydukları etleri Akköprü Mahallesi'nde evlerinde ve çadırlarda yaşayan depremzedelere dağıtmıştı. Ekipten Yumeka Ota ülkesine dönerken Miyuki Konnai ile Atsushi Miyazaki'nin Van'da kaldığı ve Bayram Otel'e yerleştiği öğrenildi. Önceki akşam 5.6 büyüklüğündeki depremde yıkılan otelin enkazından yaklaşık 5,5 saat sonra yaralı bir halde kurtarılan Miyuki Konnai, İpekyolu Devlet Hastanesi'nde tedavi altına alındı.

KALP MASAJI YETMEDİ

Konnai'nin ardından Bayram Oteli enkazında depremden yaklaşık 13 saat sonra Atsushi Miyazaki'ye de ulaşıldı. Enkazda açılan koridordan Miyazaki'ye ulaşan ekipler, depremzedeye serum taktı. Miyazaki, boyunluk takılması sonrası enkazdan çıkarıldı ve kendisine ambulansta yaklaşık 15 dakika boyunca kalp masajı yapıldı. Durumunda bir düzelme görülmeyen Miyazaki, ambulansla hastaneye kaldırıldı. Hastanenin bahçesinde kurulan sağlık çadırında da uzun süre kalp masajı yapılan Miyazaki, tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı.

 

17 saat sonra yürüyerek çıktı

Depremin yıktığı Bayram ve Aslan Oteli'nin enkazında süren arama-kurtarma çalışmalarında dün iki güzel gelişme yaşandı. Bayram Oteli'nin enkazında depremden 17 saat sonra inşaat işçisi İrfan Akıntürk'e ulaşıldı. Kolonların arasında sıkışmış halde bulunan Akıntürk'e serum takıldı. Görevlilerle konuşan Akıntürk'ün prefabrik ev kurmak için Van'a geldiği öğrenildi. Akıntürk çalışmalar sonrasında enkazdan çıkarıldı. Depremin yıktığı diğer binadan, Bayram Oteli'nden de müjdeli haber geldi. Sarsıntıdan 17 saat sonra kurtarılan Cemal Ay, ekiplerden ilk olarak su istedi. Bulunduğu yerden çıkartılan Ay, hastanede tedavi altına alındı. Ay'ın durumunun iyi olduğu öğrenildi. Öte yandan depremde yaralananlar, bölgeye sevk edilen uçak ve helikopter ambulanslarla çevre illere naklediliyor. Yetkililer, 260'ın üzerinde yaralının çevre illerde tedavi altına alındığını açıkladı. Malatya, Bitlis, Muş, Erzurum, İstanbul ve Ankara, yaralı vatandaşların gönderildiği iller arasında bulunuyor.

TÜRKİYE'NİN HER YANINDAN ARAMA - KURTARMA SEFERBERLİĞİ

AFAD tarafından yapılan açıklamada deprem sonrası bölgeye 21 askeri, 6 THY uçağı olmak üzere toplam 27 uçakla hava köprüsü kurularak arama kurtarma ve sağlık personeli sevkıyatının yapıldığı belirtildi. Bölgeye 27 uçakla 104'ü sivil toplum kuruluşu mensubu olmak üzere toplam 785 arama kurtarma personeli, 71 UMKE ekibi, 14 arama köpeği, 60 iş makinesi ve araç, 986 çadır ve 5 bin 280 battaniye gönderildiği bildirilen açıklamada, ayrıca Van'a 3'ü uçak, 8'i helikopter ambulans olmak üzere toplam 22 ambulans intikal ettirildiği belirtildi.

 

Yeniden hasar tespiti yapılacak

Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, enkazından yaralı olarak çıkarılan Japon yardım kuruluşu gönüllüsü Miyuki Konnai'yi ziyaret etti. 'Geçmiş olsun' dileğinde bulunan Atalay, depremzede Konnai ile tercüman aracılığıyla sohbet etti. Çıkışta gazetecilere açıklamaya yapan Atalay, yeni depremde bazı sağlam binalarınde yara aldığını Van'daki bütün binalarda yeniden hasar tespit çalışması yapılacağını söyledi.

 

7.2'de çatladı 5.6'da çöktü

 

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi'nden Doğan Kalafat, Van'da binaların yıkılmasındaki temel faktörün ekim ayında meydana gelen büyük deprem ve sonrasında yaşanan artçı sarsıntılar olduğunu söyledi. Kalafat'a göre binalar yavaş yavaş çatladı, ardından 5.6'lık sarsıntıya bile dayanamayarak çöktü

 

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Ulusal Deprem İzleme Merkezi (UDİM) Müdürü Doğan Kalafat, Van'da 5.6'lık sarsıntı sonucu yıkılan binalarla ilgili, "Bu yapılar muhtemelen önceki depremde hasar görmüştü" dedi. Rasathanede basın mensuplarına açıklama yapan Kalafat, orta büyüklükte meydana gelen son depremin, bağımsız olarak düşünüldüğünde hasara ve can kaybına sebep olmaması gerektiğini vurguladı. Buna rağmen binaların yıkıldığını görmenin üzücü olduğunu belirten Kalafat, "Eminim ki bu yapılar, 23 Ekim'deki büyük deprem sonrasında hasar görmüş yapılardır" diye konuştu.

DEPREM YÜZEYE ÇOK YAKIN

"7.2'lik deprem Van'a 30 kilometre uzaktaydı. Bu deprem ise Van'a çok yakın. Depremin gücünü etkileyen birçok faktör var. Bunlardan bir tanesi, depremin dış merkeze olan yakınlığı. İkincisi zemin faktörüdür. Zemin ve yapı kötüyse depreme dayanıklılık azalır. Bütün bu depremlerin derinlikleri çok sığ ve bu yüzden yüzeydeki etkisi fazla. Bu deprem, 7.2 büyüklüğündeki deprem sonucunda oluşan sistem içerisindeki farklı bir parçanın kırılmasıdır. Artçı deprem değildir. Bu depremin kendi artçıları oluyor. Süreç olarak 3 hafta içerisinde yoğun olarak deprem aktivitesi devam edecek. Ümit ediyoruz ki bu parçaların hepsi kırılmış ve enerjilerini boşaltmıştır" şeklinde değerlendirmelerde bulunan Doğan Kalafat, bölgedeki fay hattında birçok parça olduğunu ve bunların kırılmasıyla sarsıntıların meydana gelebileceğini belirtti. Kalafat, "Burada birtakım parçalar var, çoğu kırıldı, enerjilerini boşalttı ama bu bölgede yine bu tür depremlerin olma olasılıkları var" ifadesini kullandı.

DAYANIKLI OLSAYDI YIKILMAZDI

Son sarsıntıda yıkılan binaların, 23 Ekim'deki büyük depremin ardından hasar görmüş binalar olduğuna işaret eden Kalafat, "Eğer bu yapılar depreme dayanıklı inşa edilmiş olsalardı, bu büyüklükteki bir depremin hasara ve can kaybına neden olması mümkün değildi. Büyük depremden sonra özellikle Erciş'te, Van'da hasarlı binalar vardı. Vatandaşlarımız arasından bu yönde tercih göstererek evlerine girenler oldu. Oteller müşteri alarak çok olumsuz bir davranışta bulundular" diye konuştu.

'DEPREM YiNE VURABiLiR'

Van'a 12 kilometre, Edremit ilçesine de 3 kilometre uzaklıkta olan son kırılmanın yeni sarsıntıları tetikleyebileceğini de ifade eden Kalafat, "Burada birtakım parçalar var, çoğu kırıldı, enerjilerini boşalttı ama bu bölgede yine bu tür depremlerin olma olasılıkları var" dedi. Yöre halkının yapısal hasarlı binalara girmemesi gerektiğini, deprem sonrası 54 adet artçı deprem meydana geldiğini ifade eden Kalafat, yaşanan son depremin 'artçı' olmadığını, ancak ekim ayındaki 7.2'lik depremden bağımsız da düşünülemeyeceğini ifade etti. Kalafat depremin hattının İstanbul'la alakası olmadığını da sözlerine ekledi.

 

Yıkımın nedeni 'kılcal çatlak'

Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Rektörü ve İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Muzaffer Elmas, 5,6'lık depremde binaların yıkılmaması gerektiğini söyledi. Prof. Dr. Elmas, 17 Ağustos 1999'daki Marmara depreminde yıkılmayan binaların 12 Kasım 1999'da meydana gelen Düzce depremiyle yıkıldığını hatırlatarak, Van'da da aynı durumun ortaya çıktığını söyledi. Betonarme binaların kolon ve birleşim bölgelerinde depremin ardından kılcal çatlaklar meydana geldiğine dikkati çeken Elmas, şöyle konuştu: 'Aslında 5,6'lık depremde normalde hiçbir yapının yıkılmaması gerekirdi ama Türkiye'nin yine 1999'daki depremde yaşadığı benzer bir senaryo burada da gerçekleşti. Sakarya'da, 17 Ağustos'ta yıkılmayan binaların 12 Kasım depreminde çoğu yıkıldı. Çünkü betonarme binalar depremi gördüğü zaman, özelikle kılcal çatlaklar meydana geliyor, kolonlarda ve birleşim bölgelerinde. Bunun anlamı şu; depreme karşı güvenliğini yüzde 50'ye yakın azaltıyor bina. Şimdi iki tane olumsuzluk var. yenişafak