Boyutu 500 milyon lirayı bulan bu kartların af kapsamı dışında kalma tehlikesi var.

Hükümetin bankalar ve ekonomi bürokrasisiyle koordineli olarak hazırladığı kredi kartı affından yararlanması beklenen yaklaşık 875 bin borçludan 300 bin kişinin sevinci yarım kalabilir. Türkiye'nin önde gelen büyük bankalarının 2007'den bu yana faaliyete geçen varlık yönetim şirketlerine sattıkları sorunlu kredi kartı adedi 300 bine ulaşmış durumda.

Bankaların tahsilden umudu kestikleri için satmayı tercih ettikleri ve boyutu yaklaşık 500 milyon TL'yi bulan kredi kartı alacaklarını satın alan varlık yönetim şirketleri affa uymak zorunda olmadıklarını söylüyor.

Önceki gün Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan tarafından açıklanan kredi kartı affı, 31 Mayıs 2009 itibariyle temerrüde düşen 1 milyon 301 bin kredi kartı ve 874 bin 657 kart sahibini kapsıyor. Ancak, af için Meclis onayı gereken yasal düzenlemede varlık yönetim şirketlerinin de özellikle zikredilmesi gerektiği, aksi taktirde bu şirketlerin satın aldıkları kredi kartı alacakları için belirlenen kriterleri yerine getirmek konusunda zorunlu tutulamayacağı belirtiliyor.

Alacakların devri pahallanır

Yasal düzenleme ile af kriterlerine uymakta zorunlu tutulmaları halinde ise varlık yönetim şirketlerinin "gelir kaybına uğrarız" gerekçesiyle itiraz edebileceği öne sürülüyor. Şu anda Türkiye'nin önde gelen büyük bankaların büyüklüğü yaklaşık 500 milyon TL'yi bulan 300 bin TL'lik kredi kartı alacağını varlık yönetim şirketlerine satmış durumda.

Adının açıklanmasını istemeyen üst düzey bir bürokrat, yasal düzenlemede özel olarak zikredilmezlerse varlık yönetim şirketlerinin affa uymak zorunda olmadığını belirterek, "Çünkü banka statüsünde değiller, tamamen serbest çalışan, farklı kurallara tabi kuruluşlar" dedi. Alacak tahsili ve yapılandırması konusunda danışmanlık veren bir şirket yöneticisi ise varlık yönetim şirketlerinin belli bir fonlaması olmadığını vurgulayarak, "Belli bir alacağı belli bir fiyattan aldıkları için alacak miktarını düşüremezler. Alacaklar geriye dönük olarak düşürülemez. Ben alacağa bakarak fiyat önermişim. Aradaki farkı bana kim ödeyecek. Bu nedenle varlık yönetim şirketlerinde uygulanması mümkün değil" açıklamasında bulundu. Ayrıca bazı bankaların zaten bir süredir uygulamaya çalıştığı "12 ay taksit ve 0 faiz" ile yapılandırma programının bugüne kadar işe yaramadığını belirten aynı yönetici, "Şimdi yüzde 1 faiz oranı uygulanıyor. Dolayısıyla geri dönüşü zor. Ayrıca biz de bugünden sonra bankalarla masaya otururken bu affa göre fiyatlama yapacağız" dedi.

5 büyük banka sattı

Kredi kartında 3.1 milyar TL'lik tahsili gecikmiş alacağın sistem için büyük bir sıkıntı yaratmadığı ancak burada sayının fazla olmasının rahatsızlık yarattığı belirtilirken, alacağından umudunu kesen bankalar da bunları varlık yönetim şirketlerine satmayı tercih ediyorlar. Bugüne kadar 5 büyük banka varlık yönetim şirketlerin toplam 300 bin adet sorunlu kredi kartını sattı. Varlık yönetim şirketlerinden alınan bilgiye göre bu kartlardaki alacak ortalaması 1750 TL düzeyinde. Bu durumda toplam alacak boyutunun yaklaşık 500 milyon TL olduğu ifade ediliyor. Babacan'ın af paketini açıkladığı önceki gün, Türkiye'nin en büyük bankalarından biri 4. kez alacak satışı için ihale açmıştı. Söz konusu banka 50 bin adet kredi kartında 94 milyon TL'lik alacağını satışa çıkardı.

Varlık Yönetim Şirketleri nasıl çalışıyor?

Varlık yönetim şirketleri, bankaların tahsil etmekten umudunu kestiği alacaklarını, bir ihale ile kendileri tahsil etmek üzere, düşük fiyattan satın alıyor. Örneğin bir banka 100 milyon liralık bir borcunu yüzde 94 iskonto ederek, 6 milyon liraya Varlık Yönetim şirketine satıyor. Bundan sonraki süreçte artık kişiler bu şirketlere borçlu hale geliyor. Eğer şirket satın aldığı 100 liralık borcun 50 lirasını tahsil ederse bu işten, (50-6) 44 TL kazanç sağlamış oluyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'na (BDDK) kayıtlı olan Anadolu, Bebek, Girişim, LBT-RCT ve Standart Varlık Yönetimi olmak üzere toplam 5 adet varlık yönetimi şirketi bu alanda faaliyet gösteriyor.

5 BÜYÜK BANKANIN SATTIĞI KARTLAR*

1. BANKA 168.000
2. BANKA 50.000
3. BANKA 40.000
4. BANKA 20.000
5. BANKA 21.000

*Rakamlar varlık yönetim şirketlerinin bankaların düzenlediği ihalelerden derlediği bilgilerden alınmış, spekülasyona yol açmamak için banka isimleri gizli tutulmuştur.